Cá nhệch kho khô niêu đất, đặc sản mang hồn quê Nghĩa Hưng, Nam Định, từ lâu đã trở thành món quà biếu rất quý mỗi dịp Tết. 

Cá nhệch là loài sống hoàn toàn tự nhiên, có hình dáng giống con lươn nhưng to hơn. Có những con nhệch bắt được đo dài đến hơn một mét, thân to bằng cổ tay người lớn. Nhệch có nhiều thịt, ít xương, nhiều đạm nhưng mang tính lành và đặc biệt không có sán. Theo đánh giá của nhiều thực khách, nhệch ở Nghĩa Hưng, Nam Định được xếp vào hàng ngon nhất. Có lẽ bởi nó sống ở bãi sú vẹt, có nước lợ và phù sa màu mỡ bồi đắp từ sông Ninh Cơ và sông Đáy, nên có mỡ vàng và ít xương.

Cá nhệch chế biến được nhiều món như nhệch nấu củ chuối (hoa chuối), chả nhệch cuốn lá gừng, gỏi nhệch...Nhưng mùa đông, món nhệch kho khô niêu đất được yêu thích nhất. Đây cũng là mùa mà nhệch cho thu bắt sản lượng cao và ngon nhất (từ tháng 9 đến tháng 12 âm lịch).

Ông chủ cơ sở chế biến Trần Quang Thiết, làng Bình Lãng, đội 1, Nghĩa Thắng, Nghĩa Hưng chia sẻ: “Để có niêu cá nhệch kho khô đạt tiêu chuẩn ngon đặc sắc cần nhiều công phu từ chọn nhệch đến chế biến. Nhệch được chọn kho to bằng cổ tay, cân nặng tầm 1kg/1 con và đặc biệt cần tươi sống và sạch”.

Để có nồi cá nhệch kho đậm vị quê, ngoài tẩm ướp gia vị gồm riềng, nghệ, gừng phải được đun bằng củi nhãn và trấu từ 10 - 12 hai tiếng mới có được hương vị thơm ngon nhất. Theo ông Thiết, cá nhệch càng kho khô bao nhiêu thì càng dai thịt và thơm bấy nhiêu.

Bởi vậy, món cá nhệch kho khô niêu đất tại đây thu hút không chỉ khách ngoài Bắc mà nhiều người trong Nam cũng đặt mua. Những tháng cuối năm, đều đặn mỗi tháng cơ sở chế biến Trần Quang Thiết xuất ra thị trường từ 400 - 500 niêu, tương đương trên 1 tấn cá. Và chừng ấy vẫn chưa đủ để phục vụ nhu cầu khách bởi không thu mua đủ nhệch.

Cá nhệch là món quà quý giá mà thiên nhiên ưu đãi người dân vùng biển Nghĩa Hưng, khiến ai một lần được thưởng thức món ăn từ sản vật này đều nhớ mãi không quên. Nhất là trong thời tiết lạnh của mùa đông, có đĩa cá nhệch kho khô ăn với cơm gạo tám nóng hổi thì không gì bằng./.

Vân Hồng