Nhận lời mời của Tổng thống Hợp chúng quốc Hoa Kỳ Joe Biden, Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Võ Văn Thưởng và Phu nhân cùng đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam tham dự APEC 2023. Trong bối cảnh quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ tiếp tục phát triển mạnh mẽ với việc hai nước xác lập khuôn khổ quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện, chuyến công tác của Chủ tịch nước được xem đặt bước tiến mới quan trọng trong việc triển khai quan hệ đối tác chiến lược toàn diện giữa hai nước.

Những hoạt động song phương dày đặc

Có thể nói, chuyến công tác đầu tiên trên cương vị mới của Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng tới Hoa Kỳ diễn ra trong bối cảnh “thiên thời, địa lợi, nhân hoà”. Quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ phát triển mạnh mẽ trong thời gian qua, với dấu mốc hai nước xác lập quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện nhân chuyến thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam của Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden, theo lời mời của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng vào tháng 9/2023. Hai bên đã ký kết nhiều thỏa thuận hợp tác về kinh tế, khoa học - công nghệ, giáo dục - đào tạo, nhân đạo, trong đó có các hợp đồng thương mại với tổng giá trị trên 10 tỷ USD.

Đặc biệt, phát biểu tại Phiên thảo luận cấp cao Đại Hội đồng Liên Hợp Quốc ngay sau chuyến thăm Việt Nam, Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden đã ca ngợi quan hệ hai nước, cho rằng đây là một hình mẫu quan hệ. Người đứng đầu Hoa Kỳ đã nhấn mạnh rằng không ai có thể tưởng tượng có một ngày Tổng thống Hoa Kỳ đứng cạnh Lãnh đạo Việt Nam ở Hà Nội và tuyên bố cam kết thúc đẩy quan hệ hợp tác ở mức độ cao nhất. Điều này là một minh chứng cho việc các nước có thể vượt qua quá khứ, từ đối thủ trở thành đối tác để cùng giải quyết các thách thức và hàn gắn vết thương.

Trở lại chuyến công tác tại Hoa Kỳ của Chủ tịch nước vào những ngày trung tuần tháng 11 vừa qua. Chỉ trong quãng thời gian ít ỏi, Chủ tịch nước đã có rất nhiều hoạt động song phương như cuộc gặp, trao đổi với Tổng thống Joe Biden, Đặc phái viên về biến đổi khí hậu John Kerry; Thống đốc bang California, Phó Thị trưởng TP Los Angeles; tiếp một số doanh nghiệp hàng đầu Hoa Kỳ: Boeing, Apple, phát biểu tại Hội đồng quan hệ Đối ngoại Hoa Kỳ (CFR), dự và phát biểu chỉ đạo tại Bàn tròn về kết nối địa phương Việt Nam và doanh nghiệp Hoa Kỳ về công nghệ cao; thăm Bệnh viện Y, Đại học Stanford. Nhân dịp này, Chủ tịch nước thăm 1 gia đình Việt Kiều; gặp gỡ lãnh đạo và cán bộ các cơ quan đại diện ngoại giao của ta tại Hoa Kỳ.

Triển khai quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Hoa Kỳ

Hoạt động đầu tiên của người đứng đầu Nhà nước Việt Nam với các đối tác Hoa Kỳ trong chuyến công tác và cũng là một trong những hoạt động được các giới tại Hoa Kỳ đánh giá rất cao là sự kiện Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng dự buổi trao đổi chính sách tại Hội đồng Quan hệ đối ngoại Hoa Kỳ (CFR) sáng 15/11 (theo giờ địa phương).

CFR là tổ chức tham vấn, nghiên cứu độc lập về chính sách đối ngoại và quan hệ quốc tế của Hoa Kỳ với sự góp mặt của nhiều cựu chính trị gia, nhà nghiên cứu tên tuổi tham gia phân tích sâu về các vấn đề quốc tế và tham vấn chính sách đối ngoại. Sự kiện có sự tham dự của ông Michael Froman, Chủ tịch CRF và nhiều chuyên gia, học giả, cùng một số cơ quan báo chí tại Hoa Kỳ. Cuộc trao đổi được điều hành bởi ông Scott Marciel, một diễn giả uy tín, nghiên cứu viên Oksenberg - Rohlen tại Viện Nghiên cứu quốc tế Freeman Spogli của Đại học Stanford, từng đảm trách nhiều chức vụ trong ngành ngoại giao Hoa Kỳ, phụ trách khu vực Đông Nam Á, từng là nhà ngoại giao Hoa Kỳ đầu tiên làm việc tại Hà Nội sau chiến tranh.

Tại đây, người đứng đầu Nhà nước Việt Nam đã có bài phát biểu về tình hình thế giới, đường lối đối ngoại của Việt Nam và quan hệ Việt Nam - Mỹ. Trong bài phát biểu, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng khẳng định: “Từ truyền thống và triết lý của dân tộc mình, tiếp thu có chọn lọc tinh hoa thế giới, Việt Nam xác định và nhất quán thực hiện đường lối đối ngoại: Độc lập, tự chủ, hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, đa dạng hóa, đa phương hóa quan hệ đối ngoại; chủ động và tích cực hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng; là bạn, là đối tác tin cậy và là thành viên tích cực, có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế. Cùng với đó, chúng tôi thực hiện đường lối quốc phòng "bốn không" là: Không tham gia liên minh quân sự; không liên kết với nước này để chống nước kia; không cho nước ngoài đặt căn cứ quân sự hoặc sử dụng lãnh thổ để chống lại nước khác; không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực trong quan hệ quốc tế”.

Chủ tịch nước khẳng định: “Chưa bao giờ quan hệ giữa Việt Nam-Hoa Kỳ phát triển tốt đẹp như ngày nay; từ cựu thù trở thành Đối tác Chiến lược Toàn diện. Đây thực sự là hình mẫu trong lịch sử quan hệ quốc tế về hàn gắn và xây dựng quan hệ sau chiến tranh. Kết quả này là do sự nỗ lực cùng nhau vượt qua những thử thách, thăng trầm lịch sử của nhiều thế hệ lãnh đạo và nhân dân hai nước”. Nhắc đến phương châm "gác lại quá khứ, vượt qua khác biệt, phát huy tương đồng, hướng tới tương lai", Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng khẳng định Hoa Kỳ là đối tác có tầm quan trọng chiến lược trong chính sách đối ngoại của Việt Nam.

Bài phát biểu của Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng tại CFR đã được các giới tại Hoa Kỳ đánh giá rất cao. Theo Giáo sư sử học người Mỹ Larry Berman - một học giả uy tín, tác giả của nhiều cuốn sách viết về Việt Nam, trong đó có tác phẩm nổi tiếng: X6 - Điệp viên hoàn hảo, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng đã có một buổi trao đổi rất thành công, trả lời thẳng thắn những câu hỏi “chạm đến những vấn đề cốt lõi” trong chính sách đối ngoại của Việt Nam. Giáo sư Larry Berman nói: “Tôi nghĩ Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng đã làm rất tốt".

Tại các cuộc gặp Thống đốc bang California, Phó Thị trưởng Los Angeles và lãnh đạo hai hãng công nghệ hàng đầu là Boeing và Apple, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng đề cập đến tầm quan trọng của hợp tác công nghệ cao, kinh tế số, kinh tế xanh giữa hai nước. Đặc biệt, Chủ tịch nước mong muốn và đề nghị lãnh đạo các địa phương, các doanh nghiệp Hoa Kỳ đẩy mạnh xúc tiến các hoạt động kết nối giao lưu, đầu tư thương mại với các địa phương thế mạnh của Việt Nam, coi đây là một hướng đi đột phá nhằm triển khai Tuyên bố chung Việt Nam - Hoa Kỳ. Chủ tịch nước nêu rõ Việt Nam chào đón các nhà đầu tư Hoa Kỳ đầu tư vào các lĩnh vực mà Việt Nam đang quan tâm như sản xuất chip, chất bán dẫn, kinh tế xanh, kinh tế số, thanh toán không dùng tiền mặt...

Có thể nói, chuyến công tác của Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng và Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam dự Tuần lễ Cấp cao APEC và kết hợp hoạt động song phương tại Mỹ đã thành công tốt đẹp. Nói như Giáo sư Larry Berman, chuyến tham dự Tuần lễ Cấp cao APEC 2023 và triển khai các hoạt động song phương với Hoa Kỳ của Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng đã khẳng định vị trí đặc biệt của Việt Nam trên trường quốc tế; đồng thời cho thấy sự cấp thiết của việc triển khai các cam kết của quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện Việt Nam - Hoa Kỳ./.

Hà Anh