Cả Trung Quốc lẫn Mỹ hiện tại đều bị thách thức thực sự bởi dịch bệnh viêm phổi cấp do virus SARS-CoV-2 gây ra và mức độ bị thách thức đối với Mỹ lớn hơn nhiều so với đối với Trung Quốc. Vì Đài Loan mà hai nước này bất hoà với nhau từ rất lâu nay rồi. Mối bất hoà này giờ trở nên căng thẳng hơn, mà lại còn trong bối cảnh dịch bệnh hoành hành ở cả hai bên.

Những diễn biến mới đây nhất là việc Mỹ lại cho tàu chiến đi qua Eo biển Đài Loan và việc tổng thống Mỹ Donald Trump ban hành một bộ luật mới với nội dung chính là coi Đài Loan là đồng minh và khẳng định cam kết của Mỹ vừa giúp Đài Loan vững mạnh vừa đảm bảo an ninh cho Đài Loan.

Trung Quốc không thể không bực bội khi Mỹ trên danh nghĩa chính thức không có quan hệ ngoại giao với Đài Loan và thỏa hiệp với Trung Quốc về quan điểm "Một Trung Quốc" nhưng trên thực tế lại coi Đài Loan là đồng minh và cam kết bảo vệ Đài Loan. Mối bất hoà dai dẳng rất nhiều năm rồi này giữa Mỹ và Trung Quốc bây giờ không chỉ căng thẳng thêm mà còn trở nên sâu sắc hơn sau khi phía Mỹ tiếp tục luật hoá quan điểm chính sách lâu nay của Mỹ về Đài Loan và về Trung Quốc liên quan đến Đài Loan.

Mối quan hệ đặc biệt này giữa Mỹ và Đài Loan, hay nói cho đúng hơn là chính sách như thế của Mỹ đối với Đài Loan, khiến Trung Quốc khó khăn và khó xử gần như nhiều nhất trong quan hệ với Mỹ bởi Trung Quốc có rất ít con chủ bài thích hợp để trả đũa Mỹ hoặc gây khó cho Mỹ. Mọi sự liên quan đến Đài Loan còn là chuyện thể diện quốc gia và rất nhạy cảm về đối nội đối với Trung Quốc.

Đài Loan luôn là một trong những con chủ bài chiến lược của Mỹ trong cuộc chơi xưa nay với Trung Quốc. Hiện tại, chuyện quan hệ của Mỹ với Trung Quốc và Đài Loan lại còn có tác động đối nội thời sự rất quan trọng đối với ông Trump trong cả chuyện đối phó dịch bệnh lẫn chuyện vận động tranh cử tổng thống. Mối bất hoà cũ trở nên gay gắt thêm không phải vô cớ hay diễn biến đương nhiên mà do có chủ ý./.

Ngân Hà