Ngày 16/08/2001, Ban quản lý dự án (BQLDA) quận Thanh Xuân làm Tờ trình số 37/TT-BQL gửi các cấp thẩm quyền xin phê duyệt dự án đầu tư xây dựng Trường phổ thông trung học (PTTH) Khương Đình. Sau khi nhận được các văn bản đề nghị, kiến nghị, tờ trình của nhiều sở ngành cùng với đề nghị của BQLDA quận Thanh Xuân, ngày 21/12/2001, Ủy ban nhân dân (UBND) thành phố (TP) Hà Nội ra Quyết định 7999/QĐ-UB phê duyệt dự án đầu tư xây dựng Trường PTTH Khương Đình với diện tích 13.639m2 đất.
Tại quyết định 7999 này đã ghi rõ chi tiết diện tích đất xây dựng cho từng hạng mục cụ thể; khái toán rõ ràng giá tiền đầu tư mua sắm từng loại trang thiết bị cho toàn trường và từng khoản tiền cụ thể để xây lắp, đền bù giải phóng mặt bằng (GPMB), kiến thiết cơ bản (KTCB) khác, và cả kinh phí dự phòng. Toàn bộ nguồn vốn do ngân sách thành phố cấp. Dự án này cũng đã được Kiến trúc sư trưởng TP chấp thuận ngày 20/06/2001 (Bản vẽ QH-01 do Công ty Kiến trúc Việt Nam lập). Công trình được thiết kế theo Tiêu chuẩn trường phổ thông TCVN 3978-85 có quy mô từ 800 – 1000 học sinh. Để có Quyết định 7999, UBND TP Hà Nội đã căn cứ vào Kết luận Hội nghị tư vấn thẩm định dự án ngày 06/03/2001 và đề nghị của Giám đốc Sở Kế hoạch& Đầu tư với tờ trình số 1522.
Mọi việc rất cụ thể và tưởng như đã xong thì chỉ vài tháng sau, BQLDA và quận Thanh Xuân lại làm thủ tục (khác) trình UBND TP Hà Nội “xin sử dụng đất để xây dựng Trường PTTH Khương Đình” tăng thêm gần 1000m2 đất (từ 13.639m2 xin thành 14.524m2). Và ngày 18/04/2002, UBND TP Hà Nội ban hành Quyết định số 2586/QĐ-UB thu hồi 14.524m2 giao cho BQLDA quận Thanh Xuân quản lý để sử dụng vào mục đích xây dựng Trường PTTH Khương Đình.
Diện tích tăng thêm gần 1000m2 là để làm gì(?) Phải chăng, BQLDA quận Thanh Xuân đã “quá tay - vội vàng” thu hồi đất của dân vượt quá, nên tìm mọi cách để hợp pháp hóa diện tích vượt thêm ấy? Nhiều người còn nhớ rõ vào một ngày, chính quyền phường Khương Đình và cán bộ BQLDA quận Thanh Xuân “cưỡng chế" khu nghĩa trang để GPMB cho dự án làm đường Vương Thừa Vũ và đường Vành đai 3. Khi được hỏi Quyết định cưỡng chế và Bản vẽ thiết kế dự án được các cấp có thẩm quyền phê duyệt? Lúc đó, không một cán bộ nào trình ra được quyết định cưỡng chế. Được biết, tại thời điểm đó chưa có quy hoạch chi tiết, chưa có kế hoạch làm đường, nhưng BQLDA quận Thanh Xuân vẫn cưỡng ép dân di chuyển các ngôi mộ, chặt cây cối của dân...
Nhưng thực tế không êm xuôi nên ngày 04/08/2003, TP Hà Nội ban hành Quyết định 4592/QĐ-UB, "Về việc phê duyệt bổ sung dự án đầu tư xây dựng Trường PTTH Khương Đình (giai đoạn 1) - quận Thanh Xuân”, không nhắc gì đến Quyết định số 2586/QĐ-UB (về diện tích thu thêm gần 1000m2 đất). Tại Quyết định 4592 có nêu phần “Điều chỉnh tổng mức đầu tư". Điều II của quyết định này ghi rõ: "Các nội dung khác không ghi trong Quyết định này vẫn thực hiện theo Quyết định 7999/QĐ-UB ngày 21/12/2001 của UBND TP Hà Nội về việc phê duyệt dự án đầu tư xây dựng Trường PTTH Khương Đình - quận Thanh Xuân". Rõ ràng là Quyết định 4592 điều chỉnh mức đầu tư dự án Trường PTTH Khương Đình cho tổng diện tích 13.639m2 đất theo Quyết định 7999, chứ không phải TP duyệt ngân sách “Điều chỉnh cho 14.524m2” theo Quyết định 2586.
Tiếp đó, ngày 10/10/2003, TP Hà Nội ban hành Quyết định số 6035/QĐ-UB phê duyệt thiết kế kỹ thuật cho“Tổng dự toán công trình – xây dựng Trường PTTH Khương Đình - quận Thanh Xuân” cũng không nhắc gì đến Quyết định 2586. Như vậy, cả 02 quyết định (QĐ 7999 và QĐ 6035) của UBND TP Hà Nội không duyệt nguồn ngân sách cho diện tích đất thu hồi tăng thêm gần 1000m2 theo Quyết định số 2586/QĐ-UB ngày 18/04/2002.
Tại sao Ban QLDA quận Thanh Xuân không báo cáo cụ thể trình thành phố, để TP lấy cơ sở làm căn cứ thẩm định, phê duyệt cấp nguồn ngân sách - dự toán cho phần đất gần 1000m2 tăng thêm? Có “uẩn khúc" nào mà BQLDA quận Thanh Xuân “không dám” xin bổ sung ngân sách để thành phố duyệt chi.
Điều khó hiểu nữa là ngày 15/05/2002 (trước khi thành phố ban hành Quyết định 6035), sở Địa chính Nhà đất Hà Nội đã xét duyệt, cấp cho BQLDA quận Thanh Xuân 14.524m2 đất căn cứ theo Quyết định 2586/QĐ-UB để thực hiện dự án Trường PTTH Khương Đình, trong đó xác định vị trí tọa độ các chỉ giới, mốc giới và bản đồ thửa đất. BQLDA quận Thanh Xuân cần giải trình rõ “sai số" gần 1000m2 nằm ở vị trí nào nằm trong bản vẽ thiết kế của dự án.
Phải chăng chính vì sự khó hiểu và những mập mờ bất thường ấy mà hàng chục năm BQLDA quận Thanh Xuân không thể thực hiện được việc xây dựng Trường PTTH Khương Đình như tiến độ đã được phê duyệt?
Lục lại hồi sơ về những mập mờ bất thường ấy để lý giải vì sao 12 năm sau, ngày 09/07/2013, UBND TP Hà Nội phải ra Quyết định số 4235/QĐ-UBND để điều chỉnh Quyết định 2586 - là quyết định đã giao 14.524m2 đất cho Ban QLDA quận Thanh Xuân thực hiện xây dựng Trường PTTH Khương Đình. Theo Quyết định 4235, thành phố chỉ thu hồi 10.038m2 đất của các hộ dân để thực hiện việc xây dựng trường học này.
Những vấn đề cần được làm rõ là: Tổng dự toán được duyệt bằng nguồn ngân sách cho dự án thời điểm thực hiện theo Quyết định 7999/QĐ-UB ngày 21/12/2001 là 7,734 tỷ đồng với tổng diện tích đất thu hồi 13.639m2. Đến tháng 8/2003, điều chỉnh vốn (tăng) thành 9,769 tỷ đồng, vẫn với diện tích 13.639m2 đất. Tháng 10/2003, dự toán được duyệt (giảm) thành 9,768 tỷ 971 ngàn đồng cho cùng diện tích đất thu hồi là 13.639m2. Vậy, tại sao khi thực hiện thu hồi đất 14.524m2 (tăng gần 1000m2) nhưng nguồn ngân sách không được bổ sung tăng? Việc thay đổi quyết định thu hồi đất (giảm) từ 14.524m2 xuống còn 10.038m2 thì nguồn ngân sách chi cho các khoản bồi thường, hỗ trợ, đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng – các hạng mục công trình thuộc dự án có cắt giảm không và cắt giảm bao nhiêu, ở quyết định nào? Có hay không việc BQLDA quận Thanh Xuân vẫn dùng ngân sách thành phố đã duyệt (9,768 tỷ 971 ngàn đồng) để chi trả cho việc bồi thường, hỗ trợ, thu hồi diện tích 10.038m2 theo quyết định đã điều chỉnh(?).
Trước khi có quyết định điều chỉnh thu hồi đất giảm xuống (còn 10.038m2) thì khoản tiền tổng dự toán của 13.639m2 đã được BQLDA chi trả bồi thường chưa? Nếu có thì tiền đó đã chi trả cho những ai không còn nằm trong diện bị thu hồi đất theo quyết định được điều chỉnh? Ban QLDA quận Thanh Xuân có thu hồi lại được khoản tiền đã “trót" giải ngân ấy không?
Theo quy trình khi thực hiện dự án (được điều chỉnh) thì tổng dự toán phải được thay đổi theo các quyết định được cấp có thẩm quyền phê duyệt và phải ban hành quyết định điều chỉnh nguồn vốn (tăng - giảm). Nhưng ở dự án Trường PTTH Khương Đình “có một chưa hai này" lại khác!?.
Ngày 09/07/2013, UBND TP Hà Nội có QĐ số 4235/QĐ-UBND về việc điều chỉnh nội dung ghi tại Quyết định 2586/QĐ-UB ngày 18/04/2002, với lý do: Giảm trừ 4.486m2 đất (nằm trong diện tích đã giao cho Ban QLDA quận Thanh Xuân để thực hiện dự án - Đường nối từ Vương Thừa Vũ với đường Vành Đai 3 theo Quyết định số 5380/QĐ-UB ngày 6/8/2008). Vậy, diện tích 4.486m2 này đã được bồi thường chưa và thời điểm bồi thường? Có chuyện “đánh bùn sang ao" không? Nếu đã bồi thường hay hỗ trợ cho dân rồi thì nguồn kinh phí đó là của dự án làm trường hay làm đường? Và khoản tiền đã chi trả có nằm trong Tổng dự toán ngày 10/10/2003 của TP Hà Nội theo Quyết định số 6035/QĐ-UB không? Nếu đã chi trả thì sai đối tượng bồi thường, tức là dự án chưa được phê duyệt mà BQLDA quận Thanh Xuân, Ban bồi thường GPMB đã vội vàng “lạm quyền" thực thi không đúng pháp luật.
Nguyên nhân của những chuyện mập mờ bất thường ấy là trong cả quá trình thực hiện lập danh sách đo đạc kiểm đếm, thu hồi đất của dân để thực hiện dự án Trường PTTH Khương Đình ngay từ đầu (thời điểm năm 2002) đã không minh bạch. Hậu quả ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của người dân, họ không biết đi hay ở. Hậu quả nghiêm trọng nữa là tiền ngân sách có được chi trả đúng đối tượng, đúng mục đích tốt đẹp phục vụ dự án xây dựng Trường PTTH Khương Đình – Thanh Xuân hay không./.
Quốc Hưng