Thời tiết giao mùa, đặc biệt từ mùa thu sang mùa đông là cơ hội thuận lợi để virus gây bệnh đường hô hấp phát triển mạnh.

Khi nào thì được dùng kháng sinh

Viêm họng cấp do nhiều nguyên nhân: do vi khuẩn (phế cầu, liên cầu hoặc các vi khuẩn khác có trong họng) hoặc virus cúm, sởi... Ngoài ra, các yếu tố khác như môi trường ô nhiễm, khói bụi, thuốc lá, thời tiết biến đổi thất thường... cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

Theo PGS.TS Cao Minh Thành, Trưởng khoa Tai mũi họng, BV Đại học Y Hà Nội, viêm họng do vi khuẩn xảy ra quanh năm. Nhưng viêm họng do virus thì thường diễn ra vào thời điểm giao mùa, đặc biệt từ mùa thu sang mùa đông và từ mùa đông sang mùa xuân.

Viêm họng cấp tính do virus thường khởi phát một cách đột ngột, và triệu chứng rầm rộ như vừa sốt cao, vừa đau rát họng, đau tăng lên khi nuốt khi ho và nói, có khi còn kèm chảy nước mắt nước mũi. Nhưng viêm họng do vi khuẩn lại diễn biến một cách từ từ. Triệu chứng viêm họng do vi khuẩn thường khu trú, không lan tỏa như viêm họng do virus. Có khi chỉ đau một điểm, viêm amidan, hay một bên amidan hay viêm phế quản…

Theo PGS Thành, viêm họng cấp do virus thường diễn biến từ 3-5 ngày, nếu sức đề kháng khỏe mạnh thì các triệu chứng sẽ tự giảm rồi mất đi nhanh.Tuy nhiên, nếu bệnh nhân sức đề kháng yếu thì bệnh sẽ diễn biến phức tạp hơn, có thể gây ra nhiều biến chứng khó lường.

“Viêm họng cấp do vi khuẩn thì phải dùng thuốc kháng sinh còn viêm họng cấp do virus thì chỉ điều trị triệu chứng như dùng thuốc hạ sốt, uống nhiều nước, súc miệng bằng nước sát khuẩn hoặc ngậm nước súc họng bằng nước sát trùng nhẹ có tính PH và kiềm. Với trẻ nhỏ khi sốt cao cơ thể thường mất nước do ra nhiều mồ hôi, cha mẹ chú ý pha thêm oresol và nước hoa quả để bù nước điện giải cho con. Nếu trẻ chảy mũi, hắt hơi thì rửa mũi bằng nước muối sinh lý”, PGS Thành lưu ý.

Tất cả những trẻ khi sốt nhẹ nếu uống hạ sốt tại nhà 1-2 ngày không giảm thì nên cho con đến cơ sở y tế chuyên khoa tai mũi họng để khám. Tại đây, bác sĩ sẽ đưa ra biện pháp điều trị và tư vấn chăm sóc ở nhà cho con được tốt nhất. “Với trẻ bị sốt cao đột ngột, đặc biệt với trẻ dưới 3 tuổi thì không nên trì hoãn, để trẻ ở nhà điều trị. Bởi trên thực tế, có trẻ sốt trên 38,5 độ đã co giật, hoặc nếu bị viêm cấp đường hô hấp trên, có thể dẫn đến viêm thanhquản gây khó thở hoặc viêm phổi…”, PGS Thành cảnh báo.

Cách phòng bệnh lúc giao mùa

PGS.TS Cao Minh Thành cũng khuyến cáo, hiện nay, một số người bệnh vẫn còn mắc sai lầm là cứ thấy sốt lại “tống” ngay thuốc kháng kinh. Việc dùng kháng sinh một cách bừa bãi không đúng chỉ định, không đúng liều lượng, không đúng thời gian dùng chính là nguyên nhân dẫn tới tỷ lệ kháng kháng sinh ngày càng cao.

“Có trường hợp bác sĩ kê đơn thuốc uống 7 ngày, khi bệnh nhân uống được 3-4 ngày thấy đỡ, cứ nghĩ đã khỏi và không uống nữa mà không hề biết rằng khi ấy vi khuẩn mới bị diệt 1 phần và yếu thôi chứ chưa đủ thời gian và liều lượng để làm sạch khuẩn. Sau đấy độc lực của chúng sẽ tăng lên dần và đề kháng với chính kháng sinh ấy. Lần sau bệnh nhân sử dụng kháng sinh ấy điều trị sẽ không còn hiệu quả”, PGS Thành nêu dẫn chứng.

Viêm họng cấp hay gặp lúc thời tiết giao mùa, vì vậy để phòng tránh, trước tiên người dân cần đảm bảo việc giữ ấm cơ thể, không để bị nhiễm lạnh. Đặc biệt, khi di chuyển, không nên đột ngột thay đổi môi trường mà phải để vài phút cho cơ thể thích nghi dần. Môi trường sống phải đảm bảo ấm vào mùa lạnh và thoáng mát vào mùa hè; tránh để phòng bị ẩm. Đặc biệt luôn đảm bảo thể trạng tốt. “Muốn đảm bảo sức khỏe thì phải có chế độ làm việc hợp lý; đảm bảo dinh dưỡng; tập luyện thể thao hằng ngày để tăng cường sức đề kháng cho cơ thể”, PGS Thành lưu ý./.

Lưu Hường