Một ngày sau khi Nga tuyên bố đình chỉ vô thời hạn thỏa thuận ngũ cốc Biển Đen, ngày 31/10, Ukraine vẫn quyết tâm tiếp tục vận chuyển các chuyến hàng theo tuyến đã định và cho một số tàu chở ngũ cốc rời cảng.

Bộ trưởng Cơ sở hạ tầng Ukraine Oleksandr Kubrakov cho biết, hôm qua, ít nhất 12 tàu chở ngũ cốc đã rời các cảng của Ukraine và đã có hơn 354.000 tấn ngũ cốc rời cảng trong ngày. Các trang web theo dõi hàng hải cũng cho thấy một số tàu chở hàng rời cảng Odesa và hướng về phía Tây. Giới chức Ukraine thông báo các phái đoàn của Liên Hợp Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ đã cử 10 đội tuần tra để giám sát 40 tàu rời cảng. Phía Nga đã được thông báo về kế hoạch nhưng cảnh báo, việc tiếp tục vận chuyển ngũ cốc mà không có sự chấp thuận của Nga sẽ "rủi ro".

Đáp trả cáo buộc của Mỹ và Ukraine rằng Nga "dùng lương thực làm vũ khí", Tổng thống Nga Vladimir Putin giải thích rằng, Ukraine đã sử dụng hành lang cho vụ tấn công vào Hạm đội Biển Đen của Nga trên Bán đảo Crimea và do vậy, không thể đảm bảo an toàn cho các con tàu theo thỏa thuận.

Trước nguy cơ thỏa thuận "chết yếu" chỉ sau 3 tháng thực thi, Liên Hợp Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ và Ukraine đang cố gắng cứu vãn nó. Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres đã hoãn chuyến công tác nước ngoài để tìm cách khôi phục thỏa thuận. Thổ Nhĩ Kỳ vốn là một bên tham gia dàn xếp thỏa thuận cũng đang liên lạc giữa Moscow và Kiev.

Ông Feridun Hadi Sinirlioglu, Đại sứ Thổ Nhĩ Kỳ tại Liên Hợp Quốc nhấn mạnh: “Khi chúng tôi nói chuyện tại đây, chúng tôi đã liên hệ với các bên để đảm bảo việc tiếp tục của sáng kiến này. Thổ Nhĩ Kỳ hy vọng lý do đó sẽ chiếm ưu thế và Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen sẽ vẫn còn nguyên vẹn và hiệu lực. Chúng tôi cũng sẽ tiếp tục ủng hộ mọi nỗ lực nhằm chấm dứt xung đột ở Ukraine”.

Liên Hợp Quốc cho biết tất cả các bên còn lại trong thỏa thuận sẽ phối hợp trong quyền hạn cho phép để đảm bảo an toàn cho các tàu thương mại qua tuyến đã định.

Ông Martin Griffiths, Phó Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc phụ trách các vấn đề nhân đạo nêu rõ: “Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen ràng buộc các bên ký kết không được tấn công tàu hoặc các hoạt động di chuyển hay các cơ sở cảng biển liên quan. Chúng tôi tin tưởng mạnh mẽ rằng điều khoản đó vẫn có hiệu lực, kể cả đối với Nga. Tôi tin rằng, Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen sẽ được gia hạn và chúng tôi sẽ đảm bảo điều đó. Chúng tôi sẽ làm mọi thứ để đạt được điều đó vào 18/11. Chúng tôi hy vọng sau cuộc thảo luận của Hội đồng Bảo an, chúng ta có thể việc xuất khẩu số ngũ cốc đó và đạt tới 10 triệu tấn ngũ cốc được xuất khẩu trước khi chúng ta có thể gia hạn thành công”.

Phái đoàn Nga tại Trung tâm điều phối chung việc thực hiện thỏa thuận ngũ cốc trên Biển Đen cho biết sẽ tiếp tục đối thoại với Liên Hợp Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ về các vấn đề liên quan. Bộ trưởng Nông nghiệp Pháp Marc Fesneau nêu sáng kiến theo hướng cho phép Ukraine xuất khẩu lương thực qua các tuyến đường bộ, thay vì tuyến Biển Đen, cụ thể thông qua Ba Lan hoặc Romania.

Việc giải cứu hành lang nhân đạo vận chuyển ngũ cốc không chỉ khai thông việc xuất khẩu ngũ cốc cho Ukraine mà còn giúp ngăn chặn nguy cơ đứt gẫy chuỗi cung ứng lương thực toàn cầu./.

Trần Nga/VOV1
Tổng hợp