Thu hồi chủ trương và hậu quả?

Chủ trương của Tỉnh ủy Bình Dương có nhất quán?

Trả lời phỏng vấn trên Báo Bình Dương, ngày 4/3/2020, ông Bùi Minh Thạnh, Chánh Văn phòng Tỉnh ủy Bình Dương nhấn mạnh: “Vấn đề khu đất 43ha, Tỉnh ủy ban hành Thông báo số 512/TB-TU ngày 10/10/2018 là chủ trương đúng đắn, thể hiện tính nhất quán”.

Về chủ trương của Tỉnh ủy đối với khu đất 43ha, ông Thạnh dẫn ra 2 công văn số 1830 - CV/TU ngày 17/8/2010 và số 447 - CV/TU ngày 29/8/2016. Nội dung 2 công văn này cho thấy, ngay từ năm 2010, Tỉnh ủy Bình Dương đã chủ trương cho TCT Bình Dương được hợp tác liên doanh với Cty Cổ phần Bất động sản Âu Lạc (Cty Âu Lạc) để thành lập Liên doanh đầu tư xây dựng và kinh doanh dự án tại khu B có diện tích 43ha, thuộc khu đất dịch vụ 567ha. Trong đó TCT Bình Dương góp 30% vốn điều lệ.

Tuy nhiên, sau khi thực hiện chủ trương thành lập Cty liên doanh Tân Phú (Cty Tân Phú), TCT Bình Dương chuyển giao 43ha Quyền sử dụng đất (QSDĐ) cho Cty Tân Phú và góp 30% vốn tại Cty Tân Phú; ngày 20/4/2017, tại Thông báo số 287-TB/TU, Tỉnh ủy Bình Dương lại có chủ trương: TCT Bình Dương được chuyển nhượng 30% vốn góp tại Cty Tân Phú cho Cty Âu Lạc để TCT tập trung làm các dự án lớn khác.

Không những thế, sau hơn 1 năm TCT Bình Dương hoàn tất việc chuyển nhượng 43ha đất và 30% vốn góp, Tỉnh ủy Bình Dương còn kết luận: “Thống nhất đánh giá quá trình chuyển nhượng 43ha đất và 30% vốn góp tại Cty Tân Phú là phù hợp quy định pháp luật, tình hình thực tế và có tình, có lý” (trích Thông báo số 433, ngày 24/8/2018 của Văn phòng Tỉnh ủy Bình Dương).

Rồi 18 tháng sau, tại Thông báo số 512/TB-TU ngày 10/10/2018 (Thông báo 512), Tỉnh ủy lại bất ngờ thay đổi chủ trương của mình như sau: “Thường trực Tỉnh ủy quyết định thu hồi chủ trương đã cho TCT Bình Dương chuyển nhượng 30% vốn góp tại Cty Tân Phú cho Cty Âu Lạc”.

Cho thành lập liên doanh Tân Phú, cho TCT Bình Dương góp vốn, rồi lại cho thoái vốn, rồi lại không cho thoái vốn... những thay đổi chủ trương như vậy của Tỉnh ủy Bình Dương còn in rõ trên từng văn bản ban hành của Tỉnh ủy, phải gọi là không nhất quán và không đúng như phát ngôn trên Báo Bình Dương của ông Chánh Văn phòng Tỉnh ủy.

Lý giải về việc thu hồi chủ trương cho TCT Bình Dương chuyển nhượng 30% vốn góp tại Cty Tân Phú cho Cty Âu Lạc, ông Thạnh cho rằng, TCT đã báo cáo Tỉnh ủy không đầy đủ, rõ ràng, rằng Tỉnh ủy chỉ chủ trương cho TCT góp vốn bằng tiền mặt chứ không phải bằng QSDĐ.

Điều không thuyết phục là trong hồ sơ trình xin chủ trương của Tỉnh ủy, TCT Bình Dương đã thể hiện rõ việc 43ha đất là đất nhà nước giao có thu tiền sử dụng đất, tiền đã nộp vào ngân sách không có nguồn gốc từ ngân sách (có xác nhận của Sở Tài chính Bình Dương), TCT thực hiện thỏa thuận trong Hợp đồng liên doanh là chuyển nhượng cho Cty Tân Phú để thực hiện dự án. Tỉnh ủy cũng đã ra văn bản chấp thuận việc chuyển giao 43ha đất này cho Cty Tân Phú. Trong khi đó, Văn phòng Đăng ký đất đai thuộc Sở TN&MT Bình Dương và cả Tổng cục Quản lý Đất đai, Bộ TN&MT đều khẳng định bằng văn bản, TCT Bình Dương có quyền chuyển nhượng 43ha đất theo quy định của pháp luật, không có quy định phải được sự đồng ý của Tỉnh ủy. Tuy nhiên, TCT Bình Dương vẫn báo cáo Tỉnh ủy và được Tỉnh ủy đồng ý chủ trương. Việc góp 30% vốn của TCT là thông qua việc chuyển nhượng này. Nêu lý do, TCT đã không góp vốn bằng tiền mặt, Tỉnh ủy quyết định thu hồi chủ trương dù trên thực tế 43ha đất tại dự án này TCT đã hoàn tất chuyển nhượng cho Cty Tân Phú, dù trước đó Tỉnh ủy đánh giá việc chuyển nhượng đất và vốn góp của TCT là “đúng pháp luật, tình hình thực tế và có tình, có lý”.

Hậu quả từ chủ trương không nhất quán

Kêu oan thay cho TCT Bình Dương vì cho rằng: “TCT trực thuộc Tỉnh ủy, chúng tôi hiểu họ rất khó làm trái nguyên tắc của Đảng trong việc khiếu nại”, Cty Âu Lạc đã làm đơn kiến nghị lần thứ 2 gửi Lãnh đạo Công an và VKSND tỉnh Bình Dương.

Cty Âu Lạc cho rằng, chủ trương xuyên suốt từ năm 2010 - 2017 của Tỉnh ủy Bình Dương là cho phép TCT Bình Dương liên doanh với Cty Âu Lạc thành lập liên doanh Cty Tân Phú, TCT góp vốn 30% là 60 tỷ đồng thông qua việc Cty Tân Phú nhận chuyển nhượng 43ha đất của TCT để thực hiện dự án. Từ khi ký hợp đồng liên doanh năm 2010 thì 43ha đất đã thuộc tài sản của quá trình chuyển dịch chủ sở hữu từ TCT Bình Dương sang Cty Tân Phú. Ngày 29/1/2012, UBND tỉnh Bình Dương đã có Quyết định số 2214/QĐ-UBND, theo đó, Dự án 43ha đất đã thuộc chủ đầu tư là Cty Tân Phú. Ngày 1/3/2017, Sở TN&MT tỉnh Bình Dương đã cấp GCN QSDĐ 43ha cho Cty Tân Phú. Như vậy, chủ quyền đất là của Cty Tân Phú, TCT Bình Dương chỉ còn là cổ đông góp vốn 30% tại Tân Phú. Thông báo 512 của Tỉnh ủy Bình Dương đưa ra chỉ đạo dựa trên quan điểm pháp lý sai lầm rằng chủ quyền về 43ha đất vẫn thuộc TCT Bình Dương. Điều này vừa trái với chủ trương xuyên suốt 7 năm của Tỉnh ủy, vừa trái với thực tế chủ quyền 43ha đất đã được cơ quan có thẩm quyền của tỉnh Bình Dương xác lập.

Vẫn theo Cty Âu Lạc, Tỉnh ủy Bình Dương thu hồi chủ trương cho thoái vốn chỉ vì “không góp vốn bằng tiền mặt” sau 18 tháng chủ trương này đã hoàn tất giữa TCT Bình Dương với Cty Âu Lạc, đặc biệt là Cty Âu Lạc cũng đã hoàn tất thủ tục pháp lý bán 100% vốn tại Cty Tân Phú cho Cty Kim Oanh. Như vậy, Thông báo số 512 của Tỉnh ủy Bình Dương là không có điều kiện để thi hành, không đủ căn cứ pháp lý và “chủ trương này rất khó cắt nghĩa”. Cty Kim Oanh là bên thứ ba ngay tình, họ đã đầu tư hơn 350 tỷ đồng để mua lại quyền sử dụng 43ha đất và vì vậy được Luật Đất đai năm 2013 và Bộ luật Dân sự 2015 bảo hộ quyền lợi hợp pháp. Nếu thực hiện việc thu hồi chủ trương cho thoái vốn của Tỉnh ủy, TCT Bình Dương sẽ không có cách nào khắc phục hậu quả cho Cty Kim Oanh.

Hậu quả là đến nay, Dự án Tân Phú tiếp tục “đóng băng” với thiệt hại nặng nề mà Cty Kim Oanh đang gồng mình gánh chịu.

Trên thực tế, hàng loạt diễn biến mà chủ đầu tư mới không thể lường trước được đã diễn ra. Đầu tiên là rộ lên thông tin “43 ha đất công biến thành đất tư” không có cơ sở và đầy ác ý. Tiếp đến là Thanh tra tỉnh vào cuộc, sau 3 lần đưa ra dự thảo kết luận thì không kết luận mà chuyển vụ việc cho cơ quan công an tỉnh với lý do “vượt thẩm quyền”. Hiện nay, Công an tỉnh Bình Dương đã khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can đối với 3 lãnh đạo TCT Bình Dương về hành vi khi chuyển nhượng 43ha đất cho Cty Tân Phú lại áp giá thời điểm ký Hợp đồng liên doanh chứ không vào thời điểm ký Hợp đồng chuyển nhượng năm 2016, qua tính toán gây thất thoát hơn 126 tỷ đồng. Mới đây, coi 43ha đất thực hiện dự án Tân Phú là “vật chứng của vụ án”, cơ quan điều tra đã yêu cầu Cty Tân Phú bàn giao lại 43ha đất cho chính quyền sở tại tạm thời quản lý.

Cần sự công minh trong câu chuyện trách nhiệm

Phát ngôn trên Báo Bình Dương ngày 4/3/2020, ông Bùi Minh Thạnh, Chánh Văn phòng Tỉnh ủy Bình Dương nêu hàng loạt sai phạm của TCT Bình Dương, rằng TCT không triển khai dự án theo chủ trương, báo cáo Tỉnh ủy không đầy đủ, rõ ràng...

Tuy nhiên, cũng theo lời ông Thạnh, TCT Bình Dương là doanh nghiệp trực thuộc Tỉnh ủy quản lý. Như vậy, nếu chỉ nêu sai phạm của TCT Bình Dương mà không nói tới trách nhiệm của cơ quan quản lý là không đầy đủ.

Chủ trương của Tỉnh ủy khi ban hành phải được quán triệt và triển khai thực hiện, trong đó không thể thiếu công tác kiểm tra, giám sát, phát hiện sai trái kịp thời. Để sai phạm diễn ra gần 10 năm nay, đến mức lãnh đạo TCT Bình Dương bị khởi tố cùng những hậu quả không thể khắc phục, câu chuyện trách nhiệm ở đây không thể dừng lại ở khuyết điểm của lãnh đạo TCT Bình Dương đang bị bắt tạm giam. Đặc biệt, không thể không nói tới trách nhiệm của Tỉnh ủy Bình Dương khi đã ban hành nhiều chủ trương không nhất quán.

Cty Âu Lạc trong Đơn kiến nghị còn ghi rõ: “Chúng tôi khẳng định đã và đang có những dấu hiệu không khách quan, không vô tư trong việc chỉ đạo của Tỉnh ủy Bình Dương đối với công tác thanh tra, điều tra tại TCT Bình Dương”.

Được biết, để vụ việc được giải quyết và kết luận khách quan, những người trong cuộc đang đặt niềm tin vào Ủy ban Kiểm tra Trung ương.