Bộ Tài chính vừa có báo cáo việc thực hiện Nghị quyết số 62 về hoạt động chất vấn tại Kỳ họp thứ 3 Quốc hội khóa XV. Một trong những nhiệm vụ Quốc hội đặt ra là rà soát, hoàn thiện quy định pháp luật về thuế liên quan đến kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản, tăng cường quản lý, chống thất thu thuế, bảo đảm nguồn thu ngân sách nhưng không làm ảnh hưởng đến hoạt động của doanh nghiệp, quyền lợi chính đáng của người dân và sự phát triển của thị trường bất động sản.

Hồ sơ khai giá cao hơn gần 3 lần so với giá UBND

Kết quả, số thu thuế thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản, nhận thừa kế và nhận quà tặng là bất động sản lũy kế 8 tháng đầu năm 2022 đạt hơn 26,86 nghìn tỷ đồng, tăng hơn 13,2 nghìn tỷ đồng, tương ứng tỷ lệ tăng 96,4% so với cùng kỳ năm 2021.

Trên toàn quốc năm 2022, tính đến ngày 6/9/2022, lượng hồ sơ khai giá chuyển nhượng cao hơn giá UBND chiếm 72%, trung bình 1 bộ hồ sơ khai giá cao hơn gần 3 lần so với giá UBND.

Để có sự chuyển biến trên, ngày 10/6/2022 đã có Công điện số 08 chỉ đạo Cục Thuế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đẩy mạnh công tác tuyên truyền, hướng dẫn, phổ biến pháp luật tại bộ phận một cửa liên thông theo nguyên tắc “tiền phòng hậu kiểm”, yêu cầu cơ quan thuế không được gây khó khăn cho người nộp thuế, không được ngăn chặn việc chuyển nhượng bất động sản của người dân, không được gây ách tắc, tồn đọng hồ sơ chuyển nhượng bất động sản không thực hiện trả lại hồ sơ, không được kéo dài thời hạn giải quyết hồ sơ theo quy định.

3 ngày sau, Tổng cục Thuế (Bộ Tài chính) cũng tổ chức Hội nghị toàn ngành họp trực tuyến về nâng cao hiệu quả xử lý hồ sơ khai thuế đối với hoạt động chuyển nhượng bất động sản.

Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Chính phủ, bộ này xây dựng dự thảo Nghị định sửa đổi Nghị định số 12 và số 65 của Chính phủ và dự thảo Thông tư sửa đổi Thông tư số 92 ngày 15/6/2015 của Bộ Tài chính. Hiện nay, Bộ Tài chính đang khẩn trương hoàn thiện và xin ý kiến các Bộ, cơ quan liên quan để tổng hợp trình cấp có thẩm quyền ban hành.

Đồng thời, Bộ Tài chính đang phối hợp, tham gia ý kiến với Bộ Xây dựng về dự thảo đề cương chi tiết Luật Nhà ở (sửa đổi) và dự thảo đề cương Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi).

Nhiều người chưa nhận thức được hậu quả khi khai thuế với giá không đúng

Tuy nhiên, Bộ Tài chính cũng chỉ ra nhiều tồn tại, hạn chế. Trước hết, để quản lý thuế một cách có hiệu quả đối với hoạt động chuyển nhượng bất động sản, ngoài quy định về quản lý thuế cần có quy định đồng bộ của Luật Đất đai, Luật Kinh doanh bất động sản và công tác phối hợp của các cơ quan ban ngành có liên quan phải được tăng cường.

Ý thức tự giác thực hiện nghĩa vụ thuế của người dân chưa cao. Nhận thức chưa đầy đủ về chính sách pháp luật thuế và pháp luật có liên quan, chưa nhận thức được hậu quả khi khai thuế với giá không đúng với giá thực tế chuyển nhượng.

Theo quy định pháp luật về thuế, người nộp thuế kê khai, nộp thuế không đúng với giá thực tế chuyển nhượng thì cơ quan thuế có quyền ấn định thuế. Tuy nhiên cơ quan thuế không có chức năng điều tra nên việc thu thập thông tin làm căn cứ ấn định thuế gặp nhiều khó khăn.

Thực tế hiện nay, việc ấn định thuế được thực hiện có hiệu quả chỉ trong trường hợp cơ quan có liên quan (Công an điều tra, Thanh tra kiểm tra…) thu thập đủ chứng cứ chứng minh giao dịch mua bán thực tế, phát hiện kết luận hành vi gian lận, trốn thuế thì căn cứ để cơ quan thuế ấn định thuế mới hoàn toàn vững chắc.

Tuy nhiên, Tổng cục Thuế cũng nhận được báo cáo của một số cơ quan thuế địa phương báo cáo việc đã chuyển hồ sơ qua cơ quan cảnh sát điều tra nhưng cơ quan điều tra chuyển lại cơ quan thuế để xử lý hành chính vì không đủ căn cứ xác định hành vi trốn thuế.

Liên quan đến đất đai có nhiều cơ quan quản lý (như: Bộ Tài nguyên và Môi trường hay Bộ xây dựng...), văn bản quy phạm pháp luật của các Bộ ngành hiện nay cũng chưa đồng bộ, mặt khác dữ liệu về đất đai của các cơ quan quản lý Nhà nước chưa được xây dựng đồng bộ, liên thông để trao đổi phục vụ quản lý thông tin liên quan đến đất.

Ngoài ra, công tác thu thập thông tin để triển khai công tác hậu kiểm của cơ quan thuế còn nhiều khó khăn do người nộp thuế mở nhiều tài khoản ngân hàng, các ngân hàng có phản hồi thông tin xác minh chậm nên việc xác minh giá chuyển nhượng gặp nhiều khó khăn.

Chính vì thế, Bộ Tài chính khẳng định thời gian tới tiếp tục triển khai Đề án “Tăng cường quản lý thuế và chống thất thu đối với các khoản thu về đất và bất động sản”.

Theo đó, ngoài công tác tuyên truyền, hướng dẫn phổ biến chính sách thuế, hoàn thiện các quy định liên quan thì bộ này cũng sẽ xây dựng Bộ tiêu chí rủi ro đối với hoạt động chuyển nhượng bất động sản./.

Nam Sơn/VOV.VN