Đối với người dân ở các nước châu Âu, Giáng sinh hàng năm có ý nghĩa rất thiêng liêng, được coi là lễ hội của tình cảm gia đình và tình yêu với người thân. Mừng đón Giao thừa họ thường tụ tập đông đảo để vui chơi và coi đó là sự khởi đầu tốt đẹp cho năm mới. Cả ngàn năm nay đã như thế, nhưng năm nay không còn được như thế. Nguyên do là dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp do virus SARS-CoV-2 gây ra. Các nước châu Âu hiện còn phải trực diện với nhiều thách thức khác nữa như vấn đề người tị nạn và di cư, tác động của biến đổi khí hậu trái đất, chuyện xung khắc về tôn giáo và tín ngưỡng với Đạo Hồi, chuyện đối đầu về chính trị an ninh châu lục, chuyện liên kết và nhất thể hoá châu lục, chuyện nước Anh ra khỏi EU (Brexit), chuyện khủng bố... Nhưng dịch bệnh làm cho châu lục rệu rã hơn cả và làm bộc lộ rõ nét sự bất lực trong việc cùng nhau ứng phó thách thức và gây dựng tương lai chung.
Dịch bệnh không những tiếp tục dai dẳng mà còn trở đi trở lại dưới dạng nhiều làn sóng với mức độ tàn phá khác nhau. Châu Âu đã bị dịch bệnh lây lan đến từ đầu năm nhưng vào thời điểm cuối năm còn nghiêm trọng hơn. Đúng vào mùa Giáng sinh và đón chào năm mới, gần như trên khắp châu lục đều phải trở lại tình trạng cách ly xã hội hoàn toàn hoặc giãn cách xã hội ở rất nhiều nơi. Nước Anh vừa phát hiện chủng loại virus dịch bệnh mới biến thể từ chủng loại virus dịch bệnh đã được biết đến lâu nay. Một số nước đã chế tạo ra vaccine hoặc cho phép dưới hình thức khẩn cấp việc lưu hành và sử dụng một vài loại vaccine nhất định, nhưng chưa có vaccine phòng ngừa loại virus đã biến thể, chưa biết đến khi nào mới có thể tiêm chủng đại trà, chưa biết liệu rồi đây có đủ vaccine đến mức đảm bảo phòng ngừa được thật sự hiệu quả dịch bệnh hay không. Và châu Âu cũng như thế giới hiện vẫn chưa có được sự đảm bảo chắc chắn là các loại vaccine đã có được sẽ khống chế thành công dịch bệnh này. Mùa Giáng sinh và Giao thừa sao có thể vui được khi dịch bệnh gây nguy hiểm trực tiếp và tàn phá đến thế.
Trong khi đó, mọi chuyện khác gần như đều dang dở đối với châu lục này. Nước Anh ra khỏi EU (Brexit) giờ chỉ còn có thể theo một trong hai kịch bản là gia hạn thời gian đàm phán giữa EU và chính phủ Anh về khuôn khổ quan hệ song phương cho thời kỳ sau Brexit hoặc Brexit không với thỏa thuận nào giữa hai bên. Cả hai kịch bản đều là quả đắng lớn đối với EU và chính phủ Anh. Brexit thì như vậy, nội bộ bị phân rẽ nghiêm trọng và dịch bệnh vẫn chưa được kiềm chế, EU sắp qua năm 2020 thật sự chẳng tốt lành gì. Chưa có năm nào kể từ khi được thành lập đến nay, EU lại có năm tồi tệ trên mọi phương diện như năm nay. Nếu không mắc sai lầm trong nhận thức và hành động thì EU cũng bất lực và thiếu bản lĩnh trong việc xử lý những tình huống khủng hoảng nêu trên.
Năm 2021, chuyện Brexit theo kết cục kiểu gì thì cũng sẽ phải kết thúc nhưng dịch bệnh sẽ còn dai dẳng trên châu lục này. Tăng trưởng kinh tế và giảm tỷ lệ thất nghiệp vẫn là hai thách thức lớn. Sự thay đổi của nước Mỹ sau bầu cử buộc các nước trên châu lục và EU phải điều chỉnh chính sách đối với Mỹ, Nga và Trung Quốc. Ở vào thời điểm cuối năm 2020, đầu năm 2021 này chưa thể thấy biểu hiện gì lạc quan một cách chính đáng là mùa Giáng sinh và Giao thừa tiếp nối được truyền thống ngàn năm nay ở châu Âu chứ không buồn lạnh như năm nay./.
Hoàng Lan