Người dân Hữu Liên nổi tiếng bởi sự hiếu khách và lòng chân thực, được mô tả qua câu ca: “Hữu Liên có gốc đào tiên/Nam nữ đến đó bén duyên chẳng về/Hữu Liên có gốc bồ đề/Bạn khách đến đó muốn về ngay đâu”. Có lẽ chính bởi sự hiếu khách mà Hữu Liên đã và đang thu hút số lượng lớn khách du lịch đến với địa phương trong những năm vừa qua.     

Điểm đến du lịch nông nghiệp hấp dẫn

Nằm cách tuyến quốc lộ 1A hơn 20km theo hướng Bắc, xã Hữu Liên thuộc vùng núi đá của huyện Hữu Lũng, tỉnh Lạng Sơn, có tổng diện tích hơn 6.000ha, dân số hơn 3.800 người gồm 5 dân tộc Kinh, Tày, Nùng, Dao, H’Mông… với hoạt động kinh tế chính là nông - lâm nghiệp.
Đến với Hữu Liên, du khách được ở trong không gian sống mang đậm nét truyền thống với phần đa các công trình kiến trúc dạng nhà sàn bằng gỗ 4 gian 2 trái lợp ngói âm dương truyền thống. Dạo quanh Hữu Liên, nổi bật giữa thung lũng lúa nước bằng phẳng là những nếp nhà sàn rộng rãi, thoáng mát nằm lưng chừng mây núi và tán rừng già tựa như bức họa thủy mặc làm say đắm lòng người. Kiến trúc nhà sàn ở đây cao rộng, thoáng đãng nằm rải rác theo từng cụm từ 5 - 7 hộ, lưng dựa vào thế núi, mặt hướng ra thung lũng với cánh đồng lúa bằng phẳng.
Hòa trong không gian sống gần gũi, bình dị, du khách còn được thưởng thức nhiều món ăn được chế biến từ thực phẩm có nguồn gốc thiên nhiên như: ốc suối, cá suối, rau rừng… Đồng thời, với phần lớn người dân chủ yếu sống bằng canh tác nông nghiệp, du khách đến với Hữu Liên sẽ có cơ hội trải nghiệm, tham gia vào thực tiễn sản xuất, được làm “nông dân” trong thời gian ở lại Hữu Liên như: trồng, chăm sóc, thu hoạch nông sản, cây ăn trái…, chăn nuôi gia súc, gia cầm và thưởng thức những món ẩm thực địa phương từ chính sản phẩm nông nghiệp sạch và an toàn mà mình từng trải nghiệm gieo trồng, chăm sóc, chăn nuôi như: gà nướng, cá nướng, nem nướng, lợn nướng, rau dớn, rau bò khai, bánh ngô, bánh giò bầu, bánh chưng đen, xôi cẩm 7 màu...

Ngoài ra, khách du lịch sẽ được trải nghiệm kỹ thuật đan lát, làm chổi; thưởng thức các làn điệu dân ca truyền thống dân tộc như: hát Pá Xoan, hát Nhà Tơ, hát Then, hát chèo cổ… do các “nghệ nhân bản địa” biểu diễn.
Đặc biệt hơn, du khách đến Hữu Liên sẽ được sẽ có cơ hội trải nghiệm tắm lá thuốc thảo dược, có tác dụng chữa bệnh, giúp nhanh phục hồi sức khỏe sau những ngày trải nghiệm, khám phá. Các loại thảo dược trong bài thuốc tắm được người dân thu hái từ tự nhiên và được bào chế theo phương thức truyền thống.
Người dân xã Hữu Liên gồm nhiều dân tộc sinh sống cùng nhau trong một thời gian dài nên có sự hòa đồng nhiều mặt giữa các dân tộc, tạo nên một nét văn hóa đa dạng biểu hiện trong cách ăn mặc, tín ngưỡng văn hóa dân gian truyền thống… và đặc biệt là những con người bình dị, chân thực và hiếu khách.

Sản phẩm du lịch đa dạng

Không chỉ hấp dẫn du khách bởi những sản phẩm du lịch cộng đồng, du lịch nông nghiệp đảm bảo chất lượng, du khách đến Hữu Liên còn có cơ hội tham gia các tour khám phá địa phương với nhiều điểm đến hấp dẫn như: Thảo nguyên Đồng Lâm với khung cảnh thiên nhiên hùng vĩ, hoang sơ, có diện tích rộng gần 100ha. Đồng Lâm có hai mùa là mùa nước cạn và nước ngập, mỗi mùa mang sắc thái khác nhau, với những cánh đồng cỏ xanh mướt, thảm thực vật phong phú, vách núi đá hoang sơ, hồ nước trong xanh, thác nước và suối... Tại đây du khách có cơ hội trải nghiệm treckking, đạp xe, cắm trại trên trảng cỏ rộng lớn, khám phá hang động huyền bí, sống ảo với những chú ngựa đáng yêu...
Cách thảo nguyên Đồng Lâm không xa là hồ Nong Dùng, du khách có thể thuê thuyền kayak, thả trôi theo dòng nước xanh trong vắt. Vào giữa tháng 9, đầu tháng 10 hàng năm, du khách có cơ hội hái những trái hồng chín mọng, thơm ngon để thưởng thức tại những vườn cây ăn trái trên đường vào hồ Nong Dùng.

Thác Khe Dầu là một trong những thác nước đẹp tại xã Hữu Liên. Thác nằm bên trong khu rừng đặc dụng, bên trên là hồ nước trong xanh tựa như “tuyệt tình cốc”. Nước từ hồ Mỏ Áng theo các khe núi đá vôi chảy xuống tạo thành ngọn thác cũng những mảng rêu xanh độc đáo, là điểm khám phá trải nghiệm vô cùng độc đáo khi đến Hữu Liên.
Bản Lân Đặt thuộc xã Hữu Liên nằm ngay gần thảo nguyên Đồng Lâm nhưng được ngăn cách nhau bởi núi non trùng điệp, quanh năm mây che phủ. Đây là bản người Dao với khoảng hơn 20 hộ gia đình sinh sống trong những nếp nhà cổ, đúng nghĩa là một làng nguyên thủy khi không có điện, không có internet, không chợ búa, không phương tiện đi lại... Cách duy nhất để vào được làng Lân Đặt là trekking vượt qua ngọn núi cao trước mặt.

Mô hình du lịch cộng đồng theo tiêu chuẩn ASEAN

Điểm du lịch cộng đồng Hữu Liên đi vào hoạt động từ năm 2018. Đến nay, Hữu Liên có 22 hộ gia đình làm du lịch cộng đồng với cơ sở hạ tầng đảm bảo các điều kiện phục vụ du khách như: khu vực nghỉ ngơi, ăn uống có thể tiếp đón và phục vụ khách du lịch khi có nhu cầu lưu trú. Điểm du lịch cộng đồng Hữu Liên đặt mục tiêu đến năm 2025 xây dựng thương hiệu, có sức cạnh tranh cao, đạt tiêu chuẩn ASEAN và trở thành mô hình du lịch cộng đồng đặc trưng, tiêu biểu, hoạt động hiệu quả.
Hiện nay, xã Hữu Liên đẩy mạnh hoạt động hợp tác xã (HTX) du lịch cộng đồng tại điểm du lịch nhằm phát huy vai trò liên kết các thành viên cùng nhau phát triển du lịch cộng đồng bền vững và là cầu nối giữa các công ty du lịch với người cung cấp dịch vụ trên địa bàn xã; góp phần tạo hướng đi mới cho du lịch xã Hữu Liên bài bản, chuyên nghiệp, mang bản sắc riêng. Các thành viên HTX hỗ trợ nhau trong đầu tư cơ sở vật chất, chia sẻ kinh nghiệm làm du lịch, kỹ năng giao tiếp... tất cả hướng đến mục tiêu quảng bá, giới thiệu du lịch cộng đồng Hữu Liên đến với du khách trong và ngoài nước.
Về dịch vụ ăn uống, HTX tập trung tổng hợp các sản phẩm, thực phẩm sẵn có của địa phương, đánh giá sản lượng và hỗ trợ sản xuất các sản phẩm đặc trưng, có tiềm năng để cung cấp cho các cơ sở lưu trú du lịch; sưu tầm các món ăn và đồ uống truyền thống, đặc sắc để đưa vào thực đơn phục vụ khách du lịch; xây dựng các chương trình trải nghiệm cho du khách như giới thiệu về cách thức chế biến và thực hiện nấu, pha chế các món ăn, đồ uống truyền thống của địa phương, đồng thời chuẩn bị các điều kiện để khách được trực tiếp trải nghiệm làm bánh truyền thống.

Về dịch vụ lưu trú, Hữu Liên đẩy mạnh tuyên truyền, hướng dẫn các cơ sở kinh doanh dịch vụ lưu trú chuẩn hóa; xây dựng sổ tay homestay cung cấp kiến thức về văn hóa, môi trường và du lịch bền vững; tổ chức các khóa đào tạo kỹ năng kinh doanh homestay.
Về dịch vụ mua sắm sản phẩm địa phương, HTX tuyên truyền cho các hộ kinh doanh chỉ kinh doanh mặt hàng do chính người dân sống tại Hữu Liên sản xuất; chú trọng bảo tồn và phát huy các sản phẩm truyền thống làm quà tặng phục vụ khách du lịch.
Về dịch vụ vui chơi giải trí, Hữu Liên đầu tư xây dựng các không gian văn hóa, các điểm vui chơi giải trí gắn với đặc trưng văn hóa của địa phương; xây dựng chương trình nghệ thuật truyền thống, xây dựng đội văn nghệ cộng đồng; tổ chức các lớp truyền dạy văn hóa truyền thống nhằm bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống cho giới trẻ và quảng bá văn hóa tới du khách…./.