Bộ trưởng Bộ VH-TT-DL Nguyễn Văn Hùng nhấn mạnh điều này khi đề cập sự xuống cấp về đạo đức và văn hóa ứng xử, xây dựng nếp sống văn hóa và bảo tồn, phát triển văn hóa xã hội, trong báo cáo về số nội dung liên quan đến nhóm vấn đề chất vấn tại phiên họp thứ 14 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ diễn ra vào ngày mai (10/8).

“Lấy cái đẹp để dẹp cái xấu” chưa được thực hiện nghiêm túc

Theo đó, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã đánh giá và thẳng thắn chỉ ra các khó khăn, vướng mắc thuộc về thể chế và nguồn lực, các tồn tại, hạn chế về công tác tham mưu, quản lý nhà nước của ngành, đồng thời phát hiện, nhận thức sâu sắc hơn về các thách thức.

Đó là những tác động tiêu cực từ mặt trái của nền kinh tế thị trường, của quá trình hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng tới Ngành văn hóa, thể thao và du lịch. Môi trường văn hóa còn diễn biến phức tạp, có biểu hiện thiếu lành mạnh, ngoại lai, trái với thuần phong mỹ tục, xuống cấp về đạo đức, lối sống…

“Một số công trình nghiên cứu về văn hóa đã chỉ ra rằng, nguyên nhân sâu xa nhất của hiện tượng này là “sự đứt gãy với các giá trị tốt đẹp của truyền thống, rằng chúng ta đang ở vào “thời kỳ quá độ” khi các giá trị của xã hội tiểu nông bị giải thể, mà các giá trị của thời đại mới, thời đại công nghiệp hóa, hiện đại hóa chưa được định hình vững chắc” – ông Nguyễn Văn Hùng nhấn mạnh.

Cùng với đó, mặt trái của nền kinh tế thị trường, sự tác động của quá trình hội nhập quốc tế dường như thúc đẩy lối sống chạy theo vật chất, đồng tiền, đề cao các giá trị hình thức bề ngoài. Do vậy, nhiều người, đặc biệt là một bộ phận giới trẻ bị cuốn theo những gì phù phiếm bề nổi, mà coi nhẹ các giá trị thực chất, bên trong. Nếu các tổ chức, cá nhân không có đủ nội lực văn hóa, bản lĩnh văn hóa sẽ bị ảnh hưởng tiêu cực của văn hóa bên ngoài “chi phối”.

Cũng theo Bộ trưởng Bộ VH-TT-DL, tinh thần “lấy cái đẹp để dẹp cái xấu” chưa được thực hiện nghiêm túc, những thông tin tích cực, gương người tốt việc tốt chưa được truyền thông mạnh mẽ, trong khi các tin bài giải trí thông tục, giật tít, câu view có tần suất gia tăng, ảnh hưởng sâu sắc đến tư tưởng, thị hiếu, thẩm mỹ của công chúng, dẫn tới tình trạng “nhờn cảm xúc”, thái độ vô cảm trong xã hội hiện nay.

Nghiên cứu giá trị tốt đẹp để phát huy và hủ tục cần loại bỏ

Tuy nhiên, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng cũng cho rằng, đánh giá một cách tổng thể và khái quát, trong dòng chảy của văn hóa Việt Nam thời gian qua, nhận thức về văn hóa, xã hội, con người ngày càng toàn diện, sâu sắc hơn. Các lĩnh vực, loại hình, sản phẩm văn hóa phát triển ngày càng đa dạng, đáp ứng nhu cầu mới, nhiều mặt của đời sống xã hội. Nhiều giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp và di sản văn hóa của dân tộc được kế thừa, bảo tồn và phát huy trong mọi lĩnh vực của đời sống.

Một thực tế sống động để thấy sức mạnh của giá trị văn hóa đó là trước đại dịch Covid-19 đã tác động mạnh đến nước ta, gây ra nhiều thiệt hại về kinh tế - xã hội và ảnh hưởng đến sự phát triển của đất nước, nhưng nhờ phát huy được những giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc đó là niềm tin của nhân dân, sự đoàn kết một lòng, là tinh thần yêu nước tương thân, tương ái, “mình vì mọi người”, “lá lành đùm lá rách”, chúng ta đã huy động được sức mạnh tổng hợp của dân tộc

“Cả đất nước đã và đang vượt qua mọi khó khăn, thử thách để vững bước vươn lên và có được thành quả như Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhấn mạnh “Đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay” – báo cáo khẳng định.

Đề cập giải pháp thời gian tới, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, cơ chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về văn hóa.

Bên cạnh đó là xây dựng đạo đức, lối sống con người Việt Nam, như triển khai xây dựng các đề án, đề tài nghiên cứu, hội thảo khoa học để nghiên cứu những giá trị văn hóa tốt đẹp phát huy và những hủ tục cần được loại bỏ nhằm hướng tới xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, góp phần hình thành nhân cách con người Việt Nam.

Có thể kể đến đề tài nghiên cứu khoa học “Vai trò của hương ước, quy ước đối với xây dựng đạo đức lối sống hiện nay”; Bộ tiêu chí ứng xử trong gia đình; Hội thảo xây dựng văn hóa gia đình trong xã hội đương đại; xây dựng mô hình cưới văn minh tiết kiệm, phù hợp với phong tục tập quán; văn hóa ứng xử trong lễ hội…; Tổ chức thí điểm thực hiện “Bộ tiêu chí ứng xử trong gia đình”…

Ngoài ra, công tác phối hợp giữa các ban, bộ, ngành trong triển khai các biện pháp ngăn chặn sự xuống cấp về đạo đức và văn hóa ứng xử cũng được chú trọng triển khai./.

Hiếu Minh/VOV.V