Trong mọi hình thức và mức độ của bên ngoài thể hiện phản ứng và quan điểm về xung khắc hiện tại giữa Israel và Palestine ở khu vực Trung Đông, đặc biệt về giao tranh vũ trang giữa Hamas và Israel, phản ứng của tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan quyết liệt và đặc biệt hơn cả. Ông Erdogan thuộc diện những lãnh đạo nước ngoài đứng hẳn về phía Palestine và lên án rất mạnh mẽ Israel, đặc biệt hơn cả là còn dùng những ngôn từ hết sức nặng nề và rất hiếm khi thấy được sử dụng trong thực tiễn quan hệ giữa các quốc gia trên thế giới để phê phán chính quyền Mỹ và đích danh tổng thống Mỹ Joe Biden. Cụ thể ở đây là chỉ trích Mỹ và ông Biden đã để cho Israel hành động quân sự như vậy nhằm vào Palestine.

Về biểu hiện ra bên ngoài, những phát ngôn của ông Erdogan tạo cảm nhận phía Thổ Nhĩ Kỳ hành xử như thế vì lợi ích của Palestine. Trong thực chất đúng là có phần như thế thật bởi mối quan hệ giữa Israel và Thổ Nhĩ Kỳ vốn không được êm đẹp, thậm chí còn xấu đi sau khi Israel liên kết cùng với một số thành viên EU, trong đó có Hy Lạp và Síp, hợp tác khai thác khí đốt ở Địa Trung Hải. Nhưng động cơ và mục đích chính của ông Erdogan với cách thức và mức độ biểu thị thái độ vừa rồi là nhằm vào Mỹ.

Nguyên do là cách đây không lâu, ông Biden trở thành tổng thống Mỹ đương nhiệm đầu tiên xác nhận vụ việc quân đội của Đế chế Osman trong những thập kỷ đầu của thế kỷ 20 tàn sát người Armenia là hành động diệt chủng. Phía Thổ Nhĩ Kỳ chỉ coi đấy là vụ tàn sát chứ không phải diệt chủng. Đối với Thổ Nhĩ Kỳ và cá nhân ông Erdogan, sự công nhận kia của ông Biden là cú đòn rất tai hại giáng vào thể diện, uy danh và chính sử của đất nước Thổ Nhĩ Kỳ. Đế chế Osman đã tan rã từ lâu nhưng Thổ Nhĩ Kỳ là quốc gia kế thừa Đế chế Osman về pháp lý quốc tế. Có thể nói, ông Erdogan mượn dịp chiến sự giữa Israel và Hamas để trả đũa Mỹ và ông Biden. Sự đáp trả không kiêng nể này chẳng khác vì vuốt mặt mà không nể mũi và làm cho quan hệ giữa hai đồng minh trong NATO này thêm trắc trở./.

Ngân Hà