Tại kỳ họp lần này, Quốc hội sẽ xem xét đề xuất bổ sung vốn điều lệ cho Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Agribank bằng nguồn tăng thu tương ứng với lãi sau thuế ngân hàng này nộp ngân sách. Vì sao cần tăng vốn điều lệ cho Agribank?

Agribank là NHTM do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ, có một vị trí quan trọng trong việc đáp ứng nhu cầu vốn tín dụng phục vụ phát triển kinh tế quốc gia, đặc biệt là vai trò chủ đạo trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn. Những năm gần đây, kết quả hoạt động kinh doanh của Agribank có những cải thiện rõ nét, đóng góp lớn cho Ngân sách nhà nước.

Về hoạt động tín dụng, Agribank tiếp tục tập trung cho vay nông nghiệp, nông thôn với tỷ trọng duy trì khoảng 70% trên tổng dư nợ. Đến 31/12/2019, dư nợ cho vay đạt hơn 1 triệu 150 ngàn tỷ đồng, tăng (11%) so với thời điểm 31/12/2018, tăng gấp 2 lần so với thời điểm 31/12/2014. Nhiều năm qua, Agribank đẩy mạnh công tác xử lý, thu hồi nợ xấu. Nợ xấu được kiểm soát hiệu quả. Tỷ lệ nợ xấu giảm dần qua các năm. Thời điểm 31/12/2014, tỷ lệ nợ xấu 4,73%; đến 31/12/2019, tỷ lệ nợ xấu còn 1,52%. Nhờ năng lực tài chính được cải thiện, chất lượng quản trị điều hành được nâng cao và việc xử lý nợ xấu đạt kết quả như trên nên kết quả kinh doanh của Agribank những năm gần đây có những cải thiện rõ rét. Năm 2019, lợi nhuận trước thuế đạt mức lợi nhuận trước thuế cao nhất trong giai đoạn với 13.804 tỷ đồng. Từ năm 2014 - 2019 Agribank đã nộp ngân sách nhà nước 14.300 tỷ đồng, trong đó riêng năm 2019 nộp ngân sách nhà nước 6.300 tỷ đồng.

Dư nợ tín dụng cho nông nghiệp, nông thôn luôn chiếm 70% tổng dư nợ tín dụng của Agribank, và chiếm tới 50% thị phần tín dụng nông nghiệp, nông thôn tại Việt Nam (tín dụng nông nghiệp nông thôn hiện chiếm 25% dư nợ tín dụng nền kinh tế Việt Nam hiện nay). Tổng số tiền lãi đã hỗ trợ cho khách hàng theo các chương trình hỗ trợ, cấp bù chênh lệch lãi suất đến 31/12/2019 là 4.263 tỷ đồng, số chưa được Ngân sách Nhà nước cấp bù là 2.838 tỷ đồng.

Tuy nhiên, trong nhiều năm qua, Agribank chưa được Nhà nước đầu tư bổ sung vốn điều lệ, tốc độ tăng vốn điều lệ luôn thấp hơn tốc độ tăng tổng tài sản, khiến tỷ lệ an toàn vốn của ngân hàng bị suy giảm. Theo chuẩn mực vốn Basel II (được hướng dẫn tại Thông tư 41/2016/TT-NHNN ngày 30/12/2016), tỷ lệ an toàn vốn của Ngân hàng thời điểm 31/12/2019 chỉ đạt 7,3%; thời điểm 31/3/2020 chỉ đạt 6,9% (không đảm bảo yêu cầu vốn tối thiểu 8% theo quy định).

Nếu không tăng vốn điều lệ cho Agribank ngay trong năm 2020 thì sẽ không thể đáp ứng nhu cầu vốn phục vụ phát triển kinh tế, đặc biệt là vốn tín dụng cho lĩnh vực nông nghiệp nông thôn. Các chỉ tiêu tăng trưởng của Agribank bị ảnh hưởng trực tiếp, ảnh hưởng đến an toàn trong hoạt động ngân hàng, giảm vị thế, vai trò trong hệ thống các TCTD và nguy cơ hạ mức xếp hạng tín nhiệm từ các tổ chức xếp hạng tín nhiệm quốc tế là hiện hữu. Khi đó Agribank sẽ không đảm bảo được vai trò chủ lực trong việc thực thi chính sách của Chính phủ về phát triển nông nghiệp nông thôn; ảnh hưởng lớn đến việc triển khai hiệu quả các chính sách giảm nghèo bền vững của Chính phủ.

Trường hợp không được cấp đủ 3.500 tỷ đồng để tăng vốn điều lệ trong năm 2020, Agribank sẽ phải giảm dư nợ cho vay xuống còn 4,5-5%, nghĩa là phải giảm dư nợ cho vay nền kinh tế 60.000 tỷ đồng, điều này đồng nghĩa với việc hàng chục ngàn khách hàng không có cơ hội tiếp cận vốn, trong khi đó chỉ riêng hỗ trợ hộ sản xuất và doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, Agribank đã cần phải tăng trưởng tín dụng ở mức 9% (tương đương 100 ngàn tỷ đồng), chưa kể cho vay khác phục vụ nông nghiệp, nông thôn.

Vậy nguồn tăng vốn điều lệ cho Agribank dự kiến sẽ được lấy từ đâu? Agribank là doanh nghiệp do Nhà nước sở hữu 100% vốn điều lệ. Vốn điều lệ của Agribank hiện chỉ có thể được bổ sung từ ngân sách nhà nước. Tại Nghị quyết phiên họp Chính phủ tháng 4/2020, Chính phủ đã thống nhất về phương án trình Quốc hội xem xét thông qua việc bố trí nguồn ngân sách nhà nước tăng vốn điều lệ cho Agribank.Mức tăng vốn điều lệ tương ứng với lợi nhuận năm 2020 Agribank nộp ngân sách nhà nước (tối đa 3.500 tỷ đồng). Khoản này không bao gồm thuế thu nhập doanh nghiệp.

Agribank được tăng vốn, đồng nghĩa với việc hàng triệu hộ nông dân, doanh nghiệp có nguồn vốn rẻđầu tư sản xuất kinh doanh, tăng thu nhập, tăng lợi nhuận và doanh thu, nộp thuế cho Nhà nước, đóng góp tích cực vào sự phát triển nền kinh tế đất nước, ổn định xã hội./.