Đây được xem là đòn bẩy quan trọng để các cơ sở sản xuất, doanh nghiệp ở Vĩnh Phúc mạnh dạn đầu tư phát triển công nghiệp nông thôn. Qua đó, không chỉ giải quyết riêng vấn đề phát triển kinh tế, mà còn đóng góp lớn vào việc thay đổi diện mạo nông thôn.
Theo thống kê của Sở Công Thương, toàn tỉnh Vĩnh Phúc đang duy trì và phát triển 25 làng nghề, trong đó có 19 làng nghề truyền thống và 6 làng nghề mới. Với các lĩnh vực sản xuất chủ yếu là: Mộc, gốm, đan lát mây tre, rèn, chế tác đá và chế biến nông - lâm - thủy sản, các làng nghề đã tạo việc làm trên 55.000 lao động nông thôn với mức thu nhập bình quân 3,5 - 5 triệu đồng/người/tháng, qua đó, đóng góp không nhỏ vào chuyển dịch cơ cấu kinh tế khu vực nông nghiệp, nông thôn.
Song nếu so với tiềm năng, lợi thế sẵn có của tỉnh và xu hướng hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng như hiện nay, các làng nghề này chủ yếu là sản xuất nhỏ lẻ, manh mún; thị trường tiêu thụ hạn chế và chưa có nhiều sản phẩm xuất khẩu. Trong khi đó, lực lượng lao động đa phần là người lớn tuổi khiến việc ứng dụng công nghệ mới còn hạn chế, ảnh hưởng đến năng suất, chất lượng, giá thành và tính cạnh tranh của sản phẩm làng nghề.
Sớm nhận ra những tồn tại, hạn chế kể trên, nhất là từ khi Nghị định 45 của Chính phủ về khuyến công đi vào cuộc sống với những chính sách cụ thể, thiết thực khuyến khích, hỗ trợ tham gia phát triển sản xuất công nghiệp nông thôn, áp dụng sản xuất sạch hơn trong công nghiệp, UBND tỉnh đã phê duyệt Quy hoạch phát triển các ngành nghề tiểu thủ công nghiệp đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030 và triển khai Chương trình khuyến công giai đoạn 2016 - 2020 với tổng kinh phí thực hiện trên 34,6 tỷ đồng. Trên cơ sở đó, các sở, ngành, địa phương đã tập trung thực hiện đồng bộ các giải pháp nhằm khôi phục, phát triển các làng nghề truyền thống theo chiều sâu gắn với việc xây dựng thương hiệu; khuyến khích xây dựng mỗi xã một sản phẩm trong xây dựng nông thôn mới; đẩy mạnh liên kết tìm đầu ra cho các sản phẩm từ nghề truyền thống; hỗ trợ đào tạo, nâng cao năng lực quản lý; xây dựng mô hình trình diễn kỹ thuật, chuyển giao công nghệ, ứng dụng máy móc tiên tiến…
Theo đó, trong giai đoạn 2016 - 2018, toàn tỉnh đã hỗ trợ 78 cơ sở sản xuất, doanh nghiệp đang hoạt động tại khu vực nông thôn. Riêng năm 2019, sẽ tiếp tục hỗ trợ cho 50 dự án, đề án thuộc chương trình này. Qua kiểm tra thực tế tại các doanh nghiệp, cơ sở đã được hỗ trợ cho thấy, từ các cơ chế, chính sách của Trung ương và tỉnh đã giúp các đơn vị chủ động đầu tư công nghệ tiên tiến trong quá trình sản xuất, từng bước nâng cao chất lượng sản phẩm, năng suất lao động, giúp đơn vị sản xuất nâng cao doanh thu và giảm thiểu ô nhiễm môi trường. Đơn cử như Công ty TNHH MTV Sản xuất Thương mại và Dịch vụ T&T chuyên sản xuất bàn, ghế nhựa giả mây tại xã Đồng Thịnh, huyện Sông Lô. Từ nguồn kinh phí hỗ trợ của Chương trình khuyến công, Công ty đã mở các lớp đào tạo nghề tại chỗ, nâng cao tay nghề cho lao động; tăng cường giới thiệu, quảng bá sản phẩm và chủ động đăng ký sở hữu trí tuệ, tham gia các hội chợ thương mại… dần tìm được chỗ đứng tại thị trường trong nước và xuất khẩu sang một số thị trường nước ngoài khó tính như Mỹ, Anh, Pháp... Hiện doanh thu trung bình mỗi năm của Công ty đạt từ 3 - 4 tỷ đồng; tạo việc làm thường xuyên cho 50 lao động với mức lương từ 3 - 6 triệu đồng/người/tháng.
Hay như HTX Cơ khí Hải Dương, tại xã Lý Nhân, huyện Vĩnh Tường. Được hỗ trợ 40 triệu đồng để đầu tư mua sắm máy đột dập, đáp ứng nhu cầu sản xuất từ nguồn kinh phí khuyến công, HTX đã chủ động bỏ thêm vốn đầu tư, nâng cao chất lượng sản xuất kinh doanh, từ đó mang lại doanh thu hàng tỷ đồng mỗi năm. Hiện tại, HTX đang giải quyết việc làm thường xuyên cho gần 10 lao động với mức lương bình quân 6 - 8 triệu đồng/người/tháng.
Từ kết quả đạt được, thời gian tới, Sở Công Thương sẽ chỉ đạo Trung tâm Khuyến công và Tư vấn phát triển công nghiệp tỉnh tiếp tục đa dạng hóa các hoạt động khuyến công theo hướng đổi mới công tác hỗ trợ về đào tạo, truyền nghề; hỗ trợ ứng dụng máy móc thiết bị tiên tiến với quy mô lớn, tập trung vào các ngành nghề có thế mạnh, mũi nhọn của tỉnh. Đặc biệt, cùng với đẩy mạnh tuyên truyền đến các đối tượng thụ hưởng chính sách liên quan đến hoạt động khuyến công, giúp các cơ sở công nghiệp nông thôn kịp thời nắm bắt, tiếp cận được nguồn vốn ưu, sẽ tập trung hỗ trợ doanh nghiệp trong vấn đề xúc tiến thương mại và mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm, hình thành hệ thống phân phối lớn trong và ngoài nước; quan tâm nhiều hơn nữa tới các chính sách đối với nghệ nhân, thợ giỏi nghề thủ công mỹ nghệ, từ đó góp phần thúc đẩy làng nghề, cụm công nghiệp làng nghề nói riêng và công nghiệp nông thôn nói chung trên địa bàn tỉnh phát triển bền vững./.