Khó ổn định nơi ăn chốn ở
Phản ánh đến Báo TNVN (Báo VOV) ông Nguyễn Văn Quý ở Tổ 6, phường Việt Hưng, quận Long Biên, thành phố Hà Nội cho biết, gia đình ông thuộc diện thu hồi đất phục vụ cho Dự án mở đường 25m từ Trung tâm thương mại Gia Thụy đến đường 40m Khu đô thị mới Việt Hưng, quận Long Biên, Hà Nội. Nhà nước có nhu cầu mở đường để phát triển thành phố sạch đẹp, văn minh, gia đình ông hoàn toàn ủng hộ chính sách này. Tuy nhiên ông Qúy cho hay, diện tích đất theo giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của gia đình ông là 192m2 nhưng hiện nay chỉ được đền bù 18 triệu đồng/m2 và được mua chung cư tái định cư giá thương mại gần 20,7 triệu đồng/m2. Trong khi gia đình ông có 03 thế hệ cùng sinh sống ổn định lâu dài trên mảnh đất này. Ông Qúy phản ánh, do giá đền bù quá thấp nên gia đình ông không đủ tiền mua đất nơi khác.
“Chúng tôi phải mua chung cư giá thương mại 20,7 triệu đồng/m2 là không thỏa đáng. Chúng tôi không yêu cầu gì, chỉ cần cho chúng tôi một chỗ ở khác để ổn định cuộc sống. Lấy đất thì đền bù đất cho chúng tôi. Chúng tôi đã chấp nhận xa rời mảnh đất của tổ tiên để lại, nơi chôn rau cắt rốn, đó là một sự hi sinh không có thể đánh đổi bằng tiền. Vậy mà hiện nay đền bù với cái giá rẻ mạt như thế, rồi cho chúng tôi tái định cư trên chung cư, chúng tôi phải bù vào mỗi nhà từ 1 - 2 tỷ đồng để mua chung cư. Vậy nếu không có tiền bù tất cả các gia đình chúng tôi sẽ phải làm sao, rồi chúng tôi sẽ ở sinh sống ở đâu. Khi chưa có kế hoạch mở đường chúng tôi là công dân sinh sống ổn định trên mảnh đất của mình. Nay quy hoạch mở đường chúng tôi lại trở thành những người mất nhà và lại trở thành một con nợ bất đắc dĩ”, ông Qúy cho hay.
Không chỉ gia đình ông Qúy, nhiều người dân bị thu hồi đất tại dự án này cho rằng, cơ chế chính sách hỗ trợ, bồi thường, thu hồi đất để giải phóng mặt bằng chưa hợp lý. Bởi lẽ, giá thị trường khoảng 150-230 triệu/m2 nhưng chỉ được bồi thường khoảng 13-39 triệu/m2 và phương án tái định cư cho người dân là mua chung cư tái định cư với giá khoảng 20,7 triệu đồng/m2 trong khi giá thị trường của các căn chung cư này là khoảng 24-25 triệu/m2, nên rất khó để người dân ổn định nơi ăn chốn ở mới. Người dân không đồng tình với cách tính bồi thường, đồng thời kiến nghị chính quyền cần xem xét kỹ lưỡng, nhiều mặt, nhất là trên phương diện tạo cơ chế an cư lạc nghiệp để người dân yên tâm, tình nguyện di dời.
Cơ chế đền bù khác nhau trong cùng một địa phương
Theo tìm hiểu của phóng viên, ngày 4/6/2020 UBND TP.Hà Nội ban hành Quyết định số 2271/QĐ-UBND về việc phê duyệt Báo cáo nghiên cứu khả thi dự án xây dựng tuyến đường 25m từ Khu trung tâm thương mại Gia Thụy đến đường 40m Khu đô thị mới Việt Hưng, quận Long Biên.
Ngày 9/9/2020, Sở Xây dựng có Văn bản số 8206/SXD-PTĐT với nội dung sau: UBND Thành phố Hà Nội đã chấp thuận bố trí quỹ nhà ở tái định cư tại Dự án khu nhà ở cao tầng tại lô đất 5.B3 Đông Hội, huyện Đông Anh để phục vụ công tác giải phóng mặt bằng, trong đó có Dự án xây dựng tuyến đường 25m từ Khu trung tâm thương mại Gia Thụy đến đường 40m Khu đô thị mới Việt Hưng, phường Việt Hưng, quận Long Biên là 50 căn hộ.
Ngày 22/12/2020, UBND Thành phố Hà Nội có Quyết định số 5639/QĐ-UBND về việc phê duyệt giá đất cụ thể: Vị trí 1 phố Lệ Mật (đoạn từ Ô Cách đến Việt Hưng) giá đất cụ thể làm căn cứ bồi thường, hỗ trợ GPMB là 39.505.950 đồng/m2, vị trí 4 thấp nhất là 16.379.979 đồng/m2; vị trí 1 phố Kim Quan là 30.918.118 đồng/m2, vị trí 4 thấp nhất là 13.971.875 đồng/m2.
Tại Quyết định 1490/QĐ-UBND ngày 1/3/2017 của UBND Tp.Hà Nội, ô đất ký hiệu 5B3 Khu tái định cư Đông Hội, xã Đông Hội, huyện Đông Anh. Trong đó có 9.974m2 để xây nhà ở thương mại cao tầng (bố trí 01 tòa nhà cao tầng để thực hiện xây dựng nhà ở theo tiêu chuẩn nhà ở thương mại phục vụ tái định cư) có thời hạn sử dụng đất đến hết ngày 8/11/2066. Trao đổi với phóng viên, một nhân viên kinh doanh của Công ty TNHH Thăng Long cho biết, hiện công ty có 4 tòa nhà cao tầng thương mại trong đó gồm cả tòa nhà thuộc ô đất 5.B3 tại Khu tái định cư Đông Hội, xã Đông Hội, huyện Đông Anh và đều có tính pháp lý như nhau. Nếu thông tin nhân viên này cung cấp là đúng thì Dự án khu nhà ở cao tầng tại lô đất 5.B3 Đông Hội, huyện Đông Anh cũng là loại đất giao 50 năm giống khu giống ô đất ký hiệu 5B3.
Hiện có 05 dự án trên địa bàn quận Long Biên được bố trí căn hộ chung cư tái định cư tại dự án này với 69 hộ. Nếu căn cứ vào Quyết định này, 69 căn hộ sắp được cấp cho 69 hộ, trong đó có hộ gia đình ông Qúy thì thời gian sử dụng đất của dự án tái định cư này chỉ còn hơn 40 năm. Người dân băn khoăn, lo lắng, sau khi hết thời gian sử dụng đất của dự án tái định cư này thì việc gia hạn sử dụng đất và quyền lợi của người dân như thế nào?
Trong khi đó, một trong những nguyên tắc bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất quy định tại Luật Đất đai nêu rõ: Việc bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất phải bảo đảm người có đất bị thu hồi có chỗ ở, đảm bảo thu nhập và điều kiện sống bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ. Như vậy, nếu chỗ ở không ổn định liệu người dân có thể an cư lạc nghiệp và điều kiện sống có bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ?
Bên cạnh đó, tại 1 số dự án thu hồi đất tại quận Long Biên đang thực hiện vẫn được tái định cư bằng đất ở tại địa bàn quận Long Biên. Cụ thể: Dự án đường 40m Hoàng Như Tiếp kéo dài được tái định cư tại Đầm Nấm với giá mua hỗ trợ là 12tr/m2; Dự án thu hồi đất giao cho Vincom (giao đất đối ứng dự án BT) cũng được giao đất ở tái định cư tại địa bàn quận Long Biên hay Dự án điều chỉnh nút giao thông giữa dự án cầu Thanh Trì với Quốc lộ 5… Từ đó cho thấy, có sự khác nhau trong cơ chế giải tỏa, đền bù đất trong cùng một địa phương.
Trao đổi với phóng viên, ông Qúy bức xúc cho biết: “Theo chúng tôi tìm hiểu và được biết quỹ đất tại quận Long Biên vẫn còn rất nhiều và đang được bán đấu giá, vậy tại sao khi thu hồi đất ở của chúng tôi lại không cấp đất tái định cư cho chúng tôi?. Người dân chúng tôi ủng hộ các chủ trương, chính sách của Nhà nước, nhưng khi bị thu hồi đất người dân ít nhiều bị thiệt thòi, người dân cần sự thấu hiểu, đồng hành cũng như giải quyết có lý, có tình của chính quyền. Mong UBND TP Hà Nội, quận Long Biên xem xét, cân nhắc để đưa ra phương án hợp lý nhằm đảm bảo lợi ích của người dân từ đó nhận được sự đồng thuận cao từ người dân”.
Chúng tôi xin gửi những phản ánh của người dân đến UBND quận Long Biên, UBND TP Hà Nội để giải quyết theo quy định pháp luật và bảo đảm quyền lợi của người dân.