"Khi con là thủ tướng Campuchia, con phải bảo vệ hòa bình để đảm bảo sự phát triển của đất nước và sự bình yên cho dân tộc". Lời nhắn Thủ tướng Campuchia Hun Sen gửi gắm ông Hun Manet - người con cả và cũng là người sẽ thay ông lãnh đạo chính phủ Campuchia từ cuối tháng 8/2023 - có lẽ cũng chính là sứ mệnh chung mà cha con ông nguyện gánh vác.
Người cha Hunsen với gần 40 năm lãnh đạo đất nước
Sẽ là không ngoa, rằng nói tới đất nước Campuchia không thể không nhắc tới ông Hun Sen bởi đây là con người, tính tới năm 2023 đã có tới 38 năm nắm giữ trọng trách lãnh đạo đất nước Campuchia. Ít ai biết rằng, ngày 14/1/1985, khi Bộ trưởng Ngoại giao Campuchia Hun Sen được bổ nhiệm trở thành Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng (tương đương Thủ tướng ngày nay) của Cộng hòa nhân dân Campuchia, ông đã trở thành người đứng đầu Chính phủ trẻ tuổi nhất thế giới - 33 tuổi.
Trước đó, ông Hun Sen được bổ nhiệm làm ngoại trưởng của Cộng hòa Nhân dân Campuchia khi mới 27 tuổi. Bản thân ông Hunsen rất tự hào về điều này. "Kỷ lục đầu tiên là tôi đã trở thành ngoại trưởng trẻ nhất, kỷ lục thứ hai là vinh dự trở thành thủ tướng trẻ nhất và cuối cùng, tôi là thủ tướng tại vị lâu nhất thế giới", ông Hunsen chia sẻ.
Cùng với những kỷ lục, trên thực tế, điều mà ông Hunsen có thể tự hào lớn lao hơn nhiều. Gần 40 năm nắm quyền, thăng trầm có nhiều nhưng không thể phủ nhận dưới thời Thủ tướng Hun Sen, đất nước Campuchia đã có những bước đổi thay tích cực rất đáng kể. Từ một quốc gia nghèo đói oằn mình dưới sự đàn áp của chế độ diệt chủng Pol Pot, Campuchia đã dần nỗ lực để đạt vị thế là nước có thu nhập trung bình thấp và dự kiến đạt mức thu nhập trung bình vào năm 2030. Nền kinh tế đạt mức tăng trưởng trung bình hàng năm 7,7% kể từ năm 1998 đến 2019. Y tế, giáo dục và cơ sở hạ tầng được cải thiện đáng kể.
Trên lĩnh vực đối ngoại, Campuchia đã gia nhập ASEAN vào năm 1999, trở thành quốc gia cuối cùng ở Đông Nam Á tham gia tiến trình hội nhập khu vực. Kể từ khi ông nắm quyền, đất nước Campuchia đã có những năm tháng hòa bình, ổn định - lời ông Hun Sen có lẽ cũng không thể phủ nhận.
Người con Hun Manet: “vệt sáng” tự hào của người cha Thủ tướng
Đã có tờ báo thông tin rằng, vào đêm Hun Manet chào đời ngày 20/10/1977 tại làng Koh Thmar thuộc tỉnh Kampong Cham, Campuchia, ông Hun Sen cho biết đã nhìn thấy "một vệt sáng bay qua mái nhà" và tin rằng đây là dấu hiệu về tương lai tươi sáng của cậu.
Không biết điều này thực hư thế nào nhưng có điều chắc chắn là cậu con cả luôn là niềm tự hào lớn nhất của người cha Thủ tướng. Và trên hành trình trưởng thành, cậu cả Hun Manet đã dần chứng minh cho người cha Thủ tướng thấy cậu xứng đáng với niềm tự hào của cha. Thời còn đi học, Hun Manet đã là người Campuchia đầu tiên tốt nghiệp học viện Lục quân West Point danh giá của Mỹ và là một trong bảy sinh viên nước ngoài ra trường năm đó. Hun Manet còn theo học chuyên ngành kinh tế và có bằng thạc sĩ Đại học New York của Mỹ năm 2002, rồi bằng tiến sĩ Đại học Bristol của Anh vào năm 2008.
Trở về nước, được phong hàm thiếu tướng, lên trung tướng hai năm sau đó và trở thành đại tướng, giữ chức Tư lệnh lục quân kiêm Phó tổng tư lệnh Lực lượng Vũ trang Hoàng gia Campuchia (RCAF) và nhiều trọng trách khác, ông Hun Manet đã liên tục chứng minh được thực lực của mình. Trong cuộc đối đầu giữa Campuchia và Thái Lan xung quanh đền Preah Vihear năm 2008-2011, ông Hun Manet đã đóng vai trò nổi bật trong đàm phán chấm dứt tình trạng bế tắc.
Sau này, khi chính thức dấn thân vào con đường chính trị, nhà lãnh đạo trẻ Hun Manet cũng đã dần dần chứng tỏ năng lực lãnh đạo cũng như sự gần gũi, thân thiện của mình. Sau sự kiện tháng 12/2021, Hun Manet được đảng Nhân dân Campuchia (CPP) nhất trí ủng hộ trở thành ứng viên thủ tướng tương lai, nhà phân tích chính trị Campuchia Em Sovannara đã nhận xét Hun Manet đã luôn cố gắng thể hiện năng lực của mình với tư cách ứng viên thủ tướng tương lai. Còn Thủ tướng Hun Sen nhiều lần khẳng định con trai Hun Manet "xứng đáng" và hoàn toàn có khả năng lãnh đạo chính phủ nhờ năng lực bản thân.Sứ mệnh lớn phía trước
Vài giờ sau khi tuyên bố sẽ thôi nhiệm từ ngày 22/8, Thủ tướng Hun Sen nhắn nhủ con trai cả Hun Manet điều quan trọng nhất khi làm thủ tướng Campuchia. "Khi con là thủ tướng Campuchia, con phải bảo vệ hòa bình để đảm bảo sự phát triển của đất nước và sự bình yên cho dân tộc" - ông Hun Sen đăng trên Twitter. Đáp lời cha, ông Hun Manet viết trên Facebook và Telegram: "Tôi sẽ luôn ghi nhớ lời dặn của cha và sẽ quyết tâm tuân theo những lời dặn này trong mọi trường hợp". Còn nhớ, trước đó, trong một cuộc phỏng vấn với kênh truyền hình ABC của Australia hồi năm 2015, ông Hun Manet từng khẳng định Campuchia phải giữ gìn hòa bình, ổn định và an ninh "bằng bất cứ giá nào".
Không khó để nhận ra giữa họ, hai thế hệ lãnh đạo đất nước Campuchia, giữa cha và con đã, đang và sẽ luôn luôn cùng một sứ mệnh, một nguyện ước: một Campuchia hòa bình, ổn định và phát triển.
Trong một thế giới đa cực, nhiều bất ổn, diễn biến khó lường, nhiều lợi ích đan xen như hiện nay, sứ mệnh ấy là không dễ thực hiện. Tuy nhiên, không dễ chứ không phải là không thể. Đại tướng Hun Manet sẽ còn rất nhiều việc phải làm khi ngày 26/7/2023 người cha Thủ tướng Hun Sen tuyên bố giao lại trọng trách lãnh đạo đất nước cho ông. Việc Thủ tướng Hun Sen chuẩn bị cho con trai mình trong suốt nhiều năm cũng cho thấy ông Hun Sen kỳ vọng rất lớn vào cậu con trai cả của mình và ông Hun Manet sẽ phải nỗ lực rất nhiều để đáp ứng được kỳ vọng ấy./.
Ông Hun Sen có ba người con trai. Ngoài người con trai cả Hun Manet còn có con trai thứ là ông Hun Many, sinh năm 1982, từng du học ở Mỹ, Pháp và Australia, hiện là Nghị sĩ của CPP, đồng thời là thủ lĩnh thanh niên CPP. Con trai thứ ba Hun Manit hiện là Trung tướng, Cục trưởng Cục Tình báo RCAF. Thủ tướng Campuchia Hun Sen đặt niềm tin tuyệt đối vào ba người con trai. "Tôi có 10 cố vấn quanh mình, nhưng ba con trai tôi là những cố vấn chiến lược thân cận nhất. Chúng tôi thường xuyên trao đổi quan điểm và cùng nhau phân tích mọi thứ", ông Hun Sen tiết lộ trong một sự kiện hồi năm 2021.
|
Hà Anh