Dâng sao giải hạn - nhiều biến tướng
Cục Văn hóa cơ sở (Bộ VH- TT&XL) đã có công văn nêu rõ, việc các chùa tổ chức dâng sao giải hạn là sự biến tướng, lợi dụng nhu cầu của người dân để trục lợi. Cục đề nghị địa phương có biện pháp chấn chỉnh, xử lý.
Giải thích thêm về việc dâng sao giải hạn, Thứ trưởng Văn hóa Trịnh Thị Thủy chia sẻ, nhu cầu mong ước sức khỏe, hạnh phúc, bình an, may mắn... là chính đáng. Nhưng để đạt được điều đó thì "bản thân mỗi người phải nỗ lực rèn luyện, học tập, làm việc, tu tâm dưỡng tính, biết chia sẻ, yêu thương".
"Nếu nghĩ rằng mọi ước mong đều dễ dàng đạt được bằng việc cúng sao giải hạn, trông chờ may rủi là không đúng giáo lý nhà Phật. Nhiều năm nay, các nhà nghiên cứu văn hóa, chức sắc của Giáo hội đã lên tiếng khẳng định, nhưng hiện tượng này không thuyên giảm mà ngày càng bùng phát", bà Thủy nói. Theo bà, thay vì đổ xô đi dâng sao giải hạn, mỗi người nên góp phần tạo cuộc sống an vui bằng cách làm điều thiện từ những việc nhỏ nhất. Bộ Văn hóa sẽ có giải pháp chấn chỉnh.
Lãnh đạo Bộ Văn hóa kiến nghị, Giáo hội Phật giáo Việt Nam lên tiếng cảnh tỉnh người dân, nghiêm cấm các cơ sở thờ tự tổ chức dâng sao giải hạn. "Năm 2018, Giáo hội có văn bản đề nghị tăng ni, phật tử không đốt vàng mã được dư luận đồng tình ủng hộ. Nếu Giáo hội có văn bản tương tự về hiện tượng dâng sao giải hạn sẽ giúp người dân có nhận thức và hành vi đúng đắn hơn trong đời sống tín ngưỡng", bà Thủy nói.
Tại cuộc họp báo giao ban báo chí đầu năm mới ngày 19/2 , Phó giám đốc Sở Văn hóa - Thể thao Hà Nội cũng cho rằng cần nhiều thời gian để truyền thông cho người dân hiểu hơn về ý nghĩa thực sự của việc dâng sao giải hạn.
Bà Trần Thị Vân Anh, Phó Giám đốc Sở Văn hóa-Thể thao Hà Nội, cho rằng, việc dâng sao giải hạn đã tồn tại từ rất lâu nhưng chúng ta cần tính toán làm thế nào để giải quyết một cách triệt để. Cần có sự truyền thông tới người dân, đặc biệt là truyền thông trong trường học về cách thực hiện nghi lễ cầu an tại các khu di tích”.
Giáo lý nhà Phật không có sao tốt
Hòa thượng Thích Thanh Nhiễu - Phó chủ tịch thường Hội đồng trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam cũng cho biết, giáo hội sẽ có văn bản về “dâng sao giải hạn”. Hòa thượng chia sẻ: “Dâng sao giải hạn” là truyền thống dân gian, ảnh hưởng của Trung Quốc, còn trong đạo Phật không có. Trong tinh thần Phật dạy thì tất cả chúng sanh phải tự thay đổi ý thức, hành vi của mình để chuyển nghiệp chứ không dâng sao giải hạn. Kể cả cầu an thì điều chính yếu vẫn là ở mình chứ không lệ thuộc vào Đức Phật".
Giáo lý nhà Phật không có sao xấu, sao tốt ảnh hưởng đến vận mệnh của con người. Muốn chuyển nghiệp thì phải tu đúng với chính pháp, dừng nghiệp xấu ác, làm việc thiện, giúp đỡ nhiều người.
Tuy nhiên, dù không phải của nhà chùa nhưng văn hóa đó ảnh hưởng sâu rộng trong người dân. Đó là nhu cầu tinh thần của nhân dân nên trong một giai đoạn lịch sử, nhà chùa đáp ứng nhu cầu này như phương tiện giúp người dân tới chùa, thực hiện việc đó xong thì hướng dẫn họ dần bỏ mê tín để có chánh tín, tự lực vượt thoát mê mờ trong mình nhờ sự tu học.
Theo hòa thượng Thích Thanh Nhiễu đã đến lúc nhà chùa cần truyền đạt cho người dân hiểu rõ về giáo lý nhà Phật, biết cách tu tập để giúp đời, giúp người, hướng người dân làm việc thiện - dần bỏ đi các ý niệm sai lệch về cúng bái, lệ thuộc "dâng sao giải hạn" hoặc cúng lễ nhiều tiền của để giải nạn mà tập trung làm việc từ thiện (tích phước). Khi phước tăng thì nghiệp xấu giảm, từ đó bình an. Khi mình tạo được điều tốt mới đủ điều kiện tiếp xúc với năng lượng an lành, phải nhớ như vậy.
Thượng tọa Thích Nhật Từ, Phó viện trưởng Học viện Phật giáo Việt Nam khẳng định, việc cúng sao giải hạn, bói toán đều là "hành nghề phi pháp". Kinh Phật không có thần sao chiếu mệnh, không có vận hạn tốt, xấu.
TS Nguyễn Văn Vịnh, cựu Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu xã hội và phát triển phân tích, dâng sao giải hạn có nguồn gốc từ Đạo giáo. Tinh thần của Phật giáo không có cúng tế, dâng sao, xem ngày tháng.
Ông cho rằng phải nhìn nhận việc đầu năm nào tổ đình Phúc Khánh cũng làm lễ dâng sao giải hạn cho hàng nghìn người, tràn ra đường, ngồi trên cầu vượt Ngã Tư Sở... "là hiện tượng buôn thần, bán thánh". Đây là chỉ dấu cho thấy xã hội đang mất thăng bằng, nhiều hệ giá trị bị đảo lộn, làm con người mất phương hướng, phải tìm đến đặt niềm tin vào những chuyện hoang đường.
"Pháp luật không cấm những hoạt động này nhưng Giáo hội cần khuyến cáo để người dân hiểu rằng việc dâng sao giải hạn đó không giúp ích gì cho cuộc sống", ông Vịnh nói.
Lê Thu (tổng hợp)