Cách đây đúng 70 năm, tức là chỉ 5 năm sau khi Chiến tranh Thế giới thứ 2 kết thúc, Bộ trưởng Ngoại giao Pháp khi ấy là Robert Schuman đưa ra ý tưởng về liên kết ngành công nghiệp khai thác than và luyện kim của Pháp, Đức đặt dưới sự quản lý và điều hành chung, đồng thời để ngỏ cửa cho các nước châu Âu khác tham gia. EU ngày nay được ra đời từ đấy. Hóa giải giữa các cựu thù, hợp tác và liên kết khu vực, khắc phục sự phân rẽ và chia cách trên châu lục - đó vừa là những mục tiêu vừa là động lực và nhân tố thành công của EU trong 70 năm qua, giúp EU có được nhiều thành tựu hơn cả và trở thành một mô hình cho xu hướng hợp tác và nhất thể hóa châu lục cũng như liên kết khu vực và liên châu lục trên thế giới.

Bi kịch hiện tại đối với EU là đúng vào dịp kỷ niệm 70 năm ngày ra đời này EU lại cùng lúc phải trực diện nhiều khó khăn và thách thức hơn cả mà trong đấy có những khó khăn và thách thức gây nguy hại trực tiếp tới sự tồn tại và đe doạ thực sự tương lai của EU. Nội bộ EU hiện trong tình trạng phân bè kết phái trầm trọng. Nước Anh là thành viên EU đầu tiên ly khai sau hơn 40 năm là thành viên của liên minh. Lực lượng dân túy và dân tộc chủ nghĩa trỗi dậy mạnh mẽ. Quan hệ của EU với những đối tác lớn quan trọng nhất hiện rất trắc trở. Vấn đề người tỵ nạn và nhập cư vẫn chưa được giải quyết dứt điểm. Và lại còn thêm tác động rất tai hại của dịch bệnh viêm phổi cấp do virus corona gây ra.

Dịch bệnh này đã và đang tiếp tục hủy hoại không ít thành tựu phát triển quan trọng mà EU đã đạt được. Thực trạng này giờ buộc EU phải tìm lại và phát hiện lại chính mình, phải làm sự khởi hành mới từ điểm xuất phát mới, không cần phải đi tiên phong như khi xưa mà phải kiên định ý chí chính trị và định hướng phát triển, phải có cách tiếp cận thực tế và tầm nhìn chiến lược mới. Đối với EU, thành quả đã đạt được chưa là sự đảm bảo tuyệt đối cho tương lai nhưng đủ để EU có thể vững tin là EU có thể kiến tạo được tương lai trong bối cảnh tình hình mới./.

Ngân Hà