Mô hình tiêu biểu của liên minh công nông
Tôi trở lại Cồn Tiên- trở lại với xã Hải Thái đúng vào lúc Đảng bộ và Nhân dân ở đây đang bận rộn với Tháng “đền ơn đáp nghĩa” và triển khai nhiều chương trình hoạt động thiết thực hướng tới chào mừng kỷ niệm 78 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh mồng 2 Tháng 9, trong niềm vui tràn ngập đón nhận Quyết định của UBND tỉnh Quảng Trị công nhận xã đạt chuẩn nông thôn mới (NTM) năm 2022.
Tiếp chuyện chúng tôi, ông Hoàng Đoán, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân xã Hải Thái, cho biết: Hải Thái là một trong những xã vùng trung du của huyện Gio Linh, là vùng “đất chết” trong tuyến hàng rào điện tử Macna-Mara. Sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước về giãn dân để xây dựng kinh tế mới, bà con một số xã của huyện Hải Lăng đã hội tụ về đây chung sức, chung lòng phục hóa, khai hoang xây dựng cuộc sống mới ngay trên mảnh đất bị đạn bom cày xới, đổ nát hoang tàn này. Và cái tên Hải Thái được ra đời từ đó. Sau 48 năm xây dựng và phát triển, Hải Thái giờ đây không chỉ có dân của Hải Lăng, mà còn có thêm cư dân của Quảng Bình, Hà Tĩnh, Nghệ An, Thanh Hóa, Ninh Bình và cả của Gio Linh... Họ là những công nhân của nông trường Cao su Cồn Tiên, vì vậy có thể nói người lao động ở đây vừa là công nhân; vừa là nông dân - một mô hình tiêu biểu của “liên minh công nông” trong thời kỳ đổi mới.
Hơn 10 năm triển khai thực hiện chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng NTM, Hải Thái có những bước đi khá vững chắc, đã đi từ không đến có, từ ít đến nhiều, từ yếu đến mạnh, đưa kinh tế của xã phát triển theo hướng sản xuất hàng hóa, đời sống nhân dận ổn định, cơ sở hạ tầng giao thông, thủy lợi được đầu tư xây dựng, văn hóa xã hội phát triển, quốc phòng, an ninh được giữ vững… Ghi nhận những thành tích này của đảng bộ và nhân dân xã Hải Thái, UBND tỉnh Quảng Trị đã tặng cờ “Đơn vị dẫn đầu phong trào thi đua năm 2022”. Chủ tịch UBND xã Hải Thái là ông Hoàng Đoán khẳng định: “Xây dựng nông thôn mới không đơn thuần là một tên gọi mỹ miều, mà là một chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước, nhằm xây dựng nông thôn có kết cấu hạ tầng kinh tế- xã hội hiện đại, tổ chức sản xuất hợp lý, từng bước đưa công nghiệp vào nông nghiệp, gắn sản xuất với chế biến và dịch vụ; xây dựng xã hội nông thôn ổn định, công bằng, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho nhân nhân… Vì thế có thể nói xây dựng NTM là một chủ trương rất nhân văn, hợp lòng dân, bởi mọi quyền lợi đều hướng về người dân và thuộc về người dân”.
Chuẩn nông thôn mới Hải Thái
Đứng trên cao điểm 158 mét so với mặt biển - hay còn gọi là cụm cứ điểm Cồn Tiên, nhìn bao quát toàn cảnh làng quê trong màu xanh no ấm, tôi nghe vang vọng âm thanh sự chuyển mình đi tới của mảnh đất lịch sử đã góp phần làm tròn sứ mệnh “Tiền đồn cuả Tổ quốc nơi đầu cầu giới tuyến” trong cuộc kháng chiến vĩ đại của dân tộc. Trở lại Gio Linh, trở lại Hải Thái trong những ngày đảng bộ và nhân dân đang tổ chức phong trào thi đua học tập, lao động sản xuất sôi nổi của những ngày Tháng 7, càng thấy rõ hơn sự khởi sắc của một miền quê đang từng ngày đổi thịt day da để xứng đáng với “Chuẩn nông thôn mới”.
Gần 50 năm sau cuộc hành trình gian khổ trên vùng đất mới, đảng bộ và nhân dân Hải Thái vẫn đi những bước đi vững chắc trên con đường đổi mới. Vất vả, thiếu thốn và khốn khó mọi bề, nhưng Hải Thái không chùn bước mà ngược lại, càng gian khổ khó khăn thì càng vững vàng và lạc quan, kiên gan vượt qua tất cả để làm nên một cuộc phục sinh nhọc nhằn và cao cả, đã tạo ra một bước nhảy vọt về chất trong phát triển kinh tế-xã hội và quốc phòng-an ninh, tạo dựng được những mô hình sản xuất kinh doanh mới, có hiệu quả. Anh Võ Viết Dũng, ở thôn Trường Trí là một trong những triệu phú có “máu mặt” của huyện Gio Linh, bộc bạch: “Bước đầu mới ra lập nghiệp khó khăn thiếu thốn mọi thứ, nhưng nhờ sự quan tâm tạo điều kiện của chính quyền, sự giúp đỡ của các tổ chức đoàn thể trong việc tín chấp vay vốn và hướng dẫn kỹ thuật... nên cuối cùng cũng vượt qua”.
Từ hai bàn tay trắng, nhưng nhờ ý chí vươn lên và cần cù chịu khó cùng với sự giúp đỡ có hiệu quả của các tổ chức đoàn thể và Chính quyền địa phương, giờ đây Võ Viết Dũng đã có trong tay một cơ ngơi khá đồ sộ, đó là 4,5 héc ta cao su tiểu điền đã đưa vào khai thác, 180 con lợn mỗi năm xuất chuồng trên 30 tấn thịt và một cửa hàng tạp hóa cùng với đại lý thu mua mủ cao su... để mỗi năm thu về trên 200 triệu đồng tiền lãi. Khác với anh Võ Viết Dũng, ông Ngô Quang Thặc ở thôn Trường Thọ, ông Phạm Thanh Hà ở thôn An Phú lại phát triển kinh tế theo mô hình “trồng cỏ nuôi bò” cũng có nguồn thu khá cao. Ông Ngô Quang Thặc với mô hình trang trại vườn đồi nông lâm kết hợp mỗi năm thu về hàng trăm triệu đồng. Còn ông Trần Xuân Tý ở thôn An Phú thành lập HTX Hương trầm Tân phát Công Tiên”, mở ra hướng đi mới cho phong trào trồng gió, lấy trầm… Mỗi vùng đất- mỗi loại cây, mỗi người có tư duy làm kinh tế riêng, nhưng mô hình nào, cách làm nào ở đây cũng đem lại hiệu quả thiết thực, bởi sự hài hòa và nhuần nhuyễn giữa truyền thống và hiện đại, giữa khoa học và thực tiễn.
Nhờ chuyển dịch cơ cấu cây trồng vật nuôi hợp lý, nên mặc dù thời tiết có năm, có vụ không thuận, thị trường chưa thật ổn định, đầu vào của vật tư nông nghiệp cũng như đầu ra của sản phẩm có lúc, có nơi vẫn còn ách tắc... nhưng kinh tế của Hải Thái duy trì mức tăng trưởng ổn định, đời sống của nhân được cải thiện. Đấy chính là sự nỗ lực vượt bậc của đảng bộ và nhân dân Hải Thái trong phong trào vươn lên làm giàu và xây dựng nông thôn mới. Cũng từ phong trào này mà Hải Thái đã xóa hết hộ đói; tăng 45% hộ giàu, và hộ nghèo theo tiêu chí mới chỉ còn 4,33%. Mặc dù còn những khó khăn nhất định, nhưng nhiều năm qua đảng bộ và chính quyền xã Hải Thái thường xuyên chú trọng đến công tác “đền ơn, đáp nghĩa”, an sinh xã hội, đặc biệt là đã đầu tư xây dựng các kết cấu hạ tầng kinh tế văn hóa-xã hội tương đối đồng bộ, trở thành một trong những xã vững mạnh toàn diện của huyện Gio Linh.
Cùng làm giàu đẹp quê hương
Là một xã nông nghiệp thuần túy, nên Hải Thái rất chú trọng đến hiệu quả của cây trồng và con vật nuôi. Chính vì thế mà trong mục tiêu phát triển kinh tế- xã hội nhiệm kỳ 2020- 2025 Hải Thái chú trọng hai mục tiêu chính, đó là: đầu tư thâm canh có chiều sâu để tăng năng suất và sản lượng các loại cây lương thực; cải tạo vườn tạp và phát triển kinh tế vùng gò đồi theo mô hình kinh tế trang trại. Và, cùng với việc đầu tư có chiều sâu cho cây lúa, con lợn, đàn trâu bò là mở rộng diện tích cây hồ tiêu, cao su tiểu điền và các loại cây ăn quả có giá trị kinh tế khác, đồng thời đẩy mạnh phát triển các ngành nghề, dịch vụ... để phát triển kinh tế toàn diện theo hướng sản xuất hàng hóa.
Thành công của mô hình kinh tế trang trại ở Hải Thái không chỉ tạo ra nhiều triệu phú chân đất, mà còn khơi dậy phong trào lập nghiệp làm giàu ngay trên quê hương, xóa đi quan niệm: “Muốn làm giàu thì phải về thị xã, thành phố”. Tuy nhiên, để mô hình trang trại sản xuất ngày càng có hiệu quả về kinh tế và xã hội, thiết nghĩ các ngành chức năng cần thống nhất quy định tiêu chí trang trại, trên cơ sở đó để có những chính sách thích hợp về vốn, về hạn điền, về tiêu thụ sản phẩm... cũng như việc chỉ đạo và hướng dẫn các chủ trang trại đi vào sản xuất kinh doanh những cây trồng, vật nuôi nằm trong chương trình kinh tế mũi nhọn của địa phương nhằm tạo thuận lợi cho việc tiêu thụ sản phẩm.
Đi trong vườn cao su tiểu điền giữa những ngày nắng hè oi ả trên miền đất trung du, tôi thầm nghĩ: Đưa cây cao su vào thâm canh ở miền Tây Gio Linh không chỉ mang ý nghĩa kinh tế thương mại đơn thuần, mà còn có ý nghĩa rất lớn trong quá trình cải tạo hệ môi trường sinh thái sau chiến tranh, bố trí lại dân cư, tạo việc làm và thu nhập ổn định cho người lao động. Và cùng với sự lớn mạnh của cây cao su thì các công trình phúc lợi xã hội như nhà trẻ, trường học, trạm xá, giao thông, điện nước cũng phát triển theo. Dẫu là bước đầu và chưa lớn, nhưng có thể khẳng định rằng, phát triển kinh tế trang trại và cây cao su tiểu điền là giải pháp kinh tế xã hội đang chiếm ưu thế ở Quảng Trị nói chung và Hải Thái nói riêng. Bởi thực tế sau hơn 25 năm cây cao su đứng vững và phát triển ở đây đã tạo việc làm ổn định cũng như nâng cao đời sống cho hàng nghìn lao động, đã hình thành những cụm dân cư, những khu kinh tế liên hoàn đáp ứng mọi nhu cầu về văn hóa xã hội, an ninh quốc phòng và về sinh thái đã phủ lại được màu xanh trên đất lửa năm xưa, góp phần làm sáng đẹp miền Trung du./.
Phan Sáu