Hội nghị Bộ trưởng Kinh tế ASEAN lần thứ 52 vừa được tổ chức tại Hà Nội, đã đạt được sự đồng thuận cao trong việc thúc đẩy thực hiện các sáng kiến, ưu tiên kinh tế do Việt Nam đưa ra trong thời điểm phải đối mặt với những thách thức từ đại dịch Covid-19.

Xây dựng kế hoạch phục hồi kinh tế sau đại dịch

Với vai trò Chủ tịch ASEAN 2020, từ đầu năm đến nay, Việt Nam đã chủ động và tích cực đưa ra các đề xuất, tham gia giải quyết những vấn đề cấp bách trong ASEAN ngay từ khi đại dịch bùng phát, đi kèm với đảm bảo việc tổ chức chương trình nghị sự hiệu quả, chất lượng, đáp ứng các yêu cầu về phòng chống dịch bệnh.

Hội nghị Bộ trưởng Kinh tế ASEAN (AEM 52) và các hội nghị liên quan là sự kiện quan trọng nhất trong năm của kênh kinh tế trong ASEAN, là dịp để các Bộ trưởng Kinh tế ASEAN tổng soát lại tình hình hoạt động hội nhập kinh tế khu vực từ đầu năm đến nay, cũng như  thảo luận để thống nhất định hướng hoạt động trong nội khối và với các đối tác đối thoại.

Theo Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh, kết quả quan trọng nhất đạt được tại Hội nghị AEM 52 lần này đối với Việt Nam là việc các Bộ trưởng thống nhất tiếp tục thúc đẩy việc thực hiện các Sáng kiến, ưu tiên Kinh tế do Việt Nam đưa ra cho năm Chủ tịch. Cụ thể, 02 sáng kiến đã được hoàn tất, gồm sáng kiến về “Chỉ số Hội nhập số ASEAN” và “Tài liệu tham chiếu về Kết nối các trung tâm đổi mới sáng tạo ASEAN”. 11 sáng kiến còn lại vẫn đang được ASEAN nỗ lực triển khai theo đúng lộ trình, dự kiến hoàn thành vào cuối năm nay.

Các nước ASEAN đã thống nhất hướng xử lý vấn đề thông qua biểu thuế nhập khẩu thực hiện Hiệp định ATIGA chuyển đổi từ Danh mục hàng hóa ASEAN (AHTN) bản 2012 sang bản 2017 của Việt Nam; hoàn thành thủ tục chuẩn bị ký kết Thỏa thuận thừa nhận lẫn nhau đối với chứng nhận kiểu loại cho sản phẩm xe cơ giới trong ASEAN; thống nhất thực thi Cơ chế tự chứng nhận xuất xứ hàng hóa toàn ASEAN từ ngày 20/9/2020. Đây là nỗ lực rất lớn của Việt Nam và các nước ASEAN trong việc tạo điều kiện cho doanh nghiệp, thúc đẩy thương mại nội khối.

Các Bộ trưởng bày tỏ sự quan ngại sâu sắc đối với đại dịch Covid-19 và sự tác động tiêu cực của nó tới cuộc sống của người dân và sự phát triển kinh tế trong khu vực và trên toàn cầu, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp nhỏ, vừa và kinh tế hộ. Từ đó, các Bộ trưởng cũng thảo luận định hướng xây dựng kế hoạch tổng thể phục hồi kinh tế ASEAN cho giai đoạn sau đại dịch.Theo đó, các Bộ trưởng cam kết sẽ tiếp tục mở cửa thị trường, thúc đẩy đầu tư nhằm khuyến khích sự lưu chuyển của hàng hóa và dịch vụ thiết yếu. Đồng thời nhất trí sẽ không áp dụng các biện pháp bảo hộ, bao gồm cả các biện pháp phi thuế có ảnh hưởng tiêu cực tới luồng chu chuyển của các hàng hóa và dịch vụ thiết yếu trong thời gian tới để chung tay chống lại đại dịch Covid-19.

RCEP là mắt xích, điểm nhấn quan trọng để hội nhập

Hội nghị trực tuyến Bộ trưởng kinh tế ASEAN lần thứ 52 (AEM-52) diễn ra trong bối cảnh có nhiều thách thức, khiến nhiều người cho rằng sẽ khó đạt được đồng thuận.Tuy nhiên, với nỗ lực của các thành viên, vai trò điều hành và sáng kiến của Việt Nam đã mở ra những hợp tác mới và tạo được sự đồng thuận cao. Một vấn đề lớn được các bộ trưởng các thành viên thảo luận là Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEF) giữa ASEAN và 6 đối tác đã có FTA với ASEAN là Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ, Australia và New Zealand.

Trả lời các câu hỏi về vai trò của RCEP đối với ASEAN nói chung và Việt Nam nói riêng, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho biết, đây là hiệp định lớn, có ý nghĩa thúc đẩy cho kinh tế toàn khối ASEAN. Theo tính toán sơ bộ, nếu được ký kết, Hiệp định RCEP sẽ không chỉ hình thành khu vực kinh tế lớn nhất từ trước đến nay mà còn đại diện cho 32% tổng GDP toàn cầu tương đương 32.000 tỷ USD; 47,5% dân số thế giới. Riêng với Việt Nam, RCEP mở thêm cơ hội cho doanh nghiệp Việt Nam mở rộng thị trường, đẩy mạnh xuất khẩu, tham gia vào các chuỗi giá trị mới trong khu vực và tăng cường thu hút đầu tư nước ngoài.

Phần lớn các vấn đề còn tồn đọng liên quan đến RCEP đều đạt được kết quả khả quan. Các bộ trưởng tin tưởng rằng, việc ký kết RCEP sẽ là cơ sở để củng cố niềm tin của cộng đồng doanh nghiệp và làm bền vững hơn cấu trúc của kinh tế khu vực. Qua đó thể hiện sự ủng hộ của khu vực đối với hệ thống thương mại đa phương mở và dựa trên nguyên tắc thúc đẩy phục hồi kinh tế sau đại dịch Covid-19, góp phần quan trọng cho sự tăng trưởng ổn định của nền kinh tế khu vực. RCEP sẽ có đóng góp to lớn không chỉ cho tăng trưởng kinh tế mà còn cho việc củng cố và hoàn thiện hệ thống thương mại đa phương. Đây là hệ thống rất cần thiết cho toàn cầu hóa, cho trật tự kinh tế thương mại của thế giới đương đại.

Bộ trưởng Trần Tuấn Anh khẳng định, phần lớn vấn đề tồn đọng liên quan đến đàm phán RCEP đã đạt được kết quả khả quan. Các bộ trưởng đã cho chỉ đạo cụ thể, kể cả vấn đề về rà soát phát lý, thúc đẩy việc chuẩn bị ký kết vào cuối năm 2020, cũng như tiếp tục tạo điều kiện để Ấn Độ tham gia trong quá trình ký kết hiệp định này.Đối với Việt Nam, RCEP khi được ký kết và đưa vào thực thi sẽ là mắt xích, điểm nhấn quan trọng để tiếp tục thực hiện chiến lược hội nhập, từ đó tạo sự lan tỏa phát triển kinh tế - xã hội bền vững, thực hiện cải cách hoàn thiện thể chế, đồng thời đổi mới mô hình tăng trường của đất nước. Thông qua ký kết RCEP và nhiều hiệp định thương mại thế hệ mới khác, tiếp tục khẳng định vai trò, vị thế của Việt Nam trong toàn cầu hóa và trong hội nhập với khu vực và thế giới./.