Cây xoá đói giảm nghèo chủ lực

Nằm ở khu vực có độ cao 1.200m so với mực nước biển, mây mù bao phủ quanh năm, sự chênh lệch về nhiệt độ giữa ngày và đêm lớn cùng với điều kiện khí hậu thổ nhưỡng tạo cho chè Shan Tuyết có chất lượng tốt. Thông thường chè canh tác tự nhiên, không hóa chất phân bón, nên chè có mùi thơm dịu, nước vàng sánh màu mật ong rất hấp dẫn.

Mặc dù là sản phẩm được coi là tinh hoa của đất trời, nhưng trong thời gian dài không tìm được đầu ra, xã Hồng Thái từng là vùng lõi nghèo của huyện Na Hang do không phát kiển được kinh tế từ cây chè. Đồng bào nơi đây thường hái chè nấu nước uống là chính. Thậm chí, có những thời điểm cây chè còn bị chặt phá làm củi đem đi bán.

Mang trăn trở với vùng chè quê mình, trong khi thị trường tiêu dùng đang rất cần sản phẩm sạch, tại nhiều tỉnh sản phẩm chè có giá trị lên đến tiền triệu một kg, với niềm tin và quyết tâm “người khác làm được mình cũng làm được”, năm 2014 ông Đặng Ngọc Phố, Giám đốc hợp tác xã (HTX) Sơn Trà đã bỏ nghề xây dựng về quê thành lập tổ hợp tác, liên kết với những người cùng chí hướng đưa đặc sản của quê hương trở thành hàng hoá.

Mong muốn là một chuyện, thực tế triển khai lại là câu chuyên khác. Thành lập năm 2014 với 7 thành viên, đến năm 2017 một số người bỏ cuộc, chỉ còn lại 3 thành viên. Nguyên nhân là do các thành viên chưa có kinh nghiệm trong sản xuất, sản phẩm làm ra khó tiêu thụ. Trong khi trước đây cây chè bỏ hoang hóa không có ai thu mua búp chè nên người dân nơi đây không tin HTX có thể làm thành sản phẩm hàng hóa tốt đưa ra thị trường.

“Chúng tôi trải qua 5 năm cực kỳ khó khăn vất vả với vô vàn khó khăn về tài chính, cơ sở trang thiết bị sản xuất, và kỹ thuật chế biến... Việc vận động bà con cải tạo chăm sóc cây chè là trở ngại lớn nhất”, ông Phố bộc bạch.

Khó khăn là vậy nhưng ông Phố và các thành viên vẫn quyết không bỏ cuộc. Các thành viên cùng nhau tìm hiểu, tỏa đi các địa phương học hỏi kinh nghiệm. Nhờ đó năm 2018, chất sản phẩm được nâng lên. Để mở rộng quy mô và gia tăng nguồn lực, tháng 6/2018, ông Phố đã vận động lập HTX Sơn Trà với 8 thành viên, đầu tư mua máy móc, trang bị hiện đại phục vụ sản xuất.

Nhờ ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật sản phẩm được thị trường đánh giá cao và tin dùng. Sản phẩm được chọn làm quà tặng cho Thủ tướng Malaysia trong chuyến thăm chính thức Việt Nam tháng 8/2019.

“Khi đó cả nước biết đến sản phẩm và chúng tôi có được thị trường khắp cả nước. Phấn khởi hơn nữa, là người dân làm đơn tham gia HTX rất đông. Đến nay, ngoài việc khẳng định được thương hiệu trên thị trường, chè Shan Tuyết Hồng Thái còn trở thành một trong những cây trồng xóa đói giảm nghèo chủ lực của huyện vùng núi cao Na Hang”, ông Phố bày tỏ.

Được cấp mã số vùng trồng, đủ điều kiện xuất khẩu EU

HTX có 3 sản phẩm OCOP, trong đó 1 sản phẩm đạt chứng nhận 3 sao, 1 sản phẩm đạt chứng nhận 4 sao và 1 sản phẩm đang nâng hạng lên 5 sao. Tại Lễ kỷ niệm 10 năm thành lập Hiệp hội Nông nghiệp hữu cơ Việt Nam và tôn vinh các điển hình tiên tiến phát triển nông nghiệp hữu cơ toàn quốc lần thứ II, sản phẩm chè Shan tuyết của HTX Sơn Trà vinh dự được trao cúp Bạc “Sản phẩm hữu cơ vì sức khỏe cộng đồng. Trong năm 2022, sản phẩm của HTX đã lọt vào top 50 thương hiệu, nhãn hiệu nổi tiếng châu Á - Thái Bình Dương”.

Đặc biệt 10/2023 vừa qua, HTX đã được cấp chứng nhận mã số vùng trồng là “Vùng trồng chè đủ điều kiện xuất khẩu đi thị trường EU”. Thành quả này có được nhờ những nỗ lực của HTX, đồng thời cũng là bảo chứng cho quy tín của thương hiệu và sản phẩm của HTX.

Chè Shan Tuyết của HTX Sơn Trà chế biến theo phương pháp truyền thống của đồng bào dân tộc Dao kết hợp với dây chuyền, máy móc hiện đại đã tạo ra sản phẩm mang nét đặc trưng riêng biệt, như chắt chiu hết những tinh hoa của núi rừng. Ông Phố cho biết, sản phẩm được sản xuất theo quy trình nghiêm ngặt và bài bản. Định vị sản xuất sản phẩm cao cấp nên từ khâu đầu vào cho đến bao bì mẫu mã đều được kiểm soát chặt chẽ. HTX Sơn Trà luôn luôn giữ vững chất lượng sản phẩm và giữ vững tôn chỉ “Trà sạch từ tâm - chất lượng - uy tín. Định hướng năm 2024 HTX sẽ xuất khẩu sản phẩm đến nhiều nước trên thế giới”.

Với sự nỗ lực bền bỉ, quyết tâm bảo tồn và phát huy đặc sản địa phương, HTX Sơn Trà sẽ giúp người dân Hồng Thái làm giàu bền vững, từng bước nâng tầm và khẳng định vị thế của chè Shan Tuyết trên thị trường trong nước và quốc tế./.