Phía Mỹ đã chính thức xác nhận là cuộc gặp nhau trực tiếp đầu tiên giữa tổng thống Mỹ Joe Biden và tổng thống Nga Vladimir Putin sẽ diễn ra vào ngày 16/6 tới tại Geneve (Thuỵ Sỹ). Thời điểm này được hai phía thỏa thuận bởi nó ở vào cuối chuyến công du nước ngoài đầu tiên của ông Biden kể từ khi chính thức nhậm chức tổng thống Mỹ.
Ông Bidenđi châu Âu để tham dự hội nghị cấp cao thường niên năm nay của nhóm G7 tổ chức ở London bởi nước Anh hiện đảm trách cương vị chủ tịch luân phiên của nhóm và rồi tới Brussel (Bỉ) để tham dự hội nghị cấp cao thường niên năm nay của NATO cũng như để gặp giới chức lãnh đạo EU.
Như thế có nghĩa là ông Biden tới Geneve gặp ông Putin sau khi nắm bắt được hết yêu cầu của các đồng minh và đối tác kia về những đề cập với ông Putin và quan ngại của họ về Nga cũng như sự ủng hộ của họ cho những quyết sách của Mỹ liên quan đến Nga. Ông Biden và ông Putin không lạ lẫm gì nhau bởi họ đã từng gặp nhau nhiều lần trên các cương vị khác nhau. Bây giờ là lần đầu tiên họ gặp nhau trên cương vị cùng là người đứng đầu nhà nước.
Cuộc gặp gỡ này là sự kiện có ý nghĩa quan trọng rất đặc biệt đối với cả Nga lẫn Mỹ. Mối quan hệ song phương này hiện không được êm đẹp và suôn sẻ. Từ khi lên cầm quyền ở Mỹ đến nay, ông Biden còn làm găng với Nga hơn cả người tiền nhiệm. Cách đây đâu có lâu, chính ông Biden còn xác nhận suy nghĩ coi ông Putin là kẻ sát nhân. Phía Mỹ gia tăng mức độ và mở rộng phạm vi áp dụng những biện pháp chính sách trừng phạt Nga. Mới đây, bộ trưởng ngoại giao hai nước đã gặp nhau nhưng kết quả cuộc gặp rất ít ỏi cho dù không hẳn không có ý nghĩa và tác động tích cực gì.
Bởi thế, cuộc gặp tới đây giữa ông Biden và ông Putin ở Thuỵ Sỹ được quan tâm trước hết ở khía cạnh câu hỏi liệu hai bên có tạo ra được sự khởi đầu mới cho mối quan hệ song phương này hay chỉ mới có thể có được một vài tiến triển lẻ mẻ. Phía Nga không thấy đề cập gì mà mới chỉ thấy phía Mỹ nêu ra mục tiêu là làm cho mối quan hệ song phương này ổn định và có thể trù liệu trước được.
Xem ra, cả hai bên đều rất thực tế chứ không ảo tưởng về kết quả của cuộc gặp gỡ sắp tới giữa ông Biden và ông Putin. Những lĩnh vực mà hai bên có thể và phải hợp tác với nhau là giải trừ vũ khí hạt nhân, vấn đề hạt nhân của Iran và Triều Tiên, chống biến đổi khí hậu trái đất và ứng phó dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp do virus corona gây ra. Những lĩnh vực mà hai bên bất đồng quan điểm sâu sắc cùng với xung khắc lợi ích cơ bản là dân chủ, nhân quyền và nhà nước pháp quyền (như đối xử nhân vật đối lập Nga Alexei Nawalny), vấn đề Ukraine, Syria, Afghanistan, quan hệ với Trung Quốc...
Tại cuộc gặp lần này ở Geneve, ông Biden và ông Putin chưa thể cùng nhau khắc phục những bất đồng quan điểm và xung khắc lợi ích nói trên, nhưng sẽ định hình quan hệ giữa Nga và Mỹ cho thời gian tới theo hướng duy trì hợp tác trên những lĩnh vực, trong những vấn đề và vào những thời điểm mà hai bên vẫn có thể hợp tác được với nhau, tức là làm cho mối quan hệ song phương này dẫu chưa thể được cải thiện đáng kể thì cũng không chỉ thấy có tồi tệ. Thật ra, dù bất hòa và xung khắc lợi ích với nhau đến đâu thì hai đối tác này vẫn phải cần nhau trong các chuyện chính trị an ninh thế giới và châu Âu. Cuộc gặp cấp cao giữa Mỹ và Nga tới đây được tiến hành chính vì nguyên nhân sâu xa ấy./.
Hoàng Lan