Đây chính là con đường mang ánh sáng văn hóa đến vùng sâu, vùng xa; đường xóa đói, giảm nghèo; đường cứu hộ cứu nạn, quản lý rừng và phòng, chống cháy rừng; nên được gọi là con đường mùa Xuân.

Đến ngã Tư Bến Quan- nơi tiếp giáp với đường Hồ Chí Minh nhánh Đông, chúng tôi lại tiếp tục vượt con đường ĐT 571 hơn 30 km gập ghềnh đèo dốc, hun hút suối khe để đến với Vĩnh Ô- một xã xa xôi và khó khăn nhất của huyện Vĩnh Linh. Đây là điểm đầu của Tuyến đường mới đang được Sở GTVT tỉnh Quảng Trị triển khai thực hiện nhằm kết nối từ đường Hồ Chí Minh nhánh Đông đến đường Hồ Chí Minh nhánh Tây.

Miền Tây những ngày cuối năm trời se lạnh, nắng vàng nhạt trải đều trên các triền núi làm tôn thêm vẻ đẹp của tầng lớp bông lau nở trắng ven đường xen lẫn giữa những cánh rừng già nguyên sinh hùng vĩ, làm tôi có cảm giác như đường lên Tây Bắc vậy. Thi công trong điều kiện thời tiết không thuận, địa hình lại phức tạp bởi đèo dốc, suối khe hiểm trở… Nhưng vượt lên tất cả, các đơn vị vẫn ngày đêm bám tuyến để san gạt mặt bằng; đào, đắp nền đường, xây cầu; cống, gia cố mái Taluy; tường chắn…Với quyết tâm đưa công trình về đích đúng tiến độ, để con đường sớm kết nối những mùa Xuân.

Núi rừng miền Tây chiều cuối năm thời tiết giao mùa, gió bụi mịt mù, trời se lạnh nhưng mồ hôi vẫn chảy trên những gương mặt rám nắng; mồ hôi ướt đẫm những bộ áo quần bảo hộ lao động bê bết bùn đất… Những chiếc xe tải chở đầy đất; đá; cát sỏi; xi măng; sắt thép lắc lư vòng lượn; những chiếc máy đào, máy húc liên tục gầm rú bên các sườn đồi cùng với những người thợ cầu- đường đang hối hả trên công trường tạo nên một không khí thật sôi động tươi vui như mùa Xuân đã về trước mặt.

Nhìn vào khung cảnh ấy, anh Hoàng Quang Minh, Chuyên viên phòng Quản lý chất lượng Công trình giao thông, Sở GTVT tỉnh Quảng Trị- người đồng hành cùng chúng tôi, giới thiệu:

“Dự án đường nối đường Hồ Chí Minh nhánh Đông với đường Hồ Chí Minh nhánh Tây giai đoạn 1 có điểm đầu tại khu vực UBND xã Vĩnh Ô, huyện Vĩnh Linh (Km 0) tương ứng với Km 26+730- Tỉnh lộ 571, kết thúc trên đường Hồ Chí Minh nhánh Tây tại Km 175, bản Cha Ly, xã Hướng Lập, huyện Hướng Hóa và kết nối với đường Kinh tế quốc phòng có chiều dài 12,98Km, điểm đầu trên đường Hồ Chí Minh nhánh Tây và điểm cuối tại Bản Cuôi đã thi công xong. Như vậy tổng chiều dài của toàn tuyến là gần 30 km. Tuyến đường bám dọc theo con sông Rào Thành, thượng lưu sông Bến Hải, đi qua nhiều đồi núi và khe suối, đặc biệt là phải đi qua khu vực rừng Đặc dụng của Khu bảo tồn Thiên nhiên Bắc Hướng Hóa. Công trình được thiết kế là đường cấp IV miền núi, theo tiêu chuẩn Việt Nam 4054-2005. Toàn tuyến có 100 cống các loại và 7 cái cầu bê tông dự ứng lực vĩnh cửu, cầu dài nhất là 5 nhịp, ngắn nhất là 2 nhịp”.

Đây là tuyến đường Đặc biệt quan trọng không chỉ đối với khu vực miền Tây Vĩnh Linh, mà sẽ là một hệ thống đường trục được kết nối Đông- Tây; Nam- Bắc và nối liền với nước bạn Lào qua cửa khẩu Tà Rùng. Cũng chính vì vậy mà ngày 24/12/2020, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 2212/QĐ-TTg về việc bổ sung vốn từ nguồn dự phòng của ngân sách Trung ương cho tỉnh Quảng Trị để thực hiện dự án xây dựng tuyến đường nối từ đường Hồ Chí Minh nhánh Đông với đường Hồ Chí Minh nhánh Tây. Tiến sĩ Trần Hữu Hùng, Giám đốc sở Giao thông Vân tải tỉnh Quảng Trị, cho biết:

“Khi tuyến đường hoàn thiện sẽ tạo thành mạng lưới giao thông trục ngang kết nối các trục dọc từ Quốc lộ 1A- đường Hồ Chí Minh nhánh Đông- đường Hồ Chí Minh nhánh Tây. Đây là tuyến giao thông huyết mạch nối từ Đông sang Tây của tỉnh Quảng Trị, có ý nghĩa quan trọng trong phát triển kinh tế xã hội, đảm bảo an ninh, quốc phòng không chỉ của Quảng Trị, mà cả khu vực Bắc miền Trung, góp phần thúc đẩy giao lưu phát triển kinh tế giữa hai nước Việt Nam- Lào. Rút ngắn hành trình từ Lào đến khu Du lịch bãi tắm Cửa Tùng, địa đạo Vịnh Mốc và một số điểm du lịch khác trong khu vực, tạo điều kiện để Quảng Trị khai thác và phát triển du lịch tiềm năng”.

Còn ông Trần Văn Tặng, Chủ tịch UBND xã Vĩnh Ô, huyện Vĩnh Linh, thì hồ hởi, nói: “Đây là con đường xóa đói giảm nghèo, con đường đem ánh sáng văn hóa và khoa học công nghệ đến với bà con Vân Kiều”. Chắc chắn sẽ là như vậy, bởi đã bao đời nay, gần 1.500 người dân Vân Kiều sống rải rác ở 9 bản của xã Vĩnh Ô- nơi thượng nguồn sông Bến Hải này chỉ đi lại trên một con đường duy nhất đó là Tỉnh lộ 571 với chập chùng đồi núi, gập ghềnh đèo dốc và suối khe hiểm trở. Ngoài con đường độc đạo này, Vĩnh Ô chưa hình thành được mạng lưới giao thông liên bản, nên việc đi lại gặp rất nhiều khó khăn. Có những năm bị lũ lụt chia cắt, Chính phủ phải huy động máy bay trực thăng để thả hàng cứu trợ xuống cho người dân trong vùng bị nước lũ cô lập.

Vì vậy, việc đầu tư xây dựng tuyến đường là hết sức cần thiết để tạo trục giao thông huyết mạch nối từ Đông sang Tây của tỉnh Quảng Trị, tạo điều kiện để thực hiện mục tiêu xoá đói giảm nghèo cho bà con các huyện Vĩnh Linh, Hướng Hoá, thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội, đảm bảo an ninh, quốc phòng của tỉnh và khu vực Bắc miền Trung, đồng thời thúc đẩy giao lưu, hợp tác phát triển kinh tế giữa hai nước Việt Nam và Lào, từng bước hoàn chỉnh hệ thống giao thông của tỉnh theo quy hoạch, đặc biệt là phục vụ tốt công tác cứu hộ, cứu nạn khi bão lũ xảy ra cũng như quản lý rừng và phòng, chống cháy rừng.

Quảng Trị là một tỉnh có vị trí địa kinh tế - chính trị quan trọng, là giao điểm của trục kinh tế Bắc - Nam và Đông - Tây, có điều kiện giao thông thuận lợi cả về đường bộ, đường sắt và đường thuỷ, trong đó có các tuyến giao thông huyết mạch của quốc gia; đặc biệt có tuyến Hành lang kinh tế Đông- Tây (EWEC), tuyến đường xuyên Á ngắn nhất nối các nước trong khu vực từ Myanmar - Thái Lan - Lào qua cửa khẩu Quốc tế Lao Bảo đến miền Trung Việt Nam và mở rộng ra khu vực ASEAN, EWEC được Chính phủ Nhật Bản, Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) quan tâm đầu tư và đánh giá là một lợi thế nổi trội để tỉnh Quảng Trị mở rộng hợp tác, tăng cường liên kết kinh tế, phát triển giao thương, trao đổi hàng hóa với cả nước và các nước trong khu vực.

Để từng bước hoàn thiện mạng lưới giao thông khu vực, phục vụ cứu hộ cứu nạn các xã vùng cao thường bị chia cắt vào mùa mưa bão. Vì vậy mở con đường nối đường Hồ Chí Minh nhánh Đông với đường Hồ Chí Minh nhánh Tây (từ UBND xã Vĩnh Ô, huyện Vĩnh Linh đến Bản Cuôi, xã Hướng Lập, huyện Hướng Hóa) là một chủ trương đã được Tỉnh ủy và HĐND tỉnh Quảng Trị đưa vào quy hoạch tuyến đường Quốc lộ 9D nối dài từ cảng Cửa Việt đến cửa khẩu Tà Rùng với nước bạn Lào, dài 130,3Km. Đây là tuyến đường có ý nghĩa hết sức quan trọng trong giao thương và phát triển kinh tế cũng như bảo đảm  quốc phòng an ninh khu vực miền Tây tỉnh Quảng Trị, miền Nam tỉnh Quảng Bình và tỉnh Salavan của nước bạn- Lào.

Để thực hiện Dự án đường nối đường Hồ Chí Minh nhánh Đông với đường Hồ Chí Minh nhánh Tây thành công và đúng tiến độ, Sở GTVT tỉnh Quảng Trị- Chủ đầu tư dự án đã và đang khẩn trương triển khai mọi biện pháp, tập trung nhân lực, vật lực và đôn đốc các Nhà thầu tập trung xe, máy để đẩy nhanh tiến độ quyết tâm thông tuyến vào Tháng Tám năm 2024, lập thành tích chào mừng 79 năm Quốc khánh 02/9 và chào mừng kỷ niệm 70 năm ngày thành lập Đặc khu Vĩnh Linh (25/8/1954- 25/8/2024). Có thể nói, đây là một con đường “Ý Đảng hợp lòng dân” nên việc thu hồi đất giải phóng mặt bằng diễn ra thật thuận lợi và suôn sẻ. Chỉ còn một trở ngại duy nhất và lớn nhất, đó là có 1,5 km đoạn tuyến phải đi qua khu vực “bảo vệ nghiêm ngặt” của Khu bảo tồn Thiên nhiên Bắc Hướng Hóa. Tuy nhiên, do đặc thù địa hình núi cao, vực sâu và vùng bảo vệ “nghiêm ngặt” trải dài trên diện rộng nên việc tránh khu bảo vệ nghiêm ngặt là không thể. Để khắc phục tình trạng này, Sở GTVT tỉnh Quảng Tri- Chủ đầu tư dự án, một mặt đẩy nhanh tiến độ thi công, mặt khác tiếp tục nghiên cứu xem xét điều chỉnh hướng tuyến về khu vực rừng nghèo, trước mắt là tiến hành điều chỉnh cục bộ phân khu bảo vệ nghiêm ngặt sang phân khu phục hồi sinh thái để thực hiện dự án, đồng thời nghiên cứu phương án làm hầm chui qua khu vực này khi tìm kiếm được nguồn vốn đầu tư.

Thời gian không còn nhiều, trong lúc khối lượng công việc vẫn còn đồ sộ,   công trình đang ngỗn ngang bề bộn, mà áp lực tiến độ vẫn cứ thôi thúc, nhưng lại phải phải thi công trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt và địa hình hiểm trở. Vì vậy, để đảm bảo chất lượng và chạy đua với thời gian, Chủ đầu tư cùng với các đơn vị tham gia thi công trên công trình, như Cty Cổ phần Thành An, Cty Cổ phần xây dựng Dịch vụ & Thương mại 68, Cty Cổ phần Trường Danh, Cty TNHH Lê Thanh ĐTK đã tổ chức phát động chiến dịch thi đua ngắn ngày nhằm hoàn thành một số hạng mục công trình và phân khu cần thiết để kịp đón Xuân mới Giáp Thìn.

Dẫu còn nhiều vất vả gian lao bởi phải chống chọi với thiên tai khắc nghiêt, phải đối mặt với những khó khăn của cơ chế thị trường, nhưng với Truyền thống Anh hùng mở đường Quyết thắng của Ngành GTVT, cùng với kinh nghiệm và bản lĩnh của mình, ngành Giao thông Quảng Trị đã chuẩn bị đầy đủ hành trang để bước vào năm mới 2024- năm thứ 4 thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng cùng với sự hoạch định chiến lược của Chính phủ và của ngành. Đây chính là động lực, là niềm tin để ngành Giao thông Quảng Trị thực hiện thành công những mục tiêu đã đề ra, mà trọng tâm là tuyến đường kết nối Đông- Tây đường Hồ Chí Minh, để con đường mãi mãi là Đường Xuân./.

                                                                                                                                                      Phan Sáu