Sau khi Tổng thống Mỹ Joe Biden yêu cầu các cơ quan tình báo Mỹ trong vòng 90 ngày tới phải tìm ra sự thật về nguồn gốc virus corona gây ra dịch bệnh hiện tại trên thế giới, phía Đảng Cộng hòa ở Mỹ tỏ ra hể hả trong khi Trung Quốc ngay lập tức đã phản đối rất quyết liệt.

Ông Biden quyết định tiếp tục cuộc truy tìm nguyên nhân dịch bệnh này bởi 18 cơ quan tình báo và mật vụ ở Mỹ không đi đến kết luận thống nhất về con virus này xuất phát từ động vật hoang dã trong thiên nhiên và từ đó lây sang con người hay bị rò rỉ ra từ một phòng thí nghiệm. Hai trong số 18 cơ quan nói trên chắc chắn là virus từ động vật hoang dã lây sang con người, một trong số ấy quả quyết là nó thoát ra từ một phòng thí nghiệm ở ngoại ô thành phố Vũ Hán của Trung Quốc, 15 cơ quan còn lại kết luận rằng cả hai khả năng đều có thể xảy ra. Tính tế nhị và nhạy cảm của chuyện này ở chỗ người tiền nhiệm của ông Biden ở Nhà Trắng, ông Donald Trump, cho rằng dịch bệnh lần này có nguyên nhân ở việc con virus gây dịch bệnh thoát ra từ phòng thí nghiệm nói trên ở Vũ Hán của Trung Quốc. Ông Trump còn gọi nó là Virus Trung Quốc hoặc Virus Vũ Hán.

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã tiến hành điều tra về nguồn gốc dịch bệnh ở Trung Quốc và đi đến kết luận là không có đủ cơ sở và bằng chứng để cho rằng virus đã thoát ra từ phòng thí nghiệm nói trên ở Vũ Hán. Nhưng đồng thời WHO phàn nàn về việc trong quá trình điều tra không nhận được sự hợp tác hiệu quả cần thiết từ phía Trung Quốc. WHO không xác nhận nhưng cũng không hoàn toàn phủ nhận giả thiết virus thoát ra từ phòng thí nghiệm ở Vũ Hán mà chỉ nói rằng chưa có đủ cơ sở và bằng chứng để xác nhận. Trung Quốc ngay từ đầu tuyên bố dịch bệnh từ động vật hoang dã lây sang người và phủ nhận hoàn toàn khả năng virus dịch bệnh thoát ra từ phòng thí nghiệm ở Vũ Hán.

Trong bối cảnh tình hình ở Mỹ, ở Trung Quốc và trên thế giới như thế, việc ông Biden cho điều tra đến cùng nguồn gốc dịch bệnh chẳng khác gì một cuộc chơi về chính trị với sự thật về nguồn gốc dịch bệnh. Nếu rồi đây các cơ quan tình báo và mật vụ Mỹ kết luận nguồn gốc virus dịch bệnh là từ động vật hoang dã lây sang người thì Biden vừa có thể choảng phe Đảng Cộng hòa và cá nhân ông Trump lại vừa có thể tỏ ra rất công bằng và khách quan đối với Trung Quốc. Còn nếu kết luận của các cơ quan tình báo Mỹ cho rằng virus thực sự là sản phẩm của phòng thí nghiệm ở Vũ Hán và thoát ra từ đó thì ông Biden vừa có thêm con chủ bài mới để gây áp lực đối với Trung Quốc, vừa làm hài lòng phe Đảng Cộng hoà ở Mỹ. Ông Biden cần sự hợp tác của phe Đảng Cộng hoà ở Mỹ nếu muốn cầm quyền suôn sẻ và thành công.

Trung Quốc phản đối mạnh mẽ và gay gắt bởi quyết định nói trên của ông Biden bao hàm cả việc thôi thúc Trung Quốc hợp tác điều tra và kêu gọi các đồng minh và đối tác của Mỹ cùng tham gia điều tra mà chỉ việc tiến hành điều tra không thôi cũng đã đủ để trở nên bất lợi đối với Trung Quốc. Trung Quốc lại không thể chi phối hay tác động gì vào quá trình điều tra của phía Mỹ và cũng không thể hoàn toàn loại trừ khả năng phía Mỹ đã chủ ý ngay từ trước khi tiến hành điều tra lại là để rồi kết luận virus thoát ra từ phòng thí nghiệm ở Vũ Hán. Trong cuộc chơi với sự thật này của Mỹ, cơ may của Trung Quốc rất mong manh. Đối với ông Biden, việc mượn quan điểm của người tiền nhiệm chỉ có lợi chứ không có hại gì, chỉ có được trong khi chẳng có gì để mất./.

Hoàng Lan