Bộ trưởng ngoại giao 5 nước thành viên của nhóm Brics - bao gồm Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi - vừa rồi đã gặp nhau ở Nam Phi. Nam Phi hiện là chủ tịch đương nhiệm luân phiên của nhóm Brics và trong tháng 8 tới sẽ chủ trì cuộc gặp cấp cao thường niên năm nay của nhóm này. Các vị bộ trưởng gặp nhau trước để chuẩn bị cho sự kiện lớn kia.
Nhóm Brics hình thành đã từ khá lâu nay nhưng vẫn bị hoài nghi rất nhiều trên thế giới về triển vọng tương lai. Thời cuộc diễn biến sôi động và thay đổi rất cơ bản đã giúp cho nhóm Brics có cơ hội để vươn tới vị thế, vai trò và ảnh hưởng chính trị thế giới nổi bật hơn trước. Nhóm Brics trở nên tự tin hơn và nhằm tới những mục tiêu cao xa hơn.
Một trong những thách thức lớn nhất đối với sự đoàn kết thống nhất trong nội bộ nhóm Brics là quan điểm thái độ của Brazil, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi đối với Nga kể từ sau khi bùng phát cuộc chiến ở Ukraine giữa Nga và Ukraine. Có thể thấy cuộc chiến ở Ukraine đúng là có làm cho các nước trên khó xử trong quan hệ quốc tế của họ nhưng cho đến hay họ đều không làm gì gây bất lợi cho Nga và không để cho cuộc chiến này ảnh hưởng tiêu cực tới sự gắn kết nội bộ và hoạt động chung của cả nhóm. Cách thức Nam Phi hiện đang xử lý chuyện Tổng thống Nga Vladimir Putin bị Toà án Hình sự quốc tế (ICC) phát lệnh bắt giữ cũng thể hiện điều ấy.
Nam Phi là thành viên của ICC và về lý thì có trách nhiệm bắt giữ ông Putin nếu như ông Putin tới Nam Phi tham dự cuộc gặp cấp cao sắp tới của nhóm Brics. Nếu vì trách nhiệm đối với ICC mà Nam Phi bắt giữ ông Putin khi ông Putin tới tham dự sự kiện lớn của nhóm Brics thì cả trên danh nghĩa lẫn trong thực chất đâu có khác gì Nam Phi loại Nga ra khỏi nhóm. Cuộc gặp cấp cao thường niên của nhóm mà không có sự tham dự trực tiếp hoặc ít nhất gián tiếp của ông Putin thì dẫu đưa lại kết cục tốt đẹp như thế nào cũng không thể được coi là thành công đối với nhóm Brics và cho thấy nhóm này lụy sức ép từ phía các nước phương Tây. Vì thế, Nam Phi đang tìm cách để ông Putin nếu muốn có thể tới Nam Phi tham dự cuộc gặp cấp cao năm nay của nhóm Brics. Nam Phi làm vậy để thể hiện không vì ICC hay vì quan hệ của Nam Phi với các nước phương Tây mà gây bất lợi cho Nga và gây phương hại cho tương lai của nhóm Brics. Đồng thời, ông Putin chắc chắn cũng sẽ lựa chọn cách thức tham dự sự kiện thích hợp để vừa tránh bị bên ngoài nhìn nhận là vì lệnh bắt giữ nói trên của ICC mà không dám xuất ngoại nữa lại vừa giúp Nam Phi không khó xử.
Tâm thế tự tin mới của nhóm Brics còn thể hiện rất rõ ở những tuyên bố của bộ trưởng ngoại giao của 5 quốc gia thành viên nhóm Brics sau cuộc gặp vừa mới rồi ở Nam Phi. Các vị này cho rằng cần phải "cân bằng lại trật tự thế giới" và nhóm Brics tiến tới hình thành và sử dụng đồng tiền chung. Cân bằng lại trật tự thế giới ở đây hàm ý xây dựng trật tự thế giới đa cực mà trong đấy nhóm Brics là một trong những cựu chủ chốt. Hình thành và sử dụng đồng tiền chung cho cả nhóm đồng nghĩa với việc giảm sử dụng và bớt lệ thuộc vào các đồng tiền mạnh của các nước phương Tây, tức là tăng cường phi đô la hóa và xây dựng trật tự tài chính và tiền tệ quốc tế cũng đa cực như trật tự chính trị và an ninh thế giới.
Ngoài ra, nhóm Brics còn tỏ ra rất tự tin về vị thế, vai trò và ảnh hưởng của nhóm trên thế giới thông qua sự quả quyết là hiện có khá nhiều quốc gia trên thế giới muốn tham gia nhóm Brics và khẳng định tới đây nhóm này sẽ mở rộng để thu nạp thêm thành viên mới, để thêm sáng giá trong chính trị thế giới và càng thêm giá trị đối với các thành viên của nhóm này./.
Hoàng Lan