Sơn mài là một loại hình nghệ thuật truyền thống đã có từ hàng ngàn năm trước và phát triển ở một số quốc gia châu Á, như Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và Việt Nam. 

Từ những năm 30 của thế kỷ trước, các họa sĩ đã nghiên cứu và phát triển dòng nghệ thuật sơn mài này tại Việt Nam. Nghệ thuật sơn mài liên quan đến việc tạo ra tranh hoặc trang trí bằng cách sơn mài trên các bề mặt, thường là gỗ. Tranh sơn mài sử dụng các vật liệu màu truyền thống của nghề sơn như sơn then, sơn cánh gián làm chất kết dính, cùng các loại sơn son, bạc thếp, vàng thếp, vỏ trai, vỏ ốc, vỏ trứng… vẽ trên nền vóc, gỗ màu đen. Từ đó đến nay, tranh sơn mài đã trở thành một phần quan trọng của văn hóa nghệ thuật dân tộc. 

Sau khi đã xong bản phác thảo mẫu, họa sĩ sẽ bắt đầu lên sơn.

Để tạo ra một bức tranh sơn mài, đòi hỏi rất nhiều công đoạn và mỗi công đoạn đều được làm một cách tỉ mỉ.

Để vẽ nên một bức tranh đòi hỏi người họa sĩ phải có kiến thức về màu sắc, hình họa, bố cục và hơn thế phải có khiếu thẩm mĩ tốt. Nhưng để làm ra một tác phẩm sơn mài, người họa sĩ lại phải tìm hiểu nhiều loại chất liệu để tạo nên những ma-che độc đáo, đòi hỏi sự khéo léo, kiên nhẫn và kỹ thuật cao, vì quá trình tạo ra một tác phẩm sơn mài thường mất rất nhiều thời gian và công sức.

Họa sĩ Nguyễn Xuân Việt say sưa hoàn thiện tác phẩm của mình.

Thếp vàng bạc, quỳ vàng được dùng nhiều trong sơn mài...

Quá trình vào màu sẽ kết hợp vỏ trứng, trai, ốc... Sau cùng phủ sơn cánh dán, đợi khô sẽ mài cắt ra các lớp... 

Mài tranh được coi là bước quan trọng để tạo nên linh hồn của một tác phẩm tranh sơn mài thông qua việc sử dụng nét bút của họa sĩ chính là nước và giấy ráp.

Dù công nghệ có phát triển, ứng dụng kỹ thuật vào chế tác, song để làm ra những sản phẩm thủ công tinh xảo, bền, đẹp đòi hỏi kinh nghiệm của một người thợ lành nghề.

Các họa tiết và chủ đề trong nghệ thuật sơn mài thường đa dạng, từ các cảnh tự nhiên, hoa lá, động vật, đến các biểu tượng truyền thống hoặc các câu chuyện dân gian.