Lần đầu tiên, VinFast “show” mọi thứ họ đang có với báo giới một cách cởi mở nhất, tự tin nhất, chỉ để chứng minh một điều rằng, giấc mơ về một chiếc ô tô made in Vietnam đã thành hiện thực.

Hội thảo “Nội địa hóa công nghiệp ô tô Việt Nam” diễn ra ngày hôm qua tại khuôn viên nhà máy VinFast Hải Phòng hội đủ các chuyên gia đầu ngành về kinh tế, công nghiệp và ô tô là một câu chuyện mở đầy thú vị và “thật lòng” về giấc mơ có một nền công nghiệp ô tô nội địa bền vững. 30 năm trước, khi các hãng xe lớn từ Nhật Bản, Mỹ, Châu Âu ngỏ ý xây dựng nhà máy tại Việt Nam, chúng ta đã kỳ vọng rất nhiều vào một sự thanh đổi mạnh mẽ trong công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa bằng cách tiếp thu tinh hoa công nghệ thế giới và xây dựng nền công nghiệp phụ trợ lớn mạnh.

Những chính sách bảo hộ lắp ráp xe trong nước đầy hấp dẫn đã được thực hiện để đổi lấy cam kết từ các hãng xe về tỷ lệ nội địa hóa sản xuất ô tô lên tới 30% sau 15 năm, trước khi tới thời điểm dỡ bỏ hàng rào thuế quan nhập khẩu xe hơi trong nội khối ASEAN. Nhưng thực tế đã diễn ra không hề như mong đợi. Gần 20 năm sau, tỷ lệ nội địa hóa của các hãng xe nước ngoài có mặt tại Việt Nam chỉ đạt từ 3 tới 7% - một con số cách quá xa những gì đã cam kết. Chính sách bảo hộ thất bại và những người hưởng lợi từ nó đã không làm được gì cho sự phát triển nền công nghiệp ô tô nước nhà. Nền công nghiệp phụ trợ nội địa sau bao nhiêu năm vẫn chỉ loay hoay quanh việc cung cấp ghế da và dây điện cho các tổ hợp lắp ráp xe nước ngoài. Giấc mơ vẫn chỉ là giấc mơ.

7 năm trước, khi VinFast – một công ty sản xuất ô tô Việt Nam mới tinh thuộc tập đoàn Vingroup đặt những viên gạch đầu tiên xây nhà máy tại Cát Hải, đã có không ít những sự hoài nghi từ công chúng, thậm chí là từ cả các chuyên gia xe cộ hàng đầu trong nước và thế giới. Dù xây dựng mọi thứ từ con số 0, nhưng VinFast đã cho tất cả thấy rằng, nếu có đủ quyết tâm, mọi thứ đều có thể trở thành hiện thực, dẫu cho con đường có chông gai tới cỡ nào.

Trên 60% nội địa hóa là con số mà VinFast vừa công bố cho toàn bộ báo giới và công chúng bằng các sản phẩm ô tô điện made in Vietnam của mình. Giờ đây, họ đã có thể tự chủ, tự sản xuất từ khung gầm, vỏ xe, động cơ cho tới toàn bộ các phụ kiện nội thất xe và không ngừng nỗ lực đưa con số nội địa hóa sản phẩm lên trên 84% vào năm 2026 bằng việc xây dựng nhà máy sản xuất pin xe điện tại Hà Tĩnh. Giấc mơ nội địa hóa ngày nào giờ đã thành hiện thực, hiện thực được xây nên bằng ý chí tự lực, tự cường của người Việt Nam.

Rất nhiều các chuyên gia hàng đầu Việt Nam về kinh tế và công nghiệp cùng các nhà báo đã được tận mắt chứng kiến tổ hợp nhà máy VinFast Cát Hải đang chạy hết công suất để cho ra đời những chiếc xe điện. Họ được thấy từng chi tiết, từng cụm động cơ, thân vỏ, phụ tùng được sản xuất trên dây chuyền tự động hóa hiện đại, họ được thấy từng chiếc xe được hoàn thiện, nối đuôi nhau xuất xưởng. Các phát biểu đầy cảm xúc của GS. TS Lê Anh Tuấn, chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan trong buổi hội thảo sau chuyến tham quan nhà máy đã cho thấy con đường xây dựng nền công nghiệp hiện đại hóa của nước nhà cuối cùng cũng nhìn thấy ánh sáng.

Tháng 11 năm 2024, VinFast thông báo đã bàn giao tới 16 ngàn xe ô tô điện, trở thành hãng xe số 1 tại Việt Nam về sản lượng và doanh số. Vượt lên trên các “ông lớn” về xe đã đứng chân ở Việt nam hàng chục năm như Toyota, Ford, Hyundai, Mazda, Kia…, VinFast đã thành công bằng nội lực và lòng quyết tâm mà không cần tới sự ưu ái hay bảo hộ nào từ Chính phủ. Sự thành công không chỉ mang đến danh tiếng cho bản thân doanh nghiệp, mà còn mở ra một con đường sáng lạn cho ngành công nghiệp phụ trợ và sản xuất ô tô của các doanh nghiệp trong nước, cho những startup non trẻ có cơ hội trưởng thành.

Vinh quang cho người tiên phong mở đường thực sự đáng ngưỡng mộ, nhưng không phải ai cũng “dám” làm và làm thành công. Bài học Vinaxuki là khúc ca đầy bi tráng, đã trở thành trầm tích cho các doanh nghiệp Việt rút kinh nghiệm, học tập và vươn lên. Một quốc gia chỉ có thể trở nên vững mạnh khi có các doanh nghiệp nội vững mạnh. Một quốc gia chỉ có thể bước vào kỷ nguyên vươn mình khi xây dựng nền tảng thành công dựa vào chính sức mình, bằng khát vọng mãnh liệt và lòng tự cường dân tộc.