Hơn 100.000 lượt doanh nghiệp tham gia

Theo Bộ Công Thương, qua 10 năm triển khai thực hiện Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”, Sở Công Thương các tỉnh, TP đã tổ chức gần 4.000 đợt bán hàng về nông thôn với sự tham gia của hơn 100.000 lượt doanh nghiệp và 78.000 gian hàng, thu hút hơn 5 triệu lượt người dân địa phương tới tham quan mua sắm, quy mô trung bình 10 - 20 doanh nghiệp/phiên với doanh số bán hàng 20 - 50 tỷ đồng/phiên.Tổng doanh thu mang lại đạt hơn 64,47 nghìn tỷ đồng.

Hệ thống cơ sở hạ tầng thương mại nông thôn được hoàn thiện theo quy hoạch, phù hợp với nhu cầu của người dân.Những năm qua, số lượng chợ xây mới hoặc cải tạo, nâng cấp tiếp tục tăng với sự đa dạng về loại hình và cấp độ chợ (chợ đầu mối nông sản tại các địa phương; chợ chuyên doanh; chợ đầu mối bán buôn một hoặc một số mặt hàng nhất định; chợ hoa-sinh vật cảnh; chợ văn hóa-du lịch; chợ ẩm thực…). Tính đến cuối năm 2018, cả nước có khoảng 8.475 chợ; trong đó có 299 chợ hạng I, chiếm tỷ lệ 3,5%; 903 chợ hạng II chiếm tỷ lệ 10,7%; 7.205 chợ hạng III (trong đó có khoảng 1.533 chợ tạm) chiếm tỷ lệ 85,0% và có 61 chợ đầu mối nông sản cấp vùng và cấp tỉnh; 138 chợ chưa phân hạng. Riêng trong giai đoạn 2011-2018, cả nước đã xây mới trên 860 chợ; cải tạo nâng cấp trên 1.600 chợ.Giá trị hàng hóa dịch vụ qua hệ thống chợ chiếm 35%-40%, góp phần không nhỏ vào việc tiêu thụ nông sản hàng hóa, đẩy mạnh sản xuất và phục vụ đời sống sinh hoạt của dân.

Đại diện Hiệp hội các nhà bán lẻ Việt Nam (VRA) cho hay, việc đưa hàng Việt về nông thôn đã giúp DN và người tiêu dùng có cơ hội giao lưu, trao đổi, tương tác nhiều hơn. Qua đó tạo điều kiện để DN nghiên cứu nhu cầu, tập quán, khả năng tiêu dùng tại mỗi địa phương để điều chỉnh sản xuất, đưa ra thị trường những sản phẩm mang thương hiệu Việt chất lượng tốt, phù hợp với thị hiếu người tiêu dùng. Đồng thời hoạt động này còn giúp người tiêu dùng chuyển biến mạnh mẽ nhận thức, thay đổi hành vi tiêu dùng theo hướng ưu tiên mua sắm hàng Việt.

Thông qua việc triển khai các đề án tổ chức hội chợ triển lãm, phiên chợ hàng Việt, Chương trình xúc tiến thương mại quốc gia đã hỗ trợ tích cực cho doanh nghiệp thực hiện xúc tiến thương mại phát triển thị trường nội địa, đặc biệt tạo lập kênh phân phối, hệ thống bán lẻ ở vùng nông thôn, miền núi, biên giới, các địa phương còn khó khăn. Các hoạt động phân phối hàng Việt đến khu vực miền núi, biên giới, vùng sâu, vùng xa... góp phần tích cực giúp các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế, các hợp tác xã tiếp cận người tiêu dùng tại thị trường trong nước, quảng bá tới người tiêu dùng những sản phẩm, dịch vụ chất lượng tốt, mẫu mã đa dạng, phong phú, giá cả hợp lý, góp phần thực hiện hiệu quả cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” do Bộ Chính trị phát động.

Hiệu quả vẫn chưa được như kỳ vọng

Mặc dù đã mang lại nhiều hiệu quả thiết thực nhưng chương trình đưa hàng Việt về nông thôn vẫn chưa đạt được như kỳ vọng.Người tiêu dùng vẫn không biết mua hàng Việt chất lượng ở đâu, còn doanh nghiệp vẫn thờ ơvì hầu như không có lãi.Các chuyến hàng Việt về nông thôn hầu như chỉ tập trung vào dịp cuối năm, Tết Nguyên đán theo hình thức hội chợ, không có chiều sâu. Khi kết thúc, người tiêu dùng muốn mua thêm sản phẩm cũng không biết tìm ở đâu, kết nối bằng cách nào.Thậm chí, tại một số địa phương còn xuất hiện việc doanh nghiệp lợi dụng phiên chợ Việt tổ chức ở vùng sâu vùng xa để bày bán sản phẩm kém chất lượng, không rõ nguồn gốc xuất xứ, hàng “nhái”…Ngoài ra, chi phí vận chuyển, thuê gian hàng và nhân công về nông thôn các xã vùng sâu, vùng xa còn cao. Các doanh nghiệp phải bỏ ra 12 - 15 triệu đồng cho mỗi lần đưa hàng về nông thôn. Để hòa vốn, họ phải bán được 150 - 170 triệu đồng/ phiên nhưng thực tế trung bình doanh thu mỗi phiên chỉ đạt 90 - 100 triệu đồng. Điều này khiến nhiều doanh nghiệp không mặn mà với chương trình này.

Các chuyên gia phân tích, thị trường nông thôn rộng lớn nhưng hệ thống bán lẻ hiện đại chưa vươn tới, sức tiêu thụ thấp nên khó thu hút doanh nghiệp. Vì vậy, doanh nghiệp khi tiếp cận thị trường này không nên tham vọng phủ hàng hết các cửa hàng đang có ở thị trường nông thôn mà phải xác định được đâu là điểm cần tổ chức bán hàng, từ đó, xây dựng chiến lược phát triển phù hợp. Đây là điều kiện tiên quyết cho sự thành công của doanh nghiệp bán lẻ.

Ông Vũ Vinh Phú nguyên chủ tịch Hội siêu thị Hà Nội nhận định, hiệu quả từ chương trình đưa hàng Việt về nông thôn là không thể phủ nhận.Nhưng những chuyến hàng Việt Nam về nông thôn hiện nay vẫn mang tính chất mùa vụ, diễn ra trong một thời gian ngắn. Không ít địa phương coi việc tổ chức những chuyến đưa hàng Việt về nông thôn là một loại hình hội chợ nên mạnh ai nấy làm, không có chiều sâu. Mặt khác, các điểm bán hàng lưu động, hàng hóa, mẫu mã sản phẩm chưa phong phú, đa dạng nên chưa thu hút được người mua như mong muốn.

Để đẩy mạnh đưa hàng Việt về nông thôn, các cơ quan quản lý Nhà nước như Bộ Công Thương, chính quyền địa phương hay bản thân các doanh nghiệp cần xây dựng một chiến lược phát triển dài hơi, đồng bộ, hiệu quả và linh hoạt./.