Bài 1: “Chữ ký giả” và phán quyết thuyết phục của Tòa án

Chỉ là một doanh nghiệp có 3 thành viên nhưng vụ tranh chấp giữa họ đã kéo hàng loạt cơ quan hành pháp, tư pháp và đại biểu Quốc hội vào cuộc. Cùng nhiều cơ quan Trung ương, Phó Thủ tướng Thường trực cũng phải có ý kiến chỉ đạo. Vụ việc đang cho thấy nhiều bài học cần rút ra về  lĩnh vực quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp...

Cuộc chiến xoay quanh “chữ ký giả”...

Cty TNHH Kim Anh (Kim Anh) khởi đầu gồm 2 thành viên là ông Nguyễn Lương Thế và vợ là bà  Nguyễn Thị Kim Anh, Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh (CNĐKKD) lần đầu là ngày 03/5/1994, thay đổi lần thứ 5 vào ngày 31/10/2012, với vốn điều lệ 100 tỷ đồng và 3 thành viên góp vốn gồm: ông Đoàn Minh Quân góp 50 tỷ, ông Thể 45 tỷ đồng, và bà Anh 5 tỷ đồng.

Sở dĩ có thêm thành viên thứ ba chiếm 50% vốn điều lệ của Cty là do năm 2008  Kim Anh trúng đấu giá quyền sử dụng đất tại Khu đô thị mới Cầu Giấy, sau đó, ngày 02/3/2012, UBND TP Hà Nội c ó quyết định cho phép Kim Anh chuyển mục đích sử dụng 4.944,4 m2 đất tại Lô A-D4 Khu đô thị mới Cầu Giấy để xây dựng Khu nhà ở phố Wall.

Ngày 16/10/2012,  hai hợp đồng chuyển nhượng vốn góp tại Kim Anh đã được vợ chồng ông Thế lần lượt ký với ông Đoàn Minh Quân. Theo đó, ông Thế chuyển nhượng 45 tỷ đồng tại Hợp đồng số 01/HĐCN-KA; bà Anh chuyển nhượng 5 tỷ đồng tại Hợp đồng số 02/HĐCN-KA. Các bên đều có giấy xác nhận về việc hoàn tất thủ tục chuyển nhượng, kể cả Biên bản thanh lý Hợp đồng chuyển nhượng 50 tỷ đồng.

Nửa tháng sau, ông Thế với tư cách người đại diện theo pháp luật và là Giám đốc Kim Anh đã hoàn tất hồ sơ và được Sở KH&ĐT Hà Nội cấp Giấy CNĐKKD lần thứ 5 với thay đổi: thêm thành viên góp vốn thứ ba, chiếm 50% vốn điều lệ của Cty, là ông Đoàn Minh Quân.

Ông Quân là con trai của ông Đoàn Văn Vinh. Vợ chồng ông Vinh vốn lâu nay có mối quan hệ làm ăn thân thiết với vợ chồng ông Thế, nhiều lần cho vợ chồng ông Thế vay tiền. Chính vì thế, vợ chồng ông Thế mới đồng ý chuyển nhượng 50% vốn điều lệ để con trai ông Vinh trở thành thành viên thứ 3 của Kim Anh. Cũng xuất phát từ sự thân tình, ông Vinh đã thay mặt con trai ký vào các hợp đồng chuyển nhượng nhưng không ký với tư cách được ủy quyền mà ký tên con trai.

Ông Vinh không ngờ được việc chỉ vài năm sau ông Thế đã tận dụng sơ hở này của ông để  đẩy con trai ông ra khỏi Kim Anh.

Ngày 11/01/2013, Hội đồng thành viên (HĐTV) Kim Anh đã họp và thống nhất (100% thành viên) các nội dung, gồm việc thành lập Chi nhánh Cty để ủy quyền toàn bộ 100% cho Chi nhánh: Triển khai thực hiện Dự án khu nhà phố Wall, huy động vốn, bán hàng (sản phẩm là nhà ở của Dự án); Lập hồ sơ cấp Giấy chứng nhân quyền sử dụng cho khách hàng...

Tuy nhiên, cho tới tận bây giờ, với tư cách là Chủ tịch HĐTV kiêm Giám đốc Cty Kim Anh,  ông Thế đã không thực hiện nội dung nêu trên. Trong khi đó, ông Thế lại tự ý triển khai xây dựng 14 căn nhà tại dự án.

Trước thực trạng đó, ngày 14/12/2016, ông Quân đã phải khởi kiện ông Thế ra Tòa, yêu cầu ông Thế phải thực hiện Nghị quyết ngày 11/01/2013 là thành lập Chi nhánh để thực hiện  dự án; buộc ông Thế phải chấm dứt việc tự ý triển khai dự án khi chưa có Nghị quyết của HĐTV...

Ông Thế phản tố, cho rằng không có Nghị quyết ngày 11/01/2013 của HĐTV, mà mới chỉ là Biên bản cuộc họp; đồng thời ông Thế phủ nhận tư cách thành viên của ông Quân với “lập luận” bất ngờ: Ông Quân chỉ là thành viên hình thức của HĐTV Cty vì không có 50 tỷ đồng tiền thật trả cho các thành viên Cty để nhận chuyển nhượng vốn và có sự giả mạo chữ ký của ông Quân...

Cùng với nội dung phản tố trên, ông Thế còn khiến cho ông Quân điêu đứng trong “vòng xoáy” của “sự kiện chữ ký giả”. Đồng thời, ông Thế tiếp tục hành vi không thông qua HĐTV ký 14 Hợp đồng mua bán nhà và chuyển nhượng quyền sử dụng đất tại chính Dự án Khu nhà ở phố Wall.

Cực chẳng đã, cùng với khởi kiện của con trai liên tiếp trong 2 vụ kiện, vợ chồng ông Vinh cũng phải làm đơn khởi kiện vụ thứ 3 để đòi ông Thế trả số nợ 93,5 tỷ đồng...  

Vụ tranh chấp khiến nhiều cơ quan Trung ương và địa phương vào cuộc, nhiều phiên tòa giải quyết, đại biểu Quốc hội Lê Thanh Vân cũng phải có ý kiến, đã được báo chí đặt tên “Vụ tranh chấp rúng động ở Hà Nội”

Phó Thủ tướng Thường trực phải 2 lần có ý kiến chỉ đạo

Cùng với sự vào cuộc của các cơ quan chức năng theo đơn của ông Thế, gần trăm bài báo đã tập trung vào “sự kiện chữ ký giả”, đẩy bố con ông Quân vào nguy cơ trắng tay trong vụ tranh chấp. Thậm chí, dù đã có bản án của tòa làm rõ đúng sai về “chữ ký giả” nhưng vẫn có bài báo tiếp tục ủng hộ ông Thế, phê phán bố con ông Quân.

Ngày 23/10/2019, trên cơ sở những kết luận của các cơ quan chức năng về hành vi “ký thay tên con mình” của ông Vinh, ông Thế đã gặp Thanh tra thành phố và Sở KH&ĐT Hà Nội tiếp tục kiến nghị thu hồi Giấy CNĐKKD thay đổi lần 5 đã cấp cho Cty Kim Anh. Nghĩa là loại bỏ tên ông Quân ra khỏi danh sách HĐTV. Tại buổi gặp này, ông Thế tiếp tục cung cấp 25 tài liệu.

Trước đó, ngày 14/9/2016, Cơ quan CSĐT Công an Hà Nội đã có Thông báo 189/PC46-D9 trả lời ông Thế: Ông Vinh ký tên Đoàn Minh Quân là lỗi sai phạm về hành chính, không đủ yếu tố cấu thành tội phạm, nên đã ra Quyết định không khởi tố vụ án hình sự đối với hành vi ký hộ tên của ông Vinh.

Lần này, ông Thế hy vọng vào Văn bản số 6021/UBND-ĐT, ngày 19/10/2016, của UBND Tp Hà Nội do Phó Chủ tịch Nguyễn Quốc Hùng ký chỉ đạo: Sở KH&ĐT thu hồi Giấy CNĐKKD lần thứ 5 đã cấp cho Kim Oanh.

Đến ngày 04/2/2010, Sở KH&ĐT Hà Nội có văn bản trả lời ông Thế, nêu rõ: Những nội dung kiến nghị, tài liệu cung cấp của ông Thế không có gì mới so với quá trình giải quyết trước đây. Trong khi đó, ngày 19/4/2017 và ngày 01/11/2017, Văn phòng Chính phủ có Văn bản thông báo ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng thường trực Trương Hòa Bình. Lần thứ nhất, Phó Thủ tướng chỉ đạo: “Việc thu hồi Giấy CNĐKKD chỉ thực hiện khi có căn cứ pháp lý quy định tại Luật Doanh nghiệp và Nghị định 78/2015/NĐ-CP ngày 14/9.2015 của Chính Phủ”. Lần thứ 2, Phó Thủ tướng khẳng định: “Sở KH&ĐT TP Hà Nội cấp Giấy CNĐKKD lần thứ 5 cho Kim Anh ngày 31/10/2012 là đúng qui định của Luật Doanh nghiệp”.

Cùng với nhiều căn cứ pháp lý quan trọng khác, Sở KH&ĐT Hà Nội kết luận: “Những ý kiến và kiến nghị của ông Nguyễn Lương Thế đều là những vấn đề đã được các cơ quan từ Trung ương đến TP Hà Nội kiểm tra, xem xét và giải quyết triệt để. Đồng thời vụ việc liên quan đến các thành viên Kim Anh cũng đã được Tòa án các cấp xét xử, phán quyết tại các bản án sơ thẩm, phúc thẩm. Do đó, việc ông Nguyễn Lương Thế đề nghị UBND TP Hà Nội tiếp tục chỉ đạo thu hồi Giấy CNĐKKD thay đổi lần thứ 5 của Kim Anh là không thực hiện được”.

Phán quyết nhất quán và thuyết phục của Tòa án

Ngày 06/3/2019, TAND TP Hà Nội đã ra Bản án sơ thẩm số 07/2019/KDTM-ST giải quyết tranh chấp giữa các thành viên trong Kim Anh, trong đó khẳng định: “Việc ông Vinh ký tên như vậy (ký tên Đoàn Minh Quân) là không đúng nhưng việc làm của ông Vinh không có mục đích động cơ vụ lợi cá nhân, không xảy ra tranh chấp giữa ông Quân và ông Vinh về quyền lợi, không làm thay đổi bản chất việc mua bán, chuyển nhượng mà chỉ do ông Vinh nhận thức chưa đầy đủ về pháp luật nên đã ký tên ông Quân mà không phải là ký thay. Việc làm này của ông Vinh không phải là kê khai giả mạo hồ sở đăng ký doanh nghiệp, nội dung này cũng đã có kết luận của Công an TP Hà Nội, Cục Điều tra tội phạm Kinh tế và Tham nhũng thuộc Tổng cục Cảnh sát’. Bản án sơ thẩm cũng tuyên xử: “Buộc ông Nguyễn Lương Thế - Giám đốc, đại diện theo pháp luật của Kim Anh phải tiến hành các thủ tục thành lập Chi nhánh của Kim Anh theo Biên bản họp HĐTV ngày 11/01/2013”.

Tại Bản án phúc thẩm số 13/2019/KDTM-PT, ngày 12/8/2019, TAND Cấp cao tại Hà Nội đã quyết định giữ nguyên Bản án sơ thẩm đã tuyên. Tại cấp phúc thẩm, ông Thế vẫn tiếp tục nội dung phản tố, rằng nội dung thống nhất tại cuộc họp ngày 11/01/2013 chỉ là Biên bản chứ không phải là Nghị quyết như ông Quân khởi kiện, nên ông không phải thực hiện.

Phản tố trên đã được HĐXX phúc thẩm của TAND Cấp cao phán xử thuyết phục như sau: “Thời điểm các thành viên Kim Anh họp thì Luật Doanh nghiệp 2005 sửa đổi, bổ sung năm 2009 đang có hiệu lực thi hành và luật này chỉ qui định về Biên bản họp HĐTV, không có qui định về Nghị quyết HĐTV. Biên bản họp HĐTV ngày 11/01/2013 của các thành viên Kim Anh đúng trình tự, thủ tục, phù hợp với qui định pháp luật về doanh nghiệp, phù hợp Điều lệ Kim Anh và là quyết định của HĐTV Kim Anh, nên có giá trị thực hiện”. Đồng thời HĐXX khẳng định, “anh Quân là thành viên của Kim Anh nên yêu cầu của anh Quân buộc ông Thế - Giám đốc kiêm Chủ tịch HĐTV, là người đại diện theo pháp luật của Cty phải tiến hành các thủ tục  thành lập Chi nhánh theo Biên bản cuộc họp HĐTV là đúng qui định của pháp luật, đúng Điều lệ Kim Anh”.