Hiện nay, kinh tế có tăng trưởng nhưng người tiêu dùng vẫn đang bị ảnh hưởng về việc làm, thu nhập, đời sống nhiều gia đình vẫn đang rất khó khăn. Điều này ảnh hưởng lớn đến xu hướng, thói quen mua sắm, tiêu dùng mà trước mắt là trong mùa kinh doanh cuối năm nay.

Khó khăn tài chính, người tiêu dùng chuyển hướng

Theo khảo sát mới đây của Công ty Kantar Việt Nam - DN chuyên nghiên cứu thị trường, rất nhiều người tiêu dùng vẫn đang bị ảnh hưởng về việc làm, thu nhập và có đến 28% hộ gia đình đang gặp khó khăn về tài chính (trong khi giai đoạn bình thường mới sau dịch chỉ trên dưới 21%). Gần một nửa số gia đình được khảo sát đã thắt chặt chi tiêu bằng cách giảm đi ăn uống ở bên ngoài và giảm sử dụng dịch vụ giải trí.

Mùa Trung thu vừa qua, người tiêu dùng chi tiêu một cách cầm chừng, mua sắm khi thật sự cần thiết và rất cân nhắc về giá cả. Tất cả cho thấy biến động trong xu hướng tiêu dùng, nhất là giai đoạn cuối năm.

Bà Nguyễn Phương Nga, Giám đốc phát triển kinh doanh cấp cao Kantar Việt Nam cho rằng, dù người tiêu dùng đang lạc quan hơn về tình hình kinh tế trong những tháng tới, cho dịp Tết 2024, nhưng dấu hiệu của việc nới lỏng chi tiêu chưa thực sự rõ rệt.

“Theo dự báo của Kantar, thị trường Tết này có sự khó khăn khiến người tiêu dùng sẽ không chi tiêu ào ạt. Như những mùa Tết khác, khoảng 3-4 tuần trước Tết, người tiêu dùng đi siêu thị mua sắm đầy trên những chiếc xe đẩy, nhưng năm nay người ta sẽ chi tiêu cầm chừng, mua từ từ sau đó thiếu thì mua thêm”, bà Nga thông tin.

Nhiều chuyên gia thị trường cho rằng, SN sản xuất cần nắm rõ sự thay đổi của thị hiếu, thói quen và khả năng chi tiêu của người tiêu dùng để xoay chuyển sản xuất và cách thức kinh doanh ngay trong mùa cuối năm này.

Bà Vũ Kim Hạnh, Chủ tịch Hội Doanh nghiệp Hàng Việt Nam chất lượng cao nhận định, thị trường có nhiều yếu tố bất định, nhiều sự thay đổi. Điều quan trọng nhất hiện nay là các DN phải nắm chắc những thông tin, dự báo và lựa chọn giải pháp của mình từ ngắn hạn, trung hạn, dài hạn để có thể đáp ứng được những yêu cầu mới của người tiêu dùng.

“Để đối phó với những thay đổi, DN phải rất chú ý tới chất lượng hàng hóa, phải xây dựng hệ thống dịch vụ để được người tiêu dùng chấp nhận. DN phải có sự thích ứng với những thay đổi, đó là điều quan trọng nhất hiện nay”, bà Hạnh khuyến cáo.

Doanh nghiệp linh hoạt trong cả sản xuất và kinh doanh

Bối cảnh đang đặt cho DN 1 bài toán khó trong thời điểm hiện nay. DN cần suy nghĩ tới việc cân đối danh mục sản phẩm và gia tăng kênh phân phối, đem đến sự cần thiết và tiện lợi cho người mua.

Anh Phạm Đình Ngãi, Giám đốc Công ty TNHH Trà Vinh Farm với thương hiệu mật hoa dừa Sokfarm tiêu thụ 95% sản phẩm ở thị trường trong nước cho biết, công ty chuẩn bị cho mùa kinh doanh cuối năm từ sớm và hiện vẫn đang điều chỉnh cho phù hợp.

“DN chú ý những báo cáo để xem thị trường Tết cuối năm dịch chuyển như thế nào, đặc biệt là trong tình hình hiện nay và xu hướng của người tiêu dùng dịch chuyển ra sao. Từ đó để thiết kế bộ sản phẩm phù hợp với người tiêu dùng dịp cuối năm”, anh Ngãi cho biết.

Theo khảo sát thị trường của Kantar, có đến hơn 40% số ngành hàng tiêu dùng đang bị giảm sức mua. Xu hướng mua quà tặng, trong đó có quà tặng dịp tết sắp tới là tính đến tính ứng dụng cao và sự đa dạng trong một món quà, thay vì ưu tiên chọn theo thương hiệu, hình thức như trước.

Ông Nguyễn Lê Quốc Tuấn, Tổng Giám đốc Công ty Sông Hương Foods - chuyên về thực phẩm đặc sản chế biến cho biết, DN đang đẩy mạnh hơn việc bán hàng trên các nền tảng thương mại điện tử, cụ thể đẩy mạnh nhất là Tiktok. Bản thân ông Tuấn khi bán trên kênh Tiktok của mình mang lại doanh số 1 tỉ đồng/tháng.

“Sông Hương Foods vẫn nỗ lực phục vụ các chuỗi bán lẻ lớn, các sản phẩm dưa, cà, mắm cho mùa Tết nhưng đầu tư mở rộng kênh bán online. Hiện người tiêu dùng muốn mua trực tiếp món quà tặng cho nhau, nên DN tập trung sản xuất những sản phẩm cần thiết, ví dụ như những hộp quà giá chỉ từ 100.000 – 120.000 đồng theo xu hướng chung”, ông Tuấn nói.

Còn ông Lương Vạn Vinh, Tổng giám đốc Công ty CP Hóa mỹ phẩm Mỹ Hảo cho hay, thị trường tiêu thụ chậm, sản phẩm của công ty bán ở kênh truyền thống nhiều hơn bán trong hệ thống bán lẻ hiện đại. “Bây giờ người tiêu dùng mong muốn hàng giá tốt, chất lượng tốt nên mùa cuối năm công ty làm các chương trình khuyến mãi tốt hơn. Đồng thời, nhân viên sẽ tăng chăm sóc thị trường cho tốt, tăng độ bao phủ”, ông Vinh nêu kế hoạch.

Biến động kinh tế đã và đang tác động tới túi tiền và thói quen mua sắm của đa số người tiêu dùng Việt Nam. Vì vậy khi đưa ra nhận định về xu hướng mua sắm Tết 2024, các chuyên gia cho rằng, sản phẩm thiết thực, tiết kiệm sẽ chiếm lĩnh thị trường. Người tiêu dùng sẽ xem xét, cân nhắc lại mức độ quan trọng của hàng hóa và dịch vụ đối với gia đình, có xu hướng ưu tiên những sản phẩm mang lại giá trị trong cuộc sống hàng ngày.

Chính vì vậy, việc DN giữ được mối liên kết và giá trị sản phẩm là rất quan trọng để thu hút người mua trong dịp Tết 2024. Dự đoán, những sản phẩm có tính ứng dụng cao như thực phẩm, hàng tiêu dùng nhanh có thể sẽ tiếp tục tăng trưởng trong thời gian tới.

Minh Hạnh/VOV-TP.HCM