Ngày 7/4 vừa qua là dấu mốc tròn 6 tháng cuộc chiến tranh giữa Hamas và Israel ở khu vực Trung Đông. Kể từ khi Hamas được thành lập vào năm 1987 đến trước ngày 7/10 năm ngoái, giữa Hamas và Israel đã 4 lần xảy ra chiến tranh với nhau. Chưa có lần chiến tranh nào giữa hai phe này dai dẳng như lần chiến tranh hiện tại. Ở những lần chiến tranh trước, Hamas vẫn danh chính ngôn thuận tồn tại ở Dải Gaza. Lần này, bất kể cuộc chiến sẽ còn kéo dài bao lâu và sau rồi sẽ kết thúc như thế nào thì thời hậu chiến chắc chắn sẽ khác những lần trước.

Cả Israel lẫn lực lượng Hamas đều bị tổn thất nặng nề ở lần chiến tranh này. Nhưng khốn khổ nhất vì chiến tranh là dân thường ở Dải Gaza. Chiến sự càng kéo dài thì thảm họa nhân đạo đối với người dân ở Dải Gaza càng thêm trầm trọng. Mà cuộc chiến tranh này còn tiếp diễn.

Sau 6 tháng chiến tranh với Israel ở Dải Gaza, Hamas đã bị Israel phản công, tấn công và truy sát quyết liệt đến mức phải rút vào hoạt động bí mật và chiến tranh du kích. Ngay từ đầu và giống như những lần chiến tranh trước đấy, lần chiến tranh này vẫn là cuộc chiến tranh không cân xứng giữa Israel và Hamas. Về tiềm lực quân sự, Hamas không phải là đối thủ của Israel. Sự ủng hộ về tiền của và vũ khí mà Hamas nhận được từ các đồng minh trong khu vực và trong thế giới Ả rập xưa nay không thể bằng mức độ viện trợ mà Israel vẫn nhận được từ Mỹ. Thế nhưng, Hamas đã chứng tỏ khả năng đối địch quân sự trong thời gian dài với Israel cho dù không thể chiến thắng được Israel bằng quân sự. Hamas cũng thể hiện là tác nhân không thể bị bỏ qua trong mọi ý tưởng giải pháp cho cuộc xung khắc giữa Israel và Palestine. Và dù Hamas khó có thể trở lại quản lý Dải Gaza như ở thời trước lần chiến tranh này với Israel nhưng về cơ bản lại đã thành công với việc gây dựng nên liên kết đồng minh cùng đối địch Israel ở khu vực Trung Đông, Bắc Phi, vùng Vịnh và vùng Biển Đỏ.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu về cơ bản chưa đạt được mục tiêu nào đề ra với cuộc chiến tranh với Hamas và với cách thức tiến hành chiến tranh ở Dải Gaza. Israel giờ chẳng khác gì sa lầy về chính trị, quân sự và an ninh ở Dải Gaza. Mục đích xóa sổ Hamas thì giờ Hamas vẫn tồn tại và vẫn thách thức Israel về an ninh. Quyết tâm giải cứu tất cả các con tin cũng không thành khi sau nửa năm chiến tranh,

Hamas vẫn bắt giữ hơn 130 con tin. Vị thế quyền lực của ông Netanyahu ở Israel bắt đầu lung lay khi nội bộ phe cầm quyền lục đục và ở Israel đã dấy lên làn sóng mạnh mẽ phản đối ông Netanyahu. Vị thủ tướng này của Israel lại còn làm cho các đồng minh quan trọng nhất xưa nay của Israel khó xử và không hài lòng khi tiến hành chiến tranh với Hamas gây thiệt hại lớn về người và của cho dân thường ở Dải Gaza.

Mới đây nhất, quân đội Israel còn tấn công cả vào đoàn xe cứu trợ nhân đạo quốc tế của tổ chức World Central Kitchen ở Dải Gaza và không kích vào tòa nhà trụ sở lãnh sự quán Iran ở thủ đô Damaskus của Syria bất chấp các quy định liên quan chung của luật pháp quốc tế hiện hành.

Sau nửa năm chiến tranh, cả Hamas và Israel đều đã bị sa vào bế tắc ý tưởng về kết thúc cuộc chiến và cho thời hậu chiến. Chiến sự vì thế sẽ còn tiếp diễn và sẽ còn lan rộng ra Syria, Iraq, Lebanon, Yemen và vùng Biển Đỏ cũng như còn liên đới đến nhiều đối tác bên ngoài trong khi các nỗ lực ngoại giao trung gian hòa giải tiếp tục thất bại. Ẩn số mới xuất hiện là phản ứng trả đũa của Iran sau khi lãnh sự quán ở Damaskus bị không kích.

Lần chiến tranh này giữa Hamas và Israel càng kéo dài càng cho thấy rõ chỉ có giải pháp chính trị hòa bình cho cuộc xung khắc giữa Israel và Palestine mới có thể đưa lại hòa bình, an ninh và ổn định lâu bền thật sự cho cả khu vực lớn này nhưng giải pháp ấy hiện vẫn còn ở nơi rất xa vời./.

Hoàng Lan