Đó là điều đáng báo động về sức khỏe sinh sản mà Ths.Bs Vũ Ngân Hà, Phó trưởng khoa Phụ ngoại, Bệnh viện Phụ sản Trung ương thông tin khi trao đổi với báo TNVN.
Xin bác sĩ đánh giá về thực trạng nạo phá thai của giới trẻ hiện nay?
Tỷ lệ nạo phá thai độ tuổi vị thành niên ở Việt Nam cao nhất trong các nước Đông Nam Á. Ngoài ra, Việt Nam cũng là 1 trong 5 quốc gia có tỷ lệ nạo phá thai cao nhất thế giới. Tại Bệnh viện Phụ sản Trung ương, ước tính số ca nạo phá thai trung bình 1 ngày khoảng 40 - 50 ca, 1 năm khoảng 5.000 ca, trong đó có khoảng 18-20% ở tuổi vị thành niên.
Theo số liệu ghi nhận tại Bệnh viện Phụ sản Trung ương, mỗi năm có khoảng 900 ca trẻ vị thành niên tới bệnh viện để nạo phá thai. Có những em đã phải trở thành bà mẹ "bất đắc dĩ" khi mới 10 tuổi và có những em 15 tuổi đã nạo phá thai 2 lần. Cá biệt, có những trường hợp phát hiện có thai thì đã quá to (trên 7 tháng) mới đến xin phá thai nhưng lúc đấy đã không thể bỏ thai được nữa... Nhưng đây cũng chỉ là bề nổi của tảng băng chìm vì theo ghi nhận, tại các cơ sở công lập và các phòng khám tư có đăng ký nạo phá thai, tỷ lệ các ca nạo phá thai được ghi nhận trong năm 2017 lên đến gần 30.000 ca. Đây là con số rất đáng báo động!
Nạo phá thai ở tuổi vị thành niên để lại hậu quả gì, thưa bác sĩ?
Ở tuổi dưới 18, tử cung các bé gái chưa hoàn thiện, nguy cơ trước mắt là gây đụng giập, thủng tử cung, chảy máu, nguy hiểm đến tính mạng. Còn về lâu dài thì gây viêm nhiễm, gây viêm dính toàn bộ vùng niêm mạc tử cung gây viêm ngược lên ổ bụng, viêm vùng tiểu khung, viêm buồng trứng, vòi trứng, khiến các em nhẹ thì đau đớn mỗi khi hành kinh, hoặc nặng hơn là sẽ vô sinh và vĩnh viễn không thể có thai, vì nó đã tổn thương toàn bộ bộ phận sinh dục ở phía trong.
Đau xót nhất, có những đêm trực cấp cứu chúng tôi phải tiếp nhận những ca bệnh rất nặng, bị băng huyết do phá thai tại các phòng khám tư. Đã có những trường hợp tử cung bị thủng, dập nát đến mức không thể bảo tồn, phải cắt tử cung khi tuổi đời dưới 20.
Việc phá thai bằng phương pháp nội khoa (dùng thuốc) có nhiều ưu việt hơn thủ thuật, do vậy một số bạn trẻ đã tự mua thuốc về ngậm, bác sĩ có cảnh báo gì?
Phá thai bằng thuốc hay còn gọi là phương pháp nội khoa rất nhiều ưu việt, chỉ khiến bệnh nhân ra hành kinh nhiều hơn và kéo dài hơn bình thường một vài ngày, không bị can thiệp thủ thuật. Tỷ lệ thành công đạt 90-95% nếu theo đúng phác đồ. Đỡ viêm nhiễm tử cung, đỡ viêm nhiễm sâu vùng chậu. Nhưng phương pháp này thường chỉ định ở tuổi thai dưới 7 tuần, và cần theo dõi sát sao. Trong một số trường hợp bệnh nhân dùng thuốc ngậm cũng chỉ đạt 90% và vẫn bị sót trong buồng tử cung, bắt buộc phải làm thủ thuật để lấy các tổ chức sót ra, nếu không sẽ gây viêm nhiễm.
Nếu các em tự ý mua thuốc về ngậm sẽ rất nguy hiểm. Bởi việc phá thai nội khoa phải được siêu âm cẩn thận trước khi dùng thuốc vì rất nhiều trường hợp thai làm tổ bất thường như chửa ngoài tử cung, chửa tại vết mổ tử cung, chửa ở ống cổ tử cung. Những trường hợp này nếu không hiểu biết dùng thuốc phá thai sẽ cực kỳ nguy hiểm có thể gây chảy máu ồ ạt gây nguy hiểm tính mạng trong tích tắc và khả năng sinh sản sau này. Nếu để thai to, can thiệp theo phác đồ này sẽ có nguy cơ băng huyết, vỡ tử cung, nguy hiểm đến tính mạng. Và thực tế đã có trường hợp khi đến bệnh viện đã vỡ tử cung, phải cắt tử cung.
Hiện nay, ở nước ta tỷ lệ các cặp vợ chồng vô sinh khoảng 20-25%, trong đấy 10% là do nam giới. Còn nữ giới đa phần do viêm nhiễm, viêm dính vùng tử cung, tắc vòi trứng, tổn thương niêm mạc tử cung, lạc nội mạc tử cung… Hậu quả này phần lớn do phá thai và tình dục không an toàn. Đã có trường hợp chỉ phá thai duy nhất 1 lần, đặc biệt là thai to quá cũng bị vô sinh.
Bác sĩ có khuyến cáo gì về sức khỏe sinh sản với giới trẻ hiện nay?
Trước hết, các em cần được giáo dục lối sống lành mạnh, tự biết cách bảo vệ bản thân và cần được trang bị một phông nền kiến thức về sức khỏe sinh sản, nhằm giảm bớt những nguy cơ dẫn đến hậu quả vô cùng đáng tiếc. Gia đình cần quan tâm đến con cái nhiều hơn, đặc biệt trẻ ở lứa tuổi vị thành niên. Bởi có gia đình mải việc đồng áng, khi thấy bụng con to bất thường mới biết con có thai. Với trường hợp để thai to, không còn chỉ định can thiệp nội khoa mà sẽ phải tiến hành các thủ thuật nong, gắp, nạo… Khi tuổi thai càng to thì mức độ can thiệp thô bạo càng tăng lên, đồng nghĩa với việc tử cung càng tổn thương nhiều hơn.
Niêm mạc tử cung là lớp đệm. Lớp niêm mạc đó càng xốp, càng nhiều mạch máu, giúp việc làm tổ và nuôi dưỡng bào thai dễ dàng. Việc nạo thai nhiều càng làm mất đi lớp đệm của buồng tử cung, khiến tử cung dễ bị dính. Nếu bị dính ít, dù cố gắng can thiệp thủ thuật cũng chỉ tách được phần nào. Còn khi đã dính nhiều, nếu cố tách chỉ rách thêm. Nếu bị tắc 2 ống dẫn trứng và buồng trứng không tốt thì tỷ lệ thụ tinh trong ống nghiệm cho kết quả tương đối cao. Nhưng khi niêm mạc đã bị tổn thương sau quá trình nạo phá thai nhiều lần sẽ bị trơ - có nghĩa là dù có làm thụ tinh trong ống nghiệm, cái phôi cũng khó làm tổ và tự trôi ra ngoài.
Xin cảm ơn bác sĩ!