Bệnh hay gặp ở nam giới trên 50 tuổi

PGS.TS Nguyễn Đức Chính, Khoa Phẫu thuật Nhiễm khuẩn và Chăm sóc vết thương, Bệnh viện Việt Đức cho biết: Bệnh lý Fournier (Fournier) là một nhiễm trùng nặng có đặc điểm gây hoại tử lan rộng vùng tầng sinh môn, vùng bìu ra xung quanh, lên phía trên thành bụng và có thể dẫn đến tử vong.

Đây là bệnh được bác sĩ da liễu Pháp Jean Alfred Fournier mô tả năm 1883, do đó được gọi là bệnh nhiễm trùng hoại tử Fournier. Bệnh Fournier hay gặp ở nam giới trên 50 tuổi - những người nghiện rượu, đái tháo đường...

Do nhiễm các vi khuẩn gram (-) và kỵ khí có độc tính cao nên BN sẽ nhanh chóng sốc nhiễm khuẩn, suy đa tạng và tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Tuy nhiên, ngay cả sau khi được điều trị, BN vẫn phải đối mặt với một số vấn đề như: giảm chất lượng cuộc sống, đặc biệt với người còn trẻ thì ảnh hưởng tới vấn đề tình dục, nhất là nam giới sẽ bị cương đau dương vật khi quan hệ, hoặc suy giảm tình dục do trầm cảm, do mặc cảm hình ảnh sau tạo hình… Đã có một số các báo cáo cho thấy, chất lượng hoạt động tình dục bị ảnh hưởng tới 70% ở nam giới sau mắc bệnh.

Theo bác sĩ Trần Tuấn Anh, Khoa Phẫu thuật Nhiễm khuẩn và Chăm sóc vết thương, BV Việt Đức, ở Mỹ, mỗi năm có từ 900 đến 1.000 trường hợp mắc bệnh, đa số ở các bệnh nhân (BN) lớn tuổi, béo phì. Tại Việt Nam, bệnh này còn ít được biết đến và có ít các nghiên cứu đề cập đến bệnh cũng như cách xử lý. Thực tế, Khoa này đã điều trị phẫu thuật thành công cho nhiều BN mắc Fournier.

Gần đây, Khoa phẫu thuật Nhiễm khuẩn và Chăm sóc vết thương, BV Việt Đức vừa tiếp nhận và điều trị cho bệnh nhân R.D.D (47 tuổi, người Philipines). Ông D là một giáo viên dạy tiếng Anh đã sinh sống ở Việt Nam 15 năm. BN vào viện trong tình trạng sưng tấy vùng bìu lan tỏa xuống tầng sinh môn, khiến ông bị hạn chế đi lại và gây khó khăn khi vệ sinh. Trước đó, ông đã tới nhiều cơ sở y tế để thăm khám nhưng không phát hiện ra bệnh.

Tại BV Việt Đức, các bác sĩ đã tiến hành phẫu thuật mở rộng vùng thương tổn, cắt bỏ rộng rãi tổ chức hoại tử, để da hở và sử dụng băng gạc chăm sóc vết thương đặc biệt.

Các bác sĩ ở đây cho biết, trước đó BV cũng điều trị một số trường hợp từ bệnh lý hậu môn trực tràng, niệu đạo gây tổn thương hoại tử rộng phải làm mở thông ruột ở đại tràng phía trên cũng như dẫn lưu bàng quang để chất thải không nhiễm xuống dưới, giúp chăm sóc vết thương tốt hơn. Sau một thời gian từ 7 ngày đến 2 tuần, khi vết thương sạch tùy theo tình trạng thương tổn, bác sĩ sẽ tái tạo da bìu để che phủ tinh hoàn. Sau 2 tuần điều trị tại BV Việt Đức, ông R.D.D đã ổn định và ra viện.

Những dấu hiệu cảnh báo

Phân tích về nguyên nhân gây bệnh, bác sĩ Tuấn Anh cho biết, bệnh này có nguồn gốc từ các bệnh lý nhiễm trùng vùng hậu môn, trực tràng: áp xe quanh trực tràng, nứt kẽ hậu môn hoặc thủng đại trực tràng. Liên quan đến đường tiết niệu như: viêm nhiễm ở niệu đạo, chấn thương đường tiết niệu, tổn thương sau nong niệu đạo, viêm mào tinh, viêm nhiễm đường tiết niệu dưới (mang sonde tiểu kéo dài). Bệnh lý vùng ngoài da như viêm mủ hạch bẹn, loét tỳ đè, chấn thương, viêm mủ da bìu, viêm chân lông do tụ cầu… Ngoài ra, những người tình dục đồng giới nam quan hệ bằng đường hậu môn cũng có nguy cơ cao bị chấn thương và mắc bệnh.

Với phụ nữ, bệnh này khá hiếm gặp, nhưng liên quan đến nhiễm trùng nạo phá thai, áp xe môi lớn và tuyến Bartholin, sau cắt tử cung… cũng đã được ghi nhận. Còn đối với trẻ nhỏ, nguyên nhân có thể gặp sau cắt bao quy đầu, thoát vị bẹn nghẹt, viêm lỗ rốn, côn trùng đốt, chấn thương, nong niệu đạo, nhiễm trùng hệ thống…

“Biểu hiện đầu tiên của bệnh là nhiễm trùng sốt, môi khô, lưỡi bẩn, hơi thở hôi. Nếu người bệnh đến viện muộn hoặc diễn biến nặng có biểu hiện suy đa tạng như: mạch nhanh, huyết áp tụt, thiểu niệu… hoặc sốc nhiễm khuẩn. Tổn thương điển hình là viêm tấy lan rộng vùng bìu, xu hướng lan rộng ra hai bên, xuống tầng sinh môn, quanh hậu môn hoặc lan lên thành bụng dưới. Nếu đến muộn có hoại tử đen da, kèm vỡ mủ, thậm chí có hơi dưới da lan rộng, sờ lép bép. Có trường hợp đã hoại tử mất hết da bìu, đặc biệt dương vật bị mất da toàn bộ. Do tâm lý ngại ngùng nên bệnh viện gặp nhiều trường hợp đến viện đã muộn”, bác sĩ Trần Tuấn Anh lưu ý.

Các bác sĩ cho biết, bệnh Fournier cần điều trị phẫu thuật sớm. Việc chẩn đoán chủ yếu dựa vào khám lâm sàng và chụp X-quang: Hình ảnh hơi lan tỏa, có kèm dịch, thâm nhiễm… Đôi khi thấy hình dị vật bên trong sau chấn thương. Trước hết BN cần được hồi sức tích cực, đặt đường truyền để hồi sức và kháng sinh mạnh. “Người bệnh khi có những bệnh lý đường tiểu, hậu môn trực tràng trên cơ địa có bệnh nền cần được thăm khám và điều trị tại các cơ sở y tế chuyên khoa. Nếu có những dấu hiệu nhiễm trùng như trên thì nên đến khám sớm để được điều trị kịp thời”, PGS.TS Nguyễn Đức Chính khuyến cáo./.