“Rụng tóc là một trong nhiều triệu chứng thường gặp của một số người sau khi khỏi Covid-19, mà nguyên nhân có thể do phản ứng sau sốt”, Thạc sĩ - bác sĩ chuyên khoa 2 Nguyễn Quang Minh - Phó trưởng khoa Nghiên cứu và Ứng dụng công nghệ tế bào gốc, Bệnh viện Da liễu Trung ương lý giải về hiện tượng này.

PV: Thưa bác sĩ, vì sao một số người sau khi mắc Covid-19 lại có triệu chứng rụng tóc?

Ths.BSCKII Nguyễn Quang Minh: Đây cũng là vấn đề chúng tôi rất quan tâm khi gần đây có nhiều bệnh nhân (BN) sau nhiễm Covid-19 thường xuất hiện rụng tóc. Điều này có thể lý giải rõ ràng: Thứ nhất đây cũng đúng thời điểm thu - đông, là mùa dễ rụng tóc. Thứ 2 đây cũng là dấu hiệu thường gặp ở những BN sau khi bị sốt virus, sốt siêu vi nói chung.

Xét về cơ chế bệnh sinh thì thông thường tóc có thời gian trưởng thành (gọi là thời gian anagen, theo sinh lý thông thường chiếm khoảng 90%) và chuyển sang giai đoạn telogen (tức là tóc bắt đầu rụng, thường chiếm khoảng 5-10%).

Theo các chuyên gia da liễu, BN mắc Covid-19 thường có số lượng tóc rụng rất nhanh, rất nhiều trong thời gian ngắn khoảng từ 3 tuần đến 2 tháng sau khi nhiễm virus corona. Đây là chứng rụng tóc ở giai đoạn ngừng phát triển của tóc (Telogen effluvium -TE) lần đầu được Kligman đề cập đến năm 1961 - một dạng rụng tóc lan tỏa bất thường trong chu kỳ của nang tóc dẫn đến tóc rụng nhiều, hay còn là hiện tượng rút ngắn thời gian anagen và đẩy nhanh quá trình telogen. Thế nhưng, ở trường hợp nhiễm Covid thì có thể gặp tới 30% số lượng tóc bị rụng, tức là số lượng telogen đột biến tăng lên rất nhiều.

Thực ra đây cũng không phải là vấn đề mới lạ gì bởi corona virus cũng là một dạng virus gây nên tổn thương về sức khỏe nói chung, rụng tóc cũng là một loại tổn thương. Điều này được hiểu do những nguyên nhân: Thứ nhất, bản chất những bệnh lý này gây lên tình trạng phản ứng viêm tại chỗ. Và những chất tiền viêm, những chất xảy ra trong quá trình viêm gây ra ví dụ như yếu tố bradykinin, leukotriene,… các cytokine tiền viêm và viêm này đã tác động vào phần cấu trúc mầm nang tóc, nó thúc đẩy quá trình telogen diễn ra nhanh hơn và số lượng nhiều hơn; Thứ hai, dưới tác động của một số yếu tố liên quan đến quá trình nhiễm và điều trị nhiễm siêu vi. Ví dụ các thuốc hạ sốt, các thuốc chống co giật, thuốc ổn định thần kinh… cũng vô tình tác động, ảnh hưởng tới cấu trúc của nang tóc và làm cho tóc bị rụng. Đây là 2 tình huống được các chuyên gia ghi nhận là hay gặp nhất trong các lý do có thể khiến những BN sau nhiễm Covid-19 bị rụng tóc nhiều.

Một số nghiên cứu gần đây đăng trên các tạp chí Dermatol Ther cũng cho thấy, tâm lý căng thẳng hay stress trong công việc cũng là một yếu tố gây phản ứng tiền viêm, hình thành vi huyết khối ảnh hưởng đến nang tóc dẫn đến hiện tượng rụng tóc sau nhiễm virus SARS-CoV-2. Thông thường, tóc sẽ rụng rõ rệt từ 1-2 tháng sau khi bị mắc Covid-19 và có thể kéo dài từ 6-9 tháng.

PV: Nếu rụng tóc ở mức độ nghiêm trọng, liệu có phương pháp phục hồi trở lại cho người bệnh, thưa bác sĩ?

Ths.BSCKII Nguyễn Quang Minh: Đối với các trường hợp rụng tóc do sốt siêu vi hoặc sốt do nhiễm Covid nếu triệu chứng nhẹ thì việc phục hồi tóc sẽ rất đơn giản. Bởi quá trình rụng tóc sau nhiễm Covid cho dù diễn ra sau 1 tháng, có thể tiếp tục kéo dài 3-6 tháng và tiếp tục rụng thì tóc của BN sẽ quay lại thời kỳ tóc mọc sinh lý thông thường. Như vậy khả năng phục hồi rất cao. Với trường hợp như vậy, chỉ cần chăm sóc da đầu nhẹ nhàng như: bổ sung tại các vitamin nhóm B, vitamin H, biotin, và ăn uống đầy đủ các thức ăn thì tóc tự mọc lại rất là cao.

Với BN Covid có tình huống phức tạp về mặt lâm sàng, thường người bệnh gặp rối loại stress, nguy cơ rụng tóc sẽ nhiều và kéo dài hơn thì chúng ta phải hỗ trợ từ nhiều phía. Ví dụ: tương tác để hỗ trợ giảm stress; Và có nhiều phương pháp hỗ trợ liên quan đến vấn đề kích thích các nang tóc mọc lại được tốt hơn và sớm hơn bằng việc sử dụng các công nghệ cao. Chẳng hạn: sử dụng sóng vô tuyến- RF (Radiofrequency) kết hợp với tạo vi chấn thương trên da đầu thì có tác động vào tạo vi tuần hoàn mới xung quanh nang tóc. Bên cạnh đó, thủ thuật này giúp làm cho giảm phản ứng viêm cũ do Covid-19. Đây là công nghệ sóng vô tuyến xâm nhập, Intracel RF - hiện tại chúng tôi đã và đang ứng dụng tại Khoa Nghiên cứu và ứng dụng công nghệ Tế bào gốc, BV Da liễu Trung ương - điều trị cho những BN rụng tóc sau mắc sốt xuất huyết, sau nhiễm Covid-19 và và rụng tóc do rút ngắn chu trình telogen nói chung; Hay một phương pháp khác như tiêm vi điểm Mesotherapy, sử dụng các chất huyết tương tiểu cầu được làm giàu đưa vào xung quanh các mầm nang tóc để có thể giúp tóc phát triển trở lại tốt hơn. Ngoài ra, các BN được tư vấn và hướng dẫn sử dụng thêm một số loại thuốc xịt như Minoxidil, các loại vi chất và vitamin phù hợp.

Bên cạnh đó, chúng tôi sẽ đánh giá kỹ các yếu tố liên quan đến sức khỏe nói chung và tâm sinh lý cũng như trạng thái thần kinh nói riêng để đưa ra những liệu pháp hỗ trợ cho BN điều trị được tốt hơn. Đây không chỉ là nhiệm vụ của BV Da liễu mà còn cần sự phối kết hợp trong toàn ngành y, nhằm hỗ trợ cho các BN sau khi nhiễm Covid-19.

PV: Tuy nhiên, với những người bình thường, đặc biệt là lứa tuổi thanh thiếu niên vẫn bị rụng tóc nhiều là vì nguyên nhân nào? Và ông có khuyến cáo gì?

Thứ nhất, do các bạn trẻ lạm dụng hóa chất nhuộm tóc và nhuộm với tần suất dày khiến tóc gãy, chẻ và hư tổn; Thứ hai là có thói quen sinh hoạt thiếu khoa học, thường xuyên thức khuya. Bởi rụng tóc liên quan đến các tuyến hoóc môn, sinh lý và rối loạn giấc ngủ; Thứ ba, liên quan đến chế độ dinh dưỡng. Trong đó đồ ăn nhanh mà các bạn trẻ thường dùng là nguyên nhân thiếu các vi chất và các vitamin tổng hợp cần thiết trong cơ thể.

Rụng tóc ở những người trung tuổi còn liên quan đến yếu tố nội tiết và áp lực với công việc.

Các nghiên cứu chỉ ra, stress làm tăng giai đoạn telogen, khiến giai đoạn rụng tóc dài ra, làm cho số lượng tóc rụng nhiều hơn. Ngoài ra, còn yếu tố tác động khách quan khác như đội mũ bảo hiểm, cột kéo tóc… cũng tạo một áp lực đè lên phần cấu trúc của nang tóc, da đầu, là nguyên nhân gây chấn thương gãy rụng tóc. Hay việc sử dụng nhiều loại dầu gội không phù hợp, có nhiều hóa chất tổng hợp cũng vô tình liên quan đến gãy rụng tóc.

Mặc dù tuổi trẻ có nhiều lợi thế về mặt sức khỏe và các chu trình liên quan đến tế bào nang tóc, nhưng tôi vẫn phải lưu ý: Thứ nhất, các bạn trẻ không nên nhuộm tóc nhiều, không nên sử dụng các hóa chất ảnh hưởng tới cấu trúc nang tóc và da đầu. Thứ 2 là nêngiảm bớt những đồ ăn nhanh và bổ sung vitamin và các yếu tố tổng hợp; Thứ 3 là tìm hiểu các chuyên gia da liễu để tìm hiểu nguyên nhân rụng tóc, từ đó có phương pháp trị liệu hiệu quả nhất và phục hồi nhanh nhất.

Ngoài ra, chúng ta cần tham khảo lời tư vấn của chuyên gia về các vấn đề rụng tóc cũng như các thủ thuật liên quan đến tóc, sẽ có những câu trả lời thỏa đáng nhất có thể.

PV: Xin cảm ơn bác sĩ!

Lưu Hường thực hiện