Ngày 28/4, trong khuôn khổ chuỗi sự kiện của lễ hội xoài Đồng Tháp năm 2023, UBND tỉnh Đồng Tháp tổ chức Hội thảo “Nâng cao giá trị và phát triển bền vững ngành hàng xoài” nhằm phát huy tiềm năng, lợi thế và cơ hội triển ngành hàng xoài theo hướng xây dựng chuỗi bền vững, tận dụng tối đa những giá trị mang lại từ trái xoài cho người sản xuất, kinh doanh.

Đồng Tháp có khoảng 14.000 ha diện tích trồng xoài, các nhà vườn từng bước sử dụng phân hữu cơ và đều bao trái để giảm việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật cũng như ứng dụng tốt trong ra hoa rải vụ nên hầu như quanh năm xoài đều cho trái. Để đáp ứng yêu cầu của thị trường xuất khẩu, đã có khoảng 8.228 ha xoài đăng ký mã số vùng trồng với 296 mã số; 9 cơ sở đóng gói trên địa bàn đã đăng ký mã số cơ sở đóng gói; 33 tổ chức, cá nhân được cấp chứng nhận VietGAP trên cây xoài, với diện tích 353 ha. Hiện nay, xoài Đồng Tháp đã xuất khẩu sang các thị trường Trung Quốc, Úc, Hoa Kỳ, New Zealand, Hàn Quốc, Nhật Bản, EU, Nga và Singapore. Trong năm qua, giá trị xuất khẩu của ngành hàng xoài của Đồng Tháp ước đạt hơn 2.680 tỷ đồng.

Phát biểu tại Hội thảo, ông Nguyễn Phước Thiện, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp cho biết, hiện nay, diện tích đăng ký mã số vùng trồng của Đồng Tháp không ngừng tăng và những mã vùng trồng này sẽ được địa phương chia sẻ với doanh nghiệp trong thời gian tới để giúp doanh nghiệp cùng với địa phương nâng cao chất lượng, thương hiệu, giá trị của ngành hàng xoài. Đồng thời, các doanh nghiệp khi sử dụng mã số vùng trồng cần sử dụng minh bạch và có trách nhiệm.

“Những mã số vùng trồng này chia sẻ với doanh nghiệp được sử dụng trong thời gian tới để doanh nghiệp có thể giúp cho ngành hàng xoài Đồng Tháp phát triển, tiêu thụ nhiều hơn với điều kiện phải tạo mã vùng trồng, sử dụng mã vùng trồng  minh bạch, có trách nhiệm và không vi phạm pháp luật”, ông Nguyễn Phước Thiện cho biết thêm.

Theo ông Lê Quốc Điền, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Đồng Tháp, xoài là 1 trong 5 ngành hàng được Đồng Tháp chọn thực hiện Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp. Để phát triển bền vững ngành hàng xoài, Đồng Tháp sẽ phát triển các vùng sản xuất tập trung có sự liên kết sản xuất, tiêu thụ, đảm bảo đầu ra để người dân yên tâm, mạnh dạn sản xuất và thu hút các doanh nghiệp lớn tham gia chuỗi liên kết, có khả năng dẫn dắt, tạo ổn định đầu ra cho sản phẩm.

Đồng Tháp đang tập trung ứng dụng công nghệ số để số hóa dữ liệu về diện tích, năng suất, mùa vụ ra hoa, giá bán, tiêu chuẩn GAP, chất lượng sản phẩm tích hợp vào cơ sở dữ liệu ngành nông nghiệp phục vụ cho hoạt động sản xuất, kinh doanh và công tác quản lý.

“Chúng tôi có hai loại số hóa, một là số hóa về các vườn xoài của nông dân có nghĩa là đầy đủ các thông tin của người nông dân và số hóa về mã số vùng trồng để phục vụ cho các doanh nghiệp khi tới Đồng Tháp, chúng ta có thể truy xuất ngay là có bao nhiêu mã số và mã số đó được xuất khẩu ở các nước nào. Đây là điều kiện giúp cung cấp thông tin nhanh để khi các doanh nghiệp muốn tìm hiểu”, ông Lê Quốc Điền nói.

Ông Lê Thanh Tùng, Phó Cục trưởng Cục trồng trọt - Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, diện tích, năng suất, sản lượng và hiệu quả kinh tế của cây xoài từng bước được nâng cao, góp phần nâng cao thu nhập và giải quyết việc làm cho hàng ngàn lao động. Tuy nhiên, bên cạnh những tín hiệu tích cực thì ngành hàng xoài Việt Nam cũng đang phải đối mặt những khó khăn từ tác động của biến đổi khí hậu, sâu bệnh hại ảnh hưởng năng suất, sản lượng và chất lượng xoài. Ngoài ra, khâu sơ chế, chế biến, đa dạng sản phẩm từ xoài còn khiêm tốn và hệ thống thông tin thị trường còn hạn chế, chưa có nghiên cứu đầy đủ, toàn diện về cung cầu ngành xoài, đặc biệt là những thị trường lớn.

Để phát triển bền vững ngành hàng xoài Việt Nam, các địa phương cần rà soát, quy hoạch sản xuất tập chung, hình thành liên kết sản xuất theo chuỗi; cải tạo, trồng mới các vùng sản xuất xoài già cỗi, kém hiệu quả bằng giống mới có năng suất, chất lượng và thu hút các doanh nghiệp đầu tư vào liên kết sản xuất, sơ chế, chế biến, xuất khẩu xoài. Bên cạnh đó, các địa phương cần tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Bộ Nông nghiệp để xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường xuất khẩu.

“Chúng ta đã rất thành công khi cải tạo, trồng mới cây cà phê ở Tây Nguyên 200.000 ha, việc chúng ta cải tạo cây xoài, trồng mới cây xoài mà không làm suy giảm thu nhập, không làm suy giảm năng suất, sản lượng, giá trị, sự tăng trưởng của địa phương là một chiến lược mà chúng ta sẽ phải thực hiện trong thời gian gần nhất, khi định hình lại phát triển cây xoài trong địa bàn của mình”, ông Lê Thanh Tùng nhấn mạnh.

Để nâng cao giá trị và phát triển bền vững ngành hàng xoài, tỉnh Đồng Tháp đang tạo điều kiện để các hợp tác xã thực hiện việc “mua chung, bán chung” nhằm giảm bớt khâu trung gian, giảm giá thành sản xuất, nâng cao lợi nhuận. Đồng Tháp xác định ngành hàng xoài là một trong 5 ngành hàng được chọn tái cơ cấu ngành nông nghiệp và việc tổ chức Lễ hội sẽ góp phần tôn vinh ngành hàng, các sản phẩm chế biến từ xoài, phát huy giá trị văn hoá, kinh tế, quảng bá du lịch và tạo dựng hình ảnh của địa phương./.

Phạm Hải/VOV-ĐBSCL