Hoàn thiện hành lang pháp lý cho hoạt động chứng thực hợp đồng điện tử

Ngày 25/9/2021, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 85/2021/NĐ-CP về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 52/2013/NĐ-CP về thương mại điện tử, quy định chi tiết về hoạt động cung cấp dịch vụ chứng thực hợp đồng điện tử; hoàn thiện hành lang pháp lý đối với các điều kiện, nghĩa vụ và quy trình đăng ký hoạt động đối với các Tổ chức cung cấp dịch vụ chứng thực hợp đồng điện tử (CeCA – Certified eContract Authority). Năm 2022, Bộ Công Thương đã ban hành Thông tư số 01/2022/TT-BCT ngày 18 tháng 01 năm 2022 sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư 47/2014/TT-BCT và Thông tư số 59/2015/TT-BCT, quy định các hướng dẫn đối với quy chế hoạt động cung cấp dịch vụ chứng thực hợp đồng điện tử; hình thức công bố danh sách các thương nhân, tổ chức cung cấp dịch vụ chứng thực hợp đồng điện tử tại Việt Nam. Như vậy, trong thời gian rất gần tới đây, trong năm 2022, người dân, doanh nghiệp sẽ có thể sử dụng hợp đồng điện tử thay thế hoàn toàn cho hợp đồng truyền thống với giải pháp chứng thực của các Tổ chức cung cung cấp dịch vụ chứng thực hợp đồng điện tử được cấp đăng ký bởi Bộ Công Thương.

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị Phát triển hợp đồng điện tử tại Việt Nam - Triển khai Nghị định 85/2021/NĐ-CP, Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân cho biết, với việc hành lang pháp lý cho hoạt động chứng thực hợp đồng điện tử tại Việt Nam đã được hoàn thiện, Bộ Công Thương đã giao Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số phối hợp cùng các cơ quan quản lý nhà nước về cạnh tranh, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, các tổ chức trọng tài thương mại, các cơ quan giải quyết tranh chấp; các nhà cung cấp dịch hạ tầng viễn thông, công nghệ thông tin; các tổ chức chứng thực chữ ký số, dấu thời gian; và các Tập đoàn, doanh nghiệp, tổ chức ứng dụng hợp đồng điện tử; nghiên cứu, xây dựng các giải pháp hỗ trợ, phát triển, ứng dụng hợp đồng điện tử rộng rãi tại Việt Nam, thực hiện chủ chương của Chính phủ yêu cầu các Bộ, ngành đẩy mạnh công tác chuyển đổi số, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, phát triển thị trường. 

Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân phát biểu tại Hội nghị.

Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân cho rằng, việc phát triển hợp đồng điện tử tại Việt Nam cần phải đáp ứng đủ các tiêu chí đóng vai trò xây dựng và phát triển thị trường ứng dụng thực tế của hợp đồng điện tử. Từ đó có thể đáp ứng nhu cầu thiết yếu để hoàn tất quy trình ứng dụng thương mại điện tử, công nghệ thông tin trong hoạt động của doanh nghiệp để giúp doanh nghiệp quản lý hiệu quả, giảm thiểu được việc lãng phí giấy tờ, tiết kiệm thời gian và tạo môi trường điều hành chuyên nghiệp. Đặc biệt là giúp kết nối các nền tảng công nghệ, các hạ tầng số tin cậy của Chính phủ đến các doanh nghiệp, tổ chức, người dùng thông qua các giao dịch thương mại.

Hỗ trợ bên thứ 3 tra cứu, xác thực hợp đồng điện tử đã được chứng thực

Song song với việc hoàn thiện hành lang pháp lý để cấp đăng ký cho các doanh nghiệp, tổ chức cung cấp dịch vụ chứng thực hợp đồng điện tử, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số đã giao Trung tâm Tin học và Công nghệ số nghiên cứu, phối hợp cùng các doanh nghiệp CNTT, viễn thông, hạ tầng số, để xây dựng các giải pháp hỗ trợ bên thứ 3 như ngân hàng, kiểm toán, cơ quan giải quyết tranh chấp, cơ quan thuế, các đơn vị liên quan khác; có thể kiểm tra, xác thực được giá trị như bản gốc của hợp đồng điện tử.

Theo đó, dù không lưu trữ nội dung hợp đồng, với việc áp dụng một quy trình khép kín, sử dụng mã băm, kết hợp chữ ký số, dấu thời gian, hợp đồng điện tử sau khi được chứng thực sẽ có khả năng tra cứu, xác thực tính toàn vẹn, tính chống chối bỏ của chủ thể ký và đảm bảo tính bảo mật thông tin cho nội dung hợp đồng. Như vậy, bên thứ 3 sẽ không chủ động biết được nội dung hợp đồng điện tử đã ký, nhưng khi bên thứ 3 được cung cấp tài liệu hợp đồng điện tử đã được ký và chứng thực, thì việc tra cứu, xác minh giá trị như bản gốc của hợp đồng điện tử sẽ được thực hiện dễ dàng.

Ông Lê Đức Anh, Giám đốc Trung tâm tin học và Công nghệ số, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) chia sẻ, vừa qua Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số đã hỗ trợ các doanh nghiệp tích hợp kỹ thuật Trục phát triển hợp đồng điện tử Việt Nam. Theo đó, đã có 17 đơn vị gửi công văn, hồ sơ đề nghị cấp đăng ký, trong đó, 6 đơn vị đã tiến hành khảo sát và tích hợp với Trục phát triển hợp đồng điện tử Việt Nam để đảm bảo đáp ứng các tiêu chí nghiệp vụ, tiêu chuẩn kỹ thuật hệ thống khi kết nối, tích hợp. Cụ thể, mỗi giao dịch hợp đồng điện tử sẽ có gắn kèm với các quy chế về giải quyết tranh chấp, khiếu nại, xử lý các yếu tố phát sinh trong quá trình giao kết và thực thi hợp đồng. Điều này giúp cho doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân, các bên thứ 3 có một cơ quan trung gian đủ tin cậy để giải quyết các vấn đề phát sinh khi thực hiện giao kết, hợp đồng dưới dạng điện tử.

Ra mắt Trục phát triển hợp đồng điện tử Việt Nam

Tại Hội nghị, đã diễn ra Lễ công bố Trục phát triển hợp đồng điện tử Việt Nam (www.CeCA.gov.vn) do Trung tâm Tin học và Công nghệ số phối hợp cùng các đối tác công nghệ để phát triển. Hệ thống Trục sẽ đóng vai trò then chốt trong việc hỗ trợ các Tổ chức Chứng thực hợp đồng điện tử trong hoạt động cung cấp dịch vụ, đồng thời cung cấp Cổng tra cứu, xác thực hợp đồng điện tử (xacthuc.CeCa.gov.vn) cho bên thứ ba.

6 đơn vị CeCA tương lai các doanh nghiệp công nghệ đã ký kết triển khai tích hợp với Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số về hệ thống Trục phát triển hợp đồng điện tử Việt Nam với mục tiêu thúc đẩy hoạt động chuyển đổi số tại Việt Nam, xây dựng hạ tầng thúc đẩy thương mại điện tử an toàn, nhanh chóng, tiện lợi, bảo mật.

Theo ông Nguyễn Khơ Din - Tổng Giám đốc Công ty Nền tảng Chuyển đổi số Bkav SME, thành viên Tập đoàn Công nghệ Bkav, với sự vào cuộc của Bộ Công Thương việc áp dụng hợp đồng điện tử sẽ được lan tỏa rộng rãi giúp chuyển đổi số cho hoạt động kinh doanh của các Doanh nghiệp, góp phần thúc đẩy công cuộc Chuyển đổi số Quốc gia. Bkav đã triển khai hợp đồng điện tử được hơn 3 năm nay và thấy rất rõ hiệu quả đem lại cho Công ty và khách hàng của mình. Cụ thể, việc áp dụng hợp đồng điện tử đã giúp Bkav mỗi năm tiết kiệm 70% chi phí về in ấn, chuyển phát, quy trình cung cấp sản phẩm cho khách hàng được rút ngắn 50% thời gian so với trước đây,  khi chưa  áp dụng hợp đồng điện tử.

Ông Phan Hoàng Việt - Phó Tổng Giám đốc Tổng công ty viễn thông Viettel cho biết thêm việc số hóa quy trình ký kết hợp đồng sẽ là nhu cầu thiết yếu trong tương lai gần. Đây chính là bước đệm để các doanh nghiệp bắt nhịp với xu thế chuyển đổi số toàn cầu.

“Việc kết nối Giải pháp Chứng thực Hợp đồng điện tử (vContract) của Viettel vào Trục chứng thực hợp đồng điện tử Việt Nam sẽ đảm bảo tính bảo mật và toàn vẹn, khả năng xác định nguồn gốc, tính chống chối bỏ của các chứng từ điện tử. Đồng thời giúp các bên thứ 3 có thể căn cứ trên hợp đồng điện tử để xác minh giá trị bản gốc của hợp đồng, đảm bảo hạn chế chứng từ giả, chứng từ khống.” ông Việt chia sẻ.

Là một một trong những đối tác đồng hành cùng Bộ Công Thương trong mọi lĩnh vực để thực hiện chuyển đổi số cho các doanh nghiệp, người dân, chính phủ trong lĩnh vực hợp đồng điện tử, đại diện Công ty Hệ thống thông tin FPT cho biết, tại Việt Nam khái niệm hợp đồng điện tử thị trường không còn là khái niệm mới lạ, tính riêng trên nền tảng FPT.eContract đã có hơn 2000 khách hàng thực hiện giao kết tài liệu, hợp đồng điện tử. FPT IS hiện đã và đang cung cấp FPT.eContract - nền tảng ký kết giữa các doanh nghiệp và cá nhân với nhau. Nay có thêm FPT.CeCA chính là hệ thống xác thực hợp đồng điện tử - chứng thực tính pháp lý của nội dung hợp đồng điện tử đã ký kết không chỉ trên FPT.eContract mà tất cả các nhà cung cấp nền tảng ký kết điện tử nhưng chưa là đơn vị liên thông đến Trục phát triển hợp đồng điện tử Việt Nam CeCA.