Mối quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc chưa kịp tận dụng cơ hội vừa mới được mở ra để bớt băng giá thì đã trở nên tồi tệ hơn bởi vụ việc chiếc khinh khí cầu của Trung Quốc bay ngang qua không phận nước Mỹ và rồi bị không quân Mỹ bắn hạ. Cơ hội nói trên là chuyến đi Trung Quốc vốn đã được thu xếp từ ngày 4/2 vừa qua của Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ Antony Blinken nhưng rồi bị huỷ bỏ vì xảy ra vụ việc với chiếc khinh khí cầu. Nếu chuyến đi này được thực hiện thì ông Blinken sẽ là bộ trưởng ngoại giao Mỹ đầu tiên tới Trung Quốc kể từ gần 5 năm nay. Cũng trong chính khoảng thời gian ấy, mối quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc bị xấu đi đến mức độ chưa từng thấy kể từ khá nhiều thập kỷ trở lại đây.

Mỹ và Trung Quốc phê phán nhau rất nặng nề trong vụ việc này. Mỹ cho rằng Trung Quốc dùng khinh khí cầu để tiến hành hoạt động do thám tình báo ở Mỹ, cáo buộc phía Trung Quốc đã khiêu khích và vi phạm luật pháp quốc tế. Trung Quốc quả quyết và giải thích chiếc khinh khí cầu phục vụ mục đích nghiên cứu khoa học khí tượng và bị gió thổi bay lệch ra ngoài quỹ đạo dự định. Trung Quốc tỏ ra rất bực bội về việc Mỹ bắn hạ chiếc khinh khí cầu bất chấp yêu cầu "kiềm chế, bình tĩnh và chuyên nghiệp" trong xử lý vụ việc này và tuyên bố sẽ trả đũa Mỹ.

Vụ việc này là thử thách mới về chính trị đối với mối quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc. Nó làm cho mối quan hệ giữa hai nước chưa thể nồng ấm trở lại mà trước mắt còn thêm căng thẳng và phức tạp. Nó cho thấy giữa Mỹ và Trung Quốc hiện gần như không tồn tại lòng tin lẫn nhau ở mức độ tối thiểu cho việc khởi động lại mối quan hệ song phương. Việc gây dựng hoà dịu và tăng cường hiểu biết lẫn nhau để cùng kiểm soát và vận hành quan hệ hợp tác song phương như đã được thoả thuận giữa tổng thống Mỹ Joe Biden và chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hồi cuối năm ngoái ở Bali (Indonesia) vì thế trở nên khó khăn hơn và cần nhiều thời gian hơn./.

Ngân Hà