Ngày 15/4 vừa qua là một dấu mốc lịch sử mới đối với nước Mỹ nói chung và đối với nền tư pháp ở nước Mỹ nói riêng, là một tiền lệ hoàn toàn chẳng hay ho gì đối với nước Mỹ. Đó là việc cựu tổng thống Mỹ Donald Trump phải hầu toà trong một vụ xét xử hình sự.

Ông Trump là cựu tổng thống Mỹ đầu tiên trong lịch sử nước Mỹ từ trước đến nay bị tòa án đưa ra xét xử về những cáo buộc phạm tội hình sự. Ngoài phải hầu toà trong vụ việc này, ông Trump còn phải ra hầu tòa trong 3 vụ việc khác nữa và tất cả đều là những vụ xét xử hình sự. Khung hình phạt trong trường hợp ông Trump bị toà án xác định phạm tội có thể là ngồi tù nhiều năm và có những bản án mà kể cả khi ông Trump lại đắc cử tổng thống Mỹ cũng không thể tự ân xá cho chính mình được.

Ở vụ xét xử bắt đầu ngày 15/4 vừa qua và dự kiến kéo dài khoảng 8 tuần, ông Trump bị cáo buộc đã làm giả giấy tờ, sổ sách và chứng từ để che đậy khoản tiền chi ra nhằm bịt miệng một nữ diễn viên đóng phim khiêu dâm mà ông Trump đã có quan hệ tình ái hồi năm 2006. Theo luật pháp hiện hành của Mỹ, việc dùng tiền để bịt miệng không phạm pháp nhưng việc làm giả giấy tờ, sổ sách và chứng từ trong hoạt động kế toán để che đậy sử dụng số tiền bịt miệng lại là hành vi phạm pháp. Trong thời gian 8 tuần tới, tuần nào ông Trump cũng phải tới tòa trong 4 ngày và ở lại toà từ sáng đến chiều tối.

Thật ra, chuyện tình ái của ông Trump và việc người này bị nhiều tòa án lôi ra xét xử không còn là chuyện giật gân nữa ở nước Mỹ. Nhưng vụ xét xử tạo tiền lệ này lại được dân chúng ở nước Mỹ đặc biệt quan tâm vì ông Trump hiện đang vận động tranh cử quyết liệt để được trở thành tổng thống Mỹ một lần nữa sau khi bị tổng thống đương nhiệm Joe Biden thuộc phe Đảng Dân chủ đánh bại trong cuộc bầu cử tổng thống cách đây 4 năm. Phải hầu toà như thế sẽ ảnh hưởng như thế nào tới cuộc vận động tranh cử tổng thống hiện tại của ông Trump và tới cơ may lại đắc cử của người này là những câu hỏi mà cử tri ở nước Mỹ rất muốn có được câu trả lời. Rồi còn cả những câu hỏi như nếu bị tòa tuyên phạt ngồi tù thì ông Trump sẽ vận động tranh cử như thế nào và thậm chí nếu đắc cử tổng thống Mỹ thì chẳng lẽ trị vì nước Mỹ từ trong tù hay sao? Tất cả đều là những chuyện  xưa nay chưa từng xảy ra ở nước Mỹ, đều là những câu hỏi chưa từng một lần được đặt ra ở nước Mỹ. Tiền lệ này có tính lịch sử thật sự đối với nước Mỹ.

Vụ xét xử đầu tiên này chắc rồi sẽ là vụ xét xử duy nhất kết thúc trong thời gian từ nay cho tới ngày bầu cử tổng thống tới ở nước Mỹ. Vì thế, nó sẽ có tác động khác hẳn 3 vụ xét xử còn lại đối với cơ may lại đắc cử tổng thống của ông Trump. Việc ông Trump bị toà án đưa ra xét xử hình sự khích lệ bộ phận cử tri vốn luôn ủng hộ và trung thành với ông Trump càng thêm quyết tâm giúp ông Trump trở lại Nhà Trắng. Nhưng diện cử tri vốn không ủng hộ ông Trump hoặc hiện vẫn còn trung dung sẽ càng thêm ngần ngại và hoài nghi về phẩm cách cá nhân của ông Trump nên ông Trump rất khó có thể tranh thủ được lá phiếu bầu của họ trong cuộc bầu cử tổng thống tới. Nếu như tổng thống đương nhiệm Joe Biden thuộc phe Đảng Cộng hòa chinh phục được diện cử tri đông đảo này thì ông Biden sẽ lại lần nữa đánh bại ông Trump trong cuộc bầu cử tổng thống tới ở nước Mỹ. Cũng chính vì thế, tỷ lệ cử tri tham gia bầu cử trong cuộc bầu cử tổng thống sắp tới càng cao thì cơ may tái đắc cử tổng thống của ông Biden càng lớn bất kể các vụ xét xử hình sự ông Trump rồi sẽ kết thúc như thế nào./.

Hoàng Lan