Các khách hàng châu Á đang cảm nhận được tác động từ cuộc chiến khí đốt giữa Nga và châu Âu. Việc Nga hạn chế cung cấp khí đốt sang châu Âu qua hệ thống đường ống và quyết tâm của châu Âu trong việc chấm dứt sử dụng nhiên liệu hóa thạch của Nga đã khiến nhu cầu khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) tăng cao.

Các nước châu Á, thường là những khách hàng lớn nhất, đã tăng cường nỗ lực nhằm đảm bảo nguồn cung cho mùa đông năm nay và giai đoạn sau đó, trong bối cảnh châu Âu dần trở thành khách hàng lớn mua LNG đã làm thay đổi động lực thị trường.

Cạnh tranh với châu Âu

“Châu Á giờ cũng phải săn tìm LNG, cạnh tranh với châu Âu về mặt hàng hiện đã không còn là nguồn năng lượng phụ trợ”, ông Takayuki Nogami, chuyên gia kinh tế trưởng tại Tập đoàn dầu khí và kim loại quốc gia Nhật Bản (Jogmec) cho biết.

Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IAE), nhập khẩu LNG của châu Âu đã tăng 65% trong 8 tháng đầu năm 2022 so với cùng kỳ năm 2021. Tính đến cuối tháng 9, mức lưu kho của châu Âu ở mức 87% công suất thực tế.

Châu Âu vẫn đặt mục tiêu giảm 15% nhu cầu khí đốt trong giai đoạn từ tháng 8 đến tháng 3 so với mức trung bình 5 năm.

“Câu hỏi đặt ra hiện nay là chúng ta sẽ cắt giảm nhu cầu như thế nào và thời tiết sẽ ra sao”, ông Naohiro Niimura, một đối tác tại công ty tư vấn hàng hóa Nhật Bản Market Risk Advisory cảnh báo, đề cập tới LNG.

Châu Âu hưởng lợi từ nhu cầu thấp ở những nơi khác. “Việc châu Á giảm nhập khẩu LNG trong nửa đầu năm 2020 đã khiến hàng hóa có sẵn cho thị trường châu Âu”, ông Hiroshi Hashimoto, người đứng đầu nhóm khí đốt tại Viện Kinh tế Năng lượng Nhật Bản (IEEJ) cho biết.

Giá LNG giao ngay ở Đông Bắc Á, trong tháng 8 đã tăng lên lức cao nhất, 69 USD/MBTU (đơn vị nhiệt Anh).

Do giá LNG tăng, Trung Quốc – nước nhập khẩu LNG lớn nhất thế giới, đã giảm nhập khẩu và thay vào đó tăng cường sử dụng khí đốt và than đá nội địa cũng như nhập khẩu khí đốt qua đường ống. Nền kinh tế Trung Quốc giảm tốc cùng chính sách Zero Covid cũng khiến nhu cầu tại nước này giảm.

Ông Massimo Di Odoardo, Phó Chủ tịch phụ trách nghiên cứu về khí đốt tự nhiên và LNG tại Wood Mackenzie, cho biết: “Nhu cầu LNG sẽ tăng lên trong suốt mùa đông, nhưng Trung Quốc vẫn được cung cấp đầy đủ LNG theo hợp đồng và không có khả năng phải mua LNG giao ngay, trừ khi mùa đông đặc biệt lạnh”.

Châu Á tìm mọi các đảm bảo nguồn cung và dự trữ

Các kho dự trữ LNG khác của châu Á cũng tương đối ổn định ở thời điểm hiện tại. Tính đến tháng 6, dự trữ LNG ở Nhật Bản và Hàn Quốc cao hơn 8% so với mức trung bình 5 năm của họ.

Viện Kinh tế Năng lượng Hàn Quốc trong tháng này cho biết, công ty khí đốt Korea Gas Corp. sẽ đảm bảo 90% công suất dự trữ LNG vào tháng 11 tới.

Theo Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản, dự trữ LNG của các công ty sản xuất điện lớn nhất nước này ở mức 2,5 triệu tấn tính đến ngày 16/10, cao hơn 1,8 triệu tấn so với mức trung bình 5 năm.

Các nhà phân tích cho rằng không có khả năng các nước nhập khẩu khí đốt sẽ ngay lập tức rơi vào tình trạng thiếu nguồn cung nhưng một mùa đông khắc nghiệt hơn dự báo có thể thay đổi điều đó.

Nội các Nhật Bản trong tháng này đã thông qua sửa đổi luật cho phép công ty Jogmec thuộc sở hữu nhà nước mua khí đốt khi các công ty tư nhân không thể đảm bảo đủ nguồn cung.

Chính phủ Hàn Quốc tháng trước đã tổ chức một cuộc họp với các công ty khí đốt để thảo luận về nguồn cung cho mùa đông năm nay. Trong cuộc họp, Korea Gas cho biết họ không thấy có vấn đề gì với việc nhập khẩu LNG. Tuy nhiên, công ty có kế hoạch đảm bảo nguồn cung bổ sung cho mùa đông và thận trọng theo dõi thị trường quốc tế.

Qatar, nhà xuất khẩu LNG lớn thứ hai thế giới vào năm 2021, đã đảm bảo sẽ đáp ứng tất cả các hợp đồng cho khách hàng châu Á bất chấp nhu cầu từ châu Âu tăng lên.

“Qatar cam kết tuân thủ các điều khoản hợp đồng, chúng tôi sẽ không lấy của khách hàng châu Á để chuyển cho châu Âu”, Bộ trưởng Năng lượng Saad Sherida al-Kaabi nói với Nikkei Asia hôm 18/10.

Rủi ro tăng cao vào mùa đông tiếp theo

Bất chấp nỗ lực của các nước nhằm giảm nhu cầu và sự xuất hiện các nguồn cung mới, các nhà phân tích cho rằng an ninh năng lượng đối với nhiều nước vẫn rất mong manh.

“Châu Âu chỉ có thể dự trữ được 80-85% trước cuối tháng 10/2023. Tuy nhiên, nếu mùa đông năm nay lạnh hơn so với mọi năm và Nga tiếp tục căt giảm xuất khẩu sang châu EU, châu Âu có thể sẽ chỉ dự trữ được 60-70% khí đốt, cho dù có tăng tối đa nhập khẩu LNG”, ông Odoardo tại Wood Mackenzie nhận định.

Ngoài những rủi ro liên quan đến Nga, năm nay đã khiến nguồn cung bị gián đoạn bất ngờ, bao gồm hỏa hoạn tại nhà máy hóa lỏng LNG Freeport ở bang Texas của Mỹ, đình công tại một cơ sở LNG của Shell ở Australia và tình huống bất khả kháng của nhà sản xuất khí đốt Petronas ở Malaysia sau khi đường ống bị rò rỉ.

Đối với Nhật Bản, rủi ro vẫn còn liên quan đến nguồn cung cấp khí đốt từ Sakhalin-2 ở Nga, hiện do Nga vận hành sau khi Shell rút khỏi dự án.

Do Shell là bên cung cấp kiến thức kỹ thuật, “nếu dự án cần bảo trì lớn trong tương lai hoặc xảy ra lỗi đột ngột, không chắc phía Nga có thể đáp ứng thích hợp hay không”, ông Daisuke Harada, Giám đốc nghiên cứu năng lượng tại Jogmec, cho biết.

Ông Hashimoto tại IEEJ cho rằng: “Ngay cả khi chúng ta vượt qua mùa đông sắp tới mà không gặp bất cứ vấn đề gì. Thách thức thực sự là làm thế nào để vượt qua mùa đông tiếp theo. Chúng ta không có lựa chọn nào khác ngoài việc giảm nhu cầu”./.

Hoàng Phạm/VOV.VN (biên dịch)
Theo Nikkei Asia