Số báo trước, Báo TNVN đã phản ánh: Năm 1988, ông Đồng Văn Bảng kết hôn với bà Tạ Thị Hồng Điệp – sinh hạ được 3 người con (1 trai, 2 gái). Năm 1991, gia đình ông Bảng được Hợp tác xã (HTX) chia cho 02 thửa đất: Thửa (thứ nhất) là 667,4m2 đất, chia cho 5 nhân khẩu, gồm: cụ Đồng Văn Vịnh (bố ông Bảng), cụ Đồng Thị Tiền (mẹ ông Bảng), bà Tạ Thị Hồng Điệp (vợ ông Bảng), ông Đồng Thanh Bằng (con chung của vợ chồng ông Bảng bà Điệp) và ông Bảng để làm nông nghiệp. Đến năm 1993, UBND xã bán quyền sử dụng đất để lấy kinh phí làm đường, điện. Ông Bảng cho biết, tại thời điểm này hai vợ chồng mới cưới nhau được hơn 4 năm không có tiền, bố mẹ đẻ ông Bảng (cụ Vịnh và cụ Tiền) bỏ ra toàn bộ số tiền mua thửa đất 667,4m2 này để ở. Thửa (thứ hai) là 458,7m2 cũng được HTX chia đều cho cả 5 nhân khẩu (như đã kể trên) đối với gia đình ông Bảng để làm nông nghiệp.

Đến năm 1997, cụ Đồng Văn Vịnh - bố ông Bảng mất; đến năm 2012, cụ Đồng Thị Tiền - mẹ ông Bảng mất. Sau khi 02 cụ mất, vợ chồng ông Bảng bà Điệp làm thủ tục xin cấp Giấy chứng nhận quyền sử dựng đất (GCNQSDĐ) cả 02 thửa đất này. Và đã được UBND huyện Hiệp Hòa cấp Giấy CNQSDĐ và tài sản gắn liền trên đất thửa 667,4m2 vào ngày 30/6/2014; Và thửa 458,7m2 được UBND huyện cấp (sổ đỏ) ngày 18/12/2014. Cả 02 thửa đất nêu trên – trong Giấy CNQSD đất được cấp đều mang tên: Đồng Văn Bảng và Tạ Thị Hồng Điệp.

Ngày 8/02/2021, vợ chồng ông Bảng, bà Điệp quyết định ly hôn... cả 2 cấp xét xử (sơ thẩm và phúc thẩm) thuộc TAND huyện Hiệp Hòa và TAND tỉnh Bắc Giang đều vi phạm nghiêm trọng trong hoạt động tố tụng về việc xác định tải sản, phân chia tài sản trong vụ án ly hôn này.

Bản án sơ thẩm số 80/2022/HNGĐ-ST ngày 20/9/2022 của TAND huyện Hiệp Hòa đã phân định tài sản chia thửa đất 667,4m2 cho ông Bảng 229,4m2; chia cho bà Điệp 238,0m2; chia cho ông Bằng (con trai của ông Bảng bà Điệp) 200m2. Còn về thửa đất 458,7m2, cấp sơ thẩm giao cho bà Đồng Thị Vượng (con gái cụ Vịnh và cụ Tiền) vì tòa xác định bà Vượng thuộc hàng thừa kế thứ nhất – bà Vượng là chị gái của ông Bảng.

Bản án phúc thẩm số 23/2023/HNGĐ-PT ngày 08/5/2023 của TAND tỉnh Bắc Giang lại nhận định khác hoàn toàn so với cấp tòa sơ thẩm – cho rằng cả 02 thửa đất 667,4m2 và thửa 458,7m2 “là tài sản sở hữu chung của ông Đồng Văn Bảng và bà Tạ Thị Hồng Điệp". Vì vậy, tòa phúc thẩm đã chia thửa 667,4m2 đất cho ông Bảng 342,3m2; chia cho bà Điệp 325,1m2. Đối với thửa đất 458,7m2, tòa chia cho ông Bảng 229,2m2; chia cho bà Điệp 229,5m2 - Tức là chia đôi cả 02 thửa đất cho ông Bảng và bà Điệp mỗi người một nửa, không chia cho ông Đồng Văn Bằng (con trai ông Bảng và bà Điệp - người được HTX chia khẩu phần). Và tòa cũng bỏ qua quyền lợi hợp pháp của các đồng thừa kế hàng thứ nhất là các con của cụ Vịnh và cụ Tiền, các con chung gồm: 1/Đồng Thị Vượng- SN 1949; 2/Đồng Thị Thịnh- SN 1952; 3/Đồng Thị Điều- SN 1957; 4/Đồng Văn Độ- SN 1957 (đã mất 2013); 5/Đồng Thị Phúc- SN 1959; 6/Đồng Văn Hậu- SN 1963; 7/Đồng Văn Bảng- SN 1966.

Tại vụ án ly hôn này, bản án sơ thẩm của TAND huyện Hiệp Hòa xét xử từ 02/2021 đã vi phạm nghiêm trọng trong thủ tục tố tụng, cụ thể là: cấp sơ thẩm không xem xét, không thụ lý, không thu thập chứng cứ và không giải quyết những nội dung các đương sự yêu cầu, là bỏ sót, là vi phạm nghiêm trọng trong thủ tục tố tụng. Về nội dung, tòa án cấp sơ thẩm không thực hiện thủ tục xem xét thẩm định tại chỗ mà “chỉ định" giá tài sản là vi phạm nghiêm trọng trong thủ tục tố tụng theo quy định tại Điều 101 Bộ Luật tố tụng dân sự; tòa không định giá và thẩm định gì về thửa đất 667,4m2 đã chia tài sản là trái pháp luật. Thậm chí, tòa còn nhầm lẫn (nghiêm trọng và đáng tiếc) xác định diện tích của thửa đất này với thửa đất khác khi chia – xác định kích thước các cạnh nêu trong bản án và sơ đồ kèm theo không thống nhất, nên không thể thi hành bản án. Trong hồ sơ vụ án không có tài liệu thể hiện tòa án cấp sơ thẩm đã thực hiện thủ tục xem xét thẩm định tại chỗ, đo đạc hiện trạng và định giá diện tích đất tại thửa 667,4m2 mà bản án đã giải quyết chia. Việc tòa án cấp sơ thẩm phân chia tài sản là quyền sử dụng đất nhưng không thực hiện thủ tục xem xét thẩm định tại chỗ, đo đạc hiện trạng và định giá diện tích đất, mà chỉ căn cứ bào biên bản định giá một thửa khác (thửa 458,7m2) để làm căn cứ phân chia (thửa 667,4m2) là không phù hợp, không chính xác, không cụ thể - do không thu thập đầy đủ tài liệu chứng cứ, nên không đủ cơ sở để giải quyết vụ án – vi phạm quy định tại Điều 101, Điều 104 Bộ luật tố tụng dân sự.

Cũng từ những vi phạm này (như đã nêu ở trên), Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Bắc Giang đã ban hành quyết định kháng nghị “...Đề nghị TAND tỉnh Bắc Giang giải quyết vụ án theo thủ tục phúc thẩm, xử hủy phần giải quyết về tài sản của bản án sơ thẩm, chuyển hồ sơ vụ án cho tòa án cấp sở thẩm giải quyết lại".

Một điều bất thường là: Bà Tạ Thị Hồng Điệp (vợ ông Bảng) chỉ yêu cầu tòa chia tài sản thửa đất có diện tích 667,4m2, chứ bà Điệp không yêu cầu tòa chia tài sản của thửa đất 458,7m2. Thế nhưng, không hiểu từ “chất xúc tác" nào mà TAND tỉnh Bắc Giang (cấp phúc thẩm) lại đem thửa đất 458,7m2 ra chia làm đôi tài sản, cho bà Tạ Thị Hồng Điệp 229,5m2 đất. Về bất cập này, chỉ có Thẩm phán - chủ tọa phiên tòa Hoàng Thị Hải Hường biết và có thể lý giải trước dư luận.

Như vậy, có thể thấy, TAND các cấp của huyện Hiệp Hòa và tỉnh Bắc Giang đã ban hành “bản án" trái pháp luật trong việc phân định – chia tài sản trong vụ án ly hôn này. Ông Đồng Văn Bảng, ông Đồng Thanh Bằng (con trai ông Bảng), bà Đồng Thị Điều, ông Đồng Văn Hậu cùng các con chung của cụ Vịnh và cụ Tiền đã “phản tố" vì cho rằng tòa án đã không xác định đúng và đầy đủ các tài liệu, chứng cứ một cách khách quan, công tâm, dẫn đến quyền lợi hợp pháp của các đồng thừa kế bị "tước đoạt", mặc dù tòa các cấp đã được gia đình ông Bảng cung cấp đầy đủ tài liệu, chứng cứ, nhưng tòa không xem xét.

Hiện tại vụ án này đã được TAND cấp cao Hà Nội và TAND tối cao chấp nhận thụ lý đơn tố cáo của ông Đồng Văn Bảng về bản án sơ thẩm dân sự số 80/2022/HNGĐ-ST ngày 20/9/2022 của TAND huyện Hiệp Hòa và bản án phúc thẩm số 23/2023/HNGĐ-PT ngày 08/5/2023 của TAND tỉnh Bắc Giang.

Ngày 22/7/2024, TAND cấp cao Hà Nội đã ra văn bản số 1177/PC-TACC, có nội dung: TAND cấp cao Hà Nội nhận được đơn của ông Đồng Thanh Bằng (con trai ông Bảng) ngày 14/6/2024  do TAND tối cao chuyển đến, về việc không đồng ý với Thông báo giải quyết đơn đề nghị Giám đốc thẩm số 13/2024/TB-TA ngày 30/01/2024 của TAND cấp cao tại Hà Nội. Sau khi nghiên cứu đơn của ông Đồng Thanh Bằng, TAND cấp cao Hà Nội chuyển đơn nêu trên đến TAND tối cao để xem xét và giải quyết theo thẩm quyền”.

Tiếp đến ngày 24/7/2024, TAND cấp cao tại Hà Nội có văn bản số 1203/PC-TACC gửi tới TAND tối cao với nội dung: “TAND cấp cao tại Hà Nội nhận được đơn của ông Đồng Văn Bảng ngày 14/6/2024 do TAND tối cao chuyển đến, về việc không đồng ý với Thông báo giải quyết đơn đề nghị Giám đốc thẩm số 13/2024/TB-TA ngày 30/01/2024 của TAND cấp cao tại Hà Nội. Sau khi nghiên cứu đơn của ông Đồng Văn Bảng, TAND cấp cao tại Hà Nội chuyển đơn nêu trên đến TAND tối cao để xem xét và giải quyết theo thẩm quyền”.

Sau khi nhận được đơn của ông Bảng và ông Bằng, ngày 04/3/2024, TAND Tối cao ra văn bản số 889/TANDTC-VP gửi TAND cấp cao Hà Nội với nội dung: TAND tối cao nhận được đơn thư của một số công dân, tổ chức gửi TAND Tối cao có nội dung thẩm quyền xem xét, giải quyết của TAND cấp cao Hà Nội. Sau khi nghiên cứu đơn, TAND tối cao chuyển các đơn, thư nêu trên (có danh sách kèm theo) đến Quý cơ quan để xem xét và giải quyết theo quy định của pháp luật.. Và ngày 03/6/2024, TAND Tối cao tiếp tục có văn bản số 2139/TANDTC-VP cũng với nội dung trên - chỉ đạo TAND cấp cao Hà Nội cần xem xét, giải quyết theo quy định của pháp luật - về nội dung tố cáo của các công dân Đồng Văn Bảng và Đồng Thanh Bằng.

Gia đình ông Đồng Văn Bảng và các đồng thừa kế cũng như dư luận đang rất quan tâm, chờ đợi phán quyết của TAND cấp cao Hà Nội và Tòa tối cao về vụ án ly hôn này - cần được xem xét, giải quyết theo thủ tục tố tụng giám đốc thẩm dân sự. Và điều không thể bỏ qua về những vi phạm nghiêm trọng tại bản án phúc thẩm số 23/2023/HNGĐ-PT của TAND tỉnh Bắc Giang ngày 08/5/2023. Không thể chấp nhận tại cơ quan thực thi pháp luật lại “cố tình” bỏ qua các quy định của pháp luật để “tước đi" quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, của cá nhân đáng được hưởng, đáng được pháp luật bảo vệ. Cần xử lý nghiêm những cán bộ có phẩm chất, đạo đức, trình độ chuyên môn kém, để bảo vệ và thực thi công lý./.