EU và Mỹ đang xô đẩy nhau đến khúc mắc mới trong quan hệ song phương mà nếu không khắc phục kịp thời thì rất dễ xảy ra xung khắc thương mại, thậm chí cả chiến tranh thương mại. Nguồn gốc của mối bất hòa mới là bộ luật về giảm lạm phát ở Mỹ, được quốc hội Mỹ thông qua hồi tháng 8 năm nay và sẽ bắt đầu có hiệu lực từ ngày 1/1/2023.

Bộ luật có tên gọi chính thức như vậy (Inflation Reduction Act) nhưng giảm lạm phát chỉ là hiệu ứng gián tiếp. Thực chất ở đây là Mỹ chi 420 tỷ USD cho đầu tư vào các dự án kinh tế và các ngành công nghiệp thân thiện với môi trường, đồng thời cải thiện tình trạng chăm sóc sức khoẻ và bảo hiểm y tế ở Mỹ. Từ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tạo công ăn việc làm và cải thiện an sinh xã hội, bộ luật này đưa lại kết quả giảm lạm phát. Nhìn từ giác độ khác, bộ luật này chi khoản tiền lớn xưa nay chưa từng thấy ở Mỹ cho công cuộc chống biến đổi khí hậu trái đất. Giá trị và tác dụng thực tiễn của nó vì thế rất lớn và rất quan trọng đối với nước Mỹ cả về đối nội lẫn đối ngoại.

Nhưng đối với EU thì lại rất khác. EU cho rằng với bộ luật này, chính phủ Mỹ trong thực chất bù trợ cho công nghiệp và kinh tế Mỹ, cho hàng hoá và dịch vụ được làm ra tại Mỹ. Đối với EU, như thế là cạnh tranh không lành mạnh và công bằng gây thiệt hại lớn cho giới kinh tế và doanh nghiệp của EU. EU tuyên bố nếu phía Mỹ không thay đổi luật và không nhượng bộ cho EU thì EU sẽ trả đũa và sẽ khởi kiện Mỹ tại Tổ chức Thương mại thế giới (WTO).

Vậy là ở đây không chỉ có bất đồng quan điểm thuần tuý giữa Mỹ và EU về bộ luật của Mỹ mà còn có chuyện xung khắc lợi ích cơ bản hiện tại cũng như lâu dài. Bộ luật này được coi là một trong những thành quả cầm quyền quan trọng nhất và nổi bật nhất của tổng thống Mỹ Joe Biden. Ông Biden chắc chắn sẽ không vì EU mà để hao mòn tác dụng vô cùng quan trọng của bộ luật này đối với chính mình và nước Mỹ. Cho nên bất hoà mới này giữa EU và Mỹ rất khó có thể được khắc phục./.

Ngân Hà