Nông sản ùn ứ do đâu?

Tình hình dịch Covid-19 ngày càng phức tạp, nhiều địa phương phía Nam tiếp tục triển khai Chỉ thị 16 với những biện pháp mạnh hơn. Vì vậy những ngày qua, tình trạng hàng nông sản như trái cây, rau củ, thuỷ hải sản, thịt gia cầm...nhiều nơi đầu ra vẫn rất dồi dào nhưng việc điều phối cung ứng gặp nhiều khó khăn, xảy ra tình trạng ùn ứ hàng cục bộ, nơi thừa nơi thiếu.

Việc thu mua nông sản đặc biệt là trái cây, rau xanh tại một số địa phương phía Nam hiện gặp một số trở ngại, xảy ra tình trạng ùn ứ một vài nơi. Tại Long An, việc lưu thông, vận chuyển nông sản còn vướng một số vấn đề. Cụ thể, do chỉ có 1/3 số đầu xe của các hợp tác xã được hoạt động nên việc thu mua lúa, chanh, rau củ hạn chế, thương lái ngại khâu vận chuyển. Thêm vào đó là thương lái từ các tỉnh khác không được vào Long An vì yêu cầu chống dịch. Một số doanh nghiệp, cơ sở sản xuất chế biến vẫn đang chờ thẩm định phương án "3 tại chỗ" nên phải ngừng hoạt động. Tất cả khiến nông sản bị ùn ứ tại một số địa phương.

Ông Nguyễn Quốc Cường, đại diện Hợp tác xã rau Mỹ Thạnh, huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An cho biết, trước đây mỗi ngày hợp tác xã thu mua trên 20 tấn rau củ, trái cây đưa đi các tỉnh Đồng Nai, Bình Dương và TP.HCM tiêu thụ nhưng 3 ngày nay thì đang gặp trục trặc trong đáp ứng các yêu cầu phòng chống dịch nên hàng hóa ùn ứ.

“Hàng ùn ứ chúng tôi phải đem đi làmtừ thiện. Giai đoạn này chúng tôi gặp rất nhiều khó khăn về nhận mã QR, cấp chậm trễ, hoặc được có cấp thì phần mềm của cổng thông tin Bộ GTVT bị lỗi, dù nhận thông tin được cấp nhưng không thể in ra được. Nhiều xe hàng đành nằm chờ vìhiện chưa được cấp mã”, ông Cường nói.

Tại huyện Xuyên Mộc, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu, các nhà vườn đang thu hoạch nhãn nhưng do hạn chế trong khâu vận chuyển, phân phối nên chấp nhận bán giá thấp (chưa đến 16.000đ/kg) để vớt vát vốn đầu tư. Thế mà, nhãn sẵn, nhân công sẵn nhưng thương lái vẫn không mặn mà thu mua. Ước tính, huyện Xuyên Mộc đang có khoảng 1.000 tấn nhãn xuồng cần phải bán ra trong 3 ngày tới. Dù hệ thống tiêu thụ ở một số địa phương vẫn có đơn đặt hàng nhưng nông dân không có kinh nghiệm điều phối, vận chuyển đi các tỉnh Tây Nguyên, miền Trung, nên thời điểm này chỉ trông chờ vào sức mua của thị trường TP.HCM.

Ông Dương Tấn Linh, Chủ tịch Hội nông dân, huyện Xuyên Mộc, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu cho biết: “TP.HCM cấm tất cả mọi hoạt động từ 18 giờ đến 6 giờ sáng, nên xe tải không được hoạt động, trong khi nhãn nhà vườn hái từ sáng không để qua ngày được màcần giao tới TP.HCM từ 13-15 giờ. Như vậy khi hàng đến nơi là 17 - 18 giờ”.

Mở rộng mạng lưới tiêu thụ

Được biết TP.HCM đến thời điểm này đã tạo thuận lợi tối đa trong điều kiện có thể để nông sản từ các tỉnh về đến các điểm phân phối, như: siêu thị, cửa hàng bách hóa... Theo Sở NN&PTNT TP.HCM, hiện nay điều kiện sản xuất nông nghiệp của TP đáp ứng được khoảng 10-20% tổng nhu cầu của người dân, còn lại đều nhập từ các tỉnh. Tuy nhiên, các chợ đầu mối và chợ truyền thống đóng cửa nên việc tiếp nhận cũng ở mức giới hạn. Bên cạnh đó, sức mua của người dân có xu hướng giảm, đặc biệt nhu cầu tiêu thụ trái cây.

Ông Đinh Minh Hiệp, Giám đốc Sở NN&PTNTTP.HCM cho biết: “Lượng cung của các tỉnh rất lớn, nhu cầu tiêu thụ của TP giảm nên ảnh hưởng nhiều. Hiện tổ công tác của Bộ NN&PTNT đang cố gắng, thứ nhất là lo đảm bảo để đáp ứng nguồn hàng cho TP, cố gắng luân chuyển nguồn hàng trong 19 tỉnh thành đang bị giãn cách; Thứ hai là chuyển hướng cung nguồn hàng ra hướng miền Trung và phía Bắc”.

Theo Tổ công tác 970 của Bộ NN&PTNT, để đảm bảo nguồn cung lương thực, thực phẩm, ngành nông nghiệp vừa duy trì xây dựng được mạng lưới nguồn cung đa dạng, vừa tập trung giải quyết tình trạng, hàng hóa ùn ứ. Đến thời điểm này, gần 400 cơ sở, hợp tác xã sản xuất, doanh nghiệp tại 19 tỉnh phía Nam đã được Tổ công tác 970 kết nối. Trong đó, qua việc kết nối, điều phối, tỉnh Long An hiện đã giải quyết được nơi tiêu thụ khoảng 200 tấn rau và ký thêm hợp đồng hàng trăm triệu đồng, có được đầu ra ổn định.

Theo Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Trần Thanh Nam, trong quá trình tiếp nhận thông tin, Tổ công tác 970 đang có mặt tại phía Nam cũng đã làm việc với một số đầu mối thu mua, phân phối để đưa hàng ra miền Trung và miền Bắc, giải quyết vấn đề ùn ứ hàng. Trong những ngày tới, ngoài trái cây, các mặt hàng rau củ quả, thủy sản, chăn nuôi dư thừa cục bộ ở một số địa phương sẽ được điều chỉnh thị trường. Trong ngày 29/7 sẽ tổ chức 2 diễn đàn xúc tiến thương mại online, nhằm điều phối tiêu thụ nhãn và rau củ quả cho các tỉnh phía Nam.

Ông Trần Trần Thanh Nam cho biết: “Hiện đã chủ động thay đổi thị trường ra miền Trung và phía Bắc, bởi hiện Hà Nội cũng đã thực hiện giãn cách xã hội, khả năng cũng sẽ có tình trạng thiếu hàng cục bộ. Đặc biệt chúng tôi cũng mời Giám đốc Sở Nông nghiệp, Sở Công Thương và các doanh nghiệp Hà Nội để kết nối đưa sản lượng điều hòa ở các vùng cả nước, giảm vấn đề thiếu hụt cục bộ và cũng vừa giải quyết vấn đề dư thừa cục bộ ở một số nơi”.

Theo Tổ công tác 970, sản lượng hàng nông sản xuất khẩu tại phía Nam hiện nay vẫn được duy trì ổn định, Tổ sẽ cùng các địa phương nỗ lực tháo gỡ vướng mắc trong lưu thông để đưa nông sản đến thị trường các tình thành giãn cách, đồng thời mở rộng tiêu thụ ở các thị trường khác. Ngành Nông nghiệp mong muốn nông dân, doanh nghiệp tiếp tục phối hợp, đồng hành vượt qua những khó khăn trước mắt do ảnh hưởng dịch Covid-19./.