Nước Mỹ lại chứng kiến chuyện xưa nay chưa từng thấy là có chủ tịch hạ viện bị phe cánh chính trị đã bầu mình phế truất. Với 216 phiếu đồng ý và 212 phiếu không đồng ý, Hạ viện Mỹ đã biểu quyết hạ bệ ông Kevin McCarthy thuộc Đảng Cộng hoà. Phe Đảng Cộng hoà chiếm đa số 221/212 trước phía Đảng Dân chủ trong hạ viện. Lần đầu tiên trong lịch sử nước Mỹ có chuyện chủ tịch hạ viện bị phế truất.

Nguồn cơn dẫn đến diễn biến mới này là việc ông McCarthy thoả thuận với chính quyền của Tổng thống Joe Biden (thuộc Đảng Dân chủ) về ngân sách tạm thời giúp ngăn chặn tình trạng chính quyền bị đóng cửa. Bộ phận cực hữu cực đoan - được coi là rất gần gũi với cựu Tổng thống Donald Trump - trong hạ viện, tuy chỉ với số lượng rất nhỏ đã thực hiện lời đe doạ ông McCarthy chớ nên thoả hiệp với chính quyền của ông Biden về ngân sách nhà nước và đã kích hoạt cuộc nổi loạn trong phe Đảng Cộng hoà ở Hạ viện Mỹ.

Nhóm này làm được việc ấy vì ngay từ đầu bản thân ông McCarthy đã chấp nhận tự nguyện trở thành con tin của nhóm này để được bầu làm chủ tịch hạ viện Mỹ. Phải trải qua 15 lần bầu, ông McCarthy mới đạt được đủ đa số cần thiết để đắc cử chủ tịch hạ viện. Nhưng một trong những điều kiện tiên quyết của nhóm kia là chỉ cần có ít nhất 5 dân biểu trong hạ viện cùng kiến nghị thì hạ viện sẽ phải tiến hành bỏ phiếu bất tín nhiệm ông McCarthy. Và kịch bản này đã vừa xảy ra, tạo tiền lệ chính trị mới cho nước Mỹ.

Hệ luỵ trước hết là sự rạn vỡ trong nội bộ phe Đảng Cộng hoà nói chung chứ không chỉ có trong hạ viện không những chỉ thêm trầm trọng mà còn bộc lộ công khai ngày càng thêm rõ nét. Phe này tự vạch áo cho người xem lưng, lại còn đúng vào thời điểm bản thân ông Trump bị toà án coi là bị cáo trong một số vụ việc nghiêm trọng. Nếu tình trạng này cứ tiếp tục thì phe Đảng Cộng hoà và tất cả các ứng cử viên cho cuộc bầu cử tổng thống sắp tới, kể cả ông Trump, đều chỉ thêm bất lợi và triển vọng đắc cử bị tổn hại./.

Ngân Hà