Mua sách trên mạng - thói quen của những “mọt sách” trẻ

Bộ ba Thư  - An - Trang, sinh viên Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn Hà Nội, đều đặn mỗi quý một lần lùng một vài cuốn sách hay trên trang tiki.vn qua “Nhà sách Tiki”. Ba sinh viên này cho biết, để mua được sách online, các em thường đọc những bài viết đánh giá về nội dung sách trên mạng, tham khảo giá cả của cuốn sách đó ở các địa chỉ bán hàng khác nhau (cũng trên mạng), đọc những đánh giá về chất lượng in ấn rồi mới đặt mua. Theo đánh giá của Anh Thư - một trong ba sinh viên - cách mua sách như vậy nghe kể thì rất lằng nhằng nhưng thực ra tốn của nhóm không quá nửa giờ đồng hồ, không những tiết kiệm thời gian, mà còn tiết kiệm tiền và cung cấp thông tin về những đầu sách hiện có, nhờ vậy chưa bao giờ các em chọn nhầm, mua phải cuốn sách không ưng ý.

Chị Nguyễn Quỳnh Anh Thơ, nhân viên một công ty công nghệ thông tin lớn, cho biết: việc mua sách online đã trở thành thói quen của các khách hàng trẻ, nhất là những người bận rộn và làm việc với máy tính nhiều.

Ngoài tiki.vn, hiện nay hầu hết các trang thương mại điện tử đều bán sách, từ sendo.vn, shopee.vn đến lazada… Khu vực sách của các trang thương mại điện tử này cũng quy tụ đủ các nhà sách có tiếng và các cửa hàng bán lẻ, nhà xuất bản. Vì vậy, giá cả cũng không thống nhất. Chất lượng cũng theo đó mà không đồng nhất.

Ví dụ, cũng là một bộ sách Harry Potter bìa mềm 7 tập, bản cũ, trên trang Lazada có hàng chục mức giá, dao động từ 360.000 - 781.000 đồng/bộ. Ngoài ra, khi tìm kiếm từ khóa Harry Potter trên trang này, Lazada cho ra 933 kết quả, ngoài sách còn có những sản phẩm khác liên quan đến “Cậu bé phù thủy” này như bộ đồ chơi đũa thần, bút viết lông ngỗng và những vật dụng khác được mô tả trong cuốn sách. Đây chính là lý do khiến các “nhà sách online” trở nên hấp dẫn hơn, vì chỉ cần một cú nhấp chuột là khách hàng có thể mua được đủ thứ mình muốn.

Không chỉ có nhà sách online trên các trang thương mại tổng hợp, các nhà xuất bản, các công ty phân phối sách lớn cũng mở trang riêng của mình với những phương thức thu hút khách hàng mới song song với những khách hàng “ruột” đã gắn bó từ lâu.

Facebook - kênh tiếp thị sách hiệu quả

Cũng như mọi mặt hàng khác, facebook đang được coi là kênh bán hàng hiệu quả đối với các nhà kinh doanh sách. Thậm chí, có những tác giả, dịch giả không phát hành sách thông qua một doanh nghiệp phát hành nữa mà phát hành trực tiếp trên facebook, và cách làm này cũng tỏ ra khá hiệu quả.

Có thể kể ra đây dịch giả Thiên Lương với việc dịch và phát hành cuốn tiểu thuyết Lolita nổi tiếng của nhà văn Nabokov. Chị Thoa Trinh, một người tham gia bán tiểu thuyết Lolita trên mạng xã hội facebook cho biết, chị không chỉ bán được sách, mà còn tập hợp những người yêu sách của Nabokov lại gần nhau, chia sẻ những đam mê về nhà văn mà mình yêu thích. Từ Lolita, chị Thoa Trinh đã bán thêm các tiểu thuyết, tập truyện ngắn khác của nhà văn Nabokov, và mở rộng ra sách của các tác giả khác, với đối tượng khách hàng được chọn lọc qua trang cá nhân của mình.

Cùng với việc phát hành trực tiếp, trên mạng xã hội facebook, các nhà sách cũng mở các trang riêng để kinh doanh, kể cả bán sách cũ. Nhờ đó, những người yêu sách có thể mua được những cuốn sách mình tìm kiếm đã lâu. Chị Tố Uyên ở đường Nguyễn Huệ, quận 1, TP.HCM cho biết, dù mất thêm 45.000 đồng để ship nhưng chị rất vui khi mua được bộ tiểu thuyết đã xuất bản gần 30 năm trước là “Khải hoàn môn” của nhà văn Eric Maria Remarque với giá 120.000 đồng.Thành công tiêu biểu trong việc bán sách trên mạng facebook chính là Công ty Kẹp hạt dẻ với những cuốn sách dịch cho thiếu nhi công phu và thú vị. Ban đầu chỉ là một vài cuốn truyện độc đáo, hấp dẫn như Lad 1- câu chuyện phẩm giá của một chú chó, Kazan… được độc giả trên mạng xã hội đón nhận, đến nay, Kẹp hạt dẻ của hai dịch giả Vũ Danh Tuấn và Đặng Việt Vân Hà đã đưa ra thị trường hơn 30 đầu sách thiếu nhi và đang hướng tới lứa tuổi thiếu niên. Theo anh Vũ Danh Tuấn, việc phát hành sách trực tiếp sẽ giúp giảm giá thành cuốn sách. Còn chị Đặng Việt Vân Hà chia sẻ, bán sách thông qua facebook thì khách hàng mua được đúng sách cần thiết thông qua tư vấn của công ty, còn giúp các dịch giả đón nhận trực tiếp phản hồi từ khách hàng, thông qua từng bình luận, từng tin nhắn trên trang cá nhân.

Thị trường sách online phát triển giúp cả người mua, người bán, tác giả và độc giả tiếp cận với nhau trực tiếp và hiệu quả hơn. Tuy nhiên, cũng như tại các hiệu sách bên ngoài, vấn đề của các nhà sách online hiện nay là kinh doanh sách lậu tràn lan. Nhiều khách hàng đã phàn nàn về chất lượng in ấn, lỗi trang, lỗi bìa sau khi nhận được sách… Đây cũng là một thách thức trong công tác quản lý thị trường sách ở Việt Nam hiện nay. Cùng với đó, nếu không có những phương thức quản lý phù hợp đối với thương mại điện tử nói chung, kinh doanh sách online nói riêng, thì ngân sách Nhà nước vẫn thất thu.