Bắt đầu từ 12 giờ trưa (theo giờ ở thủ đô Washington của nước Mỹ) ngày 20/01/2021, nước Mỹ có tổng thống và chính phủ mới. Nhiệm kỳ của tổng thống Donald Trump (Đảng Cộng hoà) chính thức chấm dứt và nhiệm kỳ cầm quyền của tân tổng thống Joe Biden (Đảng Dân chủ) chính thức bắt đầu.
Chuyện bầu cử tổng thống Mỹ năm 2020 và tất cả những gì đã diễn ra từ sau ngày bầu cử (3/11/2020) cho đến thời điểm chính thức thay đổi tổng thống ở đất nước này có nhiều nét và diễn biến xưa nay chưa từng thấy trong lịch sử nước Mỹ. Xưa nay, chưa có tổng thống đương nhiệm nào không được tái đắc cử lại cự tuyệt công nhận thất cử và cáo buộc có gian lận bầu cử như ông Trump. Cũng chưa có người nào quyết chí đến cùng để lật ngược thắng cử của đối thủ chính trị như ông Trump. Và ông Trump còn là tổng thống mãn nhiệm thứ 5 trong lịch sử nước Mỹ không tham dự nghi lễ tuyên thệ nhậm chức của người kế nhiệm.
Cùng với thắng cử của ông Biden, nước Mỹ lần đầu tiên trong lịch sử có nữ phó tổng thống là bà Kamala Harris người da màu và gốc xuất thân nước ngoài. Cũng chưa khi nào trong lịch sử nước Mỹ từ trước đến nay mà vì kết quả bầu cử tổng thống, trụ sở của quốc hội lại bị tấn công và phá phách như đã xảy ra trong ngày 6/1 vừa qua. Cùng thời điểm ông Biden và bà Harris tuyên thệ nhậm chức, phe Đảng Dân chủ có được sự cân bằng về số lượng dân biểu trong thượng viện (50:50) so với phe Đảng Cộng hoà nhờ có thêm 2 thượng nghị sỹ đến từ bang Georgia. Tương quan lực lượng này trong thượng viện giúp phe Đảng Dân chủ kiểm soát được cả hạ viện (đã có đa số) và thượng viện (nhờ tiếng nói quyết định của bà Harris trên cương vị chủ tịch thượng viện).
Nước Mỹ đang chuyển sang một thời kỳ chính trị mới và thế giới bên ngoài nước Mỹ bị tác động rất mạnh mẽ. Ông Biden khác biệt cơ bản so với ông Trump về tính cách cá nhân và cung cách cầm quyền cũng như về cương lĩnh cầm quyền. Ông Biden đã tuyên cáo là ngay trong ngày cầm quyền đầu tiên sẽ lật ngược nhiều quyết sách cầm quyền của ông Trump về đối nội cũng như đối ngoại. Những ưu tiên chính sách đầu tiên mà ông Biden đã công bố đều trái ngược với ưu tiên chính sách thời trước đấy của ông Trump. Trong những ngày cuối cùng tại nhiệm, ông Trump và cộng sự lại còn có những quyết sách gây khó khăn và khó xử không hề nhỏ cho ông Biden sau khi nhậm chức tổng thống Mỹ. Người này vì thế có điểm xuất phát vừa rất thuận lợi lại vừa rất không thuận lợi cho nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên của mình.
Nước Mỹ hiện trong tình trạng khủng hoảng về chính trị và xã hội, kinh tế và văn hoá. Ông Biden sẽ chỉ tiếp nối rất ít chính sách cầm quyền của ông Trump và làm lại rất nhiều cái từ đầu cho nước Mỹ. Vì thế, ông Biden phải ưu tiên trước hết và cao nhất cho đối nội, cho chống dịch bệnh và khôi phục tăng trưởng kinh tế, cho khắc phục sự phân hoá và đối kháng trên chính trường và nội bộ xã hội./.
Hoàng Lan