Vài ngày trước khi Hạ viện Mỹ được bầu ra ở cuộc bầu cử quốc hội giữa nhiệm kỳ vừa qua họp phiên đầu tiên - đồng nghĩa với việc phe Đảng Dân chủ trong hạ viện chuyển giao quyền kiểm soát hạ viện cho phía Đảng Dân chủ do phe này giờ chiếm đa số, cựu tổng thống Mỹ Donald Trump thuộc phía Đảng Cộng hòa, và còn là người đầu tiên ứng cử cho cuộc bầu cử tổng thống vào năm 2024, bị hai cú đòn nặng liên tiếp.

Đầu tiên, ủy ban của hạ viện điều tra về vụ bạo loạn tấn công vào trụ sở quốc hội Mỹ ở Washington ngày 6/1/2021 chính thức khuyến nghị Bộ Tư pháp Mỹ khởi tố ông Trump về 4 tội danh. Sau đấy, Hạ viện Mỹ thông qua nghị quyết công bố những tài liệu khai thuế và nộp thuế của ông Trump và tập đoàn của ông Trump. Từ năm 2016, ông Trump kiên quyết không chịu công bố những tài liệu này cho dù truyền thống chính trị bất thành văn ở nước Mỹ là tất cả các ứng cử viên tổng thống và tổng thống đương nhiệm đều tự giác công khai hóa tất cả các tài liệu và thông tin liên quan đến chuyện kê khai thuế và nộp thuế cá nhân. Hạ viện Mỹ hiện tại vẫn do phe Đảng Dân chủ kiểm soát và ủy ban nói trên tuy có sự tham gia của các vị dân biểu thuộc phía Đảng Cộng hòa nhưng do phe Đảng Dân chủ cầm đầu. Phe Đảng Dân chủ phải làm những việc này nhằm vào ông Trump bởi sau khi thực thi quyền kiểm soát hạ viện từ ngày 1/1/2023 tới, phía Đảng Cộng hòa chắc chắn sẽ giải tán ủy ban điều tra kia và sẽ không làm gì có thể gây tổn hại tới ông Trump nữa.

Nguyên do là phe cánh của ông Trump trong nội bộ phía Đảng Cộng hòa hiện vẫn rất mạnh, cá nhân ông Trump vẫn có uy quyền chi phố Đảng Cộng hòa và bản thân ông Trump bị phe Đảng Dân chủ tấn công như thế khiến cho phía Đảng Cộng hòa không thể tránh khỏi bị vạ lây với hệ lụy tai hại khôn lường ở cuộc bầu cử tổng thống và quốc hội trong năm 2024.

So với khuyến nghị nói trên của ủy ban điều tra của Hạ viện Mỹ thì việc bị buộc phải công bố các tài liệu về kê khai thuế và nộp thuế chỉ là chuyện nhỏ đối với ông Trump. Các tài liệu này sẽ cho thấy ông Trump đã có hành vi trốn thuế và lậu thuế hay không cũng như nộp thuế thật sự bao nhiêu. Cái kết sẽ tốt đẹp đối với ông Trump nếu qua đó được chứng minh là không có chuyện trốn thuế hay lậu thuế và đồng thời nộp thuế nhiều bởi sẽ không hề phạm pháp và lại còn hoạt động kinh doanh thành đạt. Nhưng nếu qua đó mà thiên hạ thấy ông Trump đã trốn thuế và lậu thuế hoặc chỉ cần nộp thuế rất ít như báo chí ở Mỹ đã từng công bố ngay từ khi ông Trump còn tại nhiệm thì tác động và hệ lụy có thể rất tai hại đối với ông Trump.

Nguy hiểm hơn cả đối với tương lai và tham vọng chính trị của ông Trump là việc có thể bị Bộ Tư pháp Mỹ khởi tố theo khuyến nghị của ủy ban điều tra của hạ viện. 4 cáo buộc rất nặng về pháp lý đối với ông Trump là kích động nổi loạn chống lại uy quyền nhà nước và luật pháp, cản trở thi hành công vụ, chủ ý lừa dối cơ quan công quyền và mưu tính thao túng cơ quan quyền lực nhà nước. Nếu bị tòa án đưa ra xét xử và kết tội theo những khuyến nghị này - mà ủy ban điều tra của Hạ viện Mỹ cho rằng đã có đầy đủ bằng chứng xác thực - thì ông Trump có thể bị phán xử vào khung hình phạt ngồi tù tới 10 năm và bị cấm suốt đời không được đảm trách bất cứ cương vị quyền lực nào ở nước Mỹ.

Những động thái mới này phủ bóng đen xuống triển vọng của ông Trump được phe Đảng Cộng hòa đề cử làm ứng viên chính thức cho cuộc bầu cử tổng thống ở nước Mỹ vào năm 2024 và xuống cơ may đắc cử của ông Trump trong cuộc bầu cử ấy nếu được Đảng Cộng hòa đề cử. Chúng đẩy phe Đảng Cộng hòa vào tình thế phải lựa chọn giữa buông bỏ ông Trump và bảo vệ, bám giữ vào ông Trump với nguy cơ có thể chìm xuồng cùng ông Trump./.

Hoàng Lan