Đến phường Phúc Diễn (quận Bắc từ Liêm, Hà Nội) những ngày cuối năm, ai cũng bị thu hút bởi màu vàng óng của bưởi Diễn và mùi thơm nhẹ lan tỏa khắp nơi. Một số vườn ở “thủ phủ” bưởi Diễn đang thu hút khách tham quan, chụp ảnh và thưởng thức hương vị bưởi. Nhưng năm nay người trồng bưởi Diễn kém vui.

Gần cuối năm, bưởi Diễn được “săn đón” bởi khi ăn có vị ngọt thanh, nhiều nước. Đặc biệt, bưởi Diễn sau khi hái để trong bóng mát, nơi khô ráo có thể bảo quản được vài tháng, quả càng héo bổ ra ăn càng ngọt thanh. Vì vậy mà nhiều người muốn mua về vừa để thờ cúng gia tiên, vừa trưng được lâu mà không bị hư hỏng.

Bưởi chín, nhưng niềm vui không trọn. Vườn thu hoạch quả, vườn mở dịch vụ cho khách tham quan chụp ảnh, vườn thì chuẩn bị cây lên chậu để phục vụ khách hàng chơi Tết, nhưng năm nay không rộn ràng như những năm trước. Có vườn bưởi lâu năm đã ra quả chín, nhiều hộ đang thu hoạch. Có những vườn bưởi rụng đầy không thấy bóng dáng người.

Ông Vinh, 66 tuổi, buồn bã chia sẻ: “Bưởi năm nay không được mùa vì dính mưa bão nhiều quá, thương lái đến hỏi mua nhiều nhưng bưởi không được đẹp nên họ cũng thu mua với số lượng rất ít”. Vườn nhà ông Vinh có 34 gốc, năm ngoái thu được 120 triệu đồng, trừ chi phí thuốc, phân bón và các khoản phí phát sinh thì lãi 80 triệu đồng, nhưng năm nay chỉ thu được khoảng 30 triệu đồng. Vườn nhà ông Vinh đã được đền bù, giải phóng mặt bằng chờ xây dựng vành đai 3,5 nên ông không qua chăm cây, cũng không xịt thuốc chống nấm. Cây vì vậy mà bị nấm nhiều, quả không đều nhau và không cho ra màu vàng đẹp như mọi năm. Mặc dù vậy, khi tình cờ có khách đến thăm vườn bưởi, trong lúc khách tận hưởng hương thơm dịu của những quả bưởi chín vàng, ông Vinh vẫn nhiệt tình bổ những quả bưởi rụng dưới gốc mời khách nếm thử hương vị ngọt thanh, có hậu vị mà chỉ bưởi Diễn trồng trên đất Diễn mới có. Ông Vinh chia sẻ “bí quyết” chọn mua bưởi Tết: “Nếu mua, thì mua trước Tết 1 đến 2 tháng, lúc đấy bưởi ngon, “mã” đẹp, chứ sát Tết mới mua thì vừa đắt lại không được chọn”.

Tại vườn bưởi Lan Tâm, cầm quả bưởi vừa hái từ trên cây xuống, bà Lan tự hào khoe: Vườn nhà bà là vườn đầu tiên trong khu đất ruộng trồng giống bưởi Diễn, bưởi mọng nước và rất ngọt. Mọi năm cho ra quả tròn, đều, màu vàng đẹp. Những năm trước, bưởi nhà bà thường bán nguyên vườn cho một chủ doanh nghiệp ở Hải Phòng, có thời điểm bán được tới 70.000 đồng/quả, về sau có giảm đi chút ít nhưng cũng dao động quanh mức 40.000 - 60.000 đồng/quả. Nhưng năm nay nhà nào cũng thất thu, vì mưa bão nên bị ảnh hưởng, cây không ra nhiều quả, chất lượng quả không cao. Bên cạnh trồng bưởi Diễn, trước đây, gia đình bà Lan còn nuôi ong lấy mật. Chỉ với 10 tổ ong nhưng mỗi năm thu về khoảng 200 lít mật, với giá 250.000 đồng/lít, thu nhập kha khá. Những năm gần đây, do chi phí nuôi ong mật lớn nên không bán ra ngoài mà chủ yếu phục vụ nhu cầu gia đình và người thân.

Tuy thu hoạch không được như ý, nhưng hơn một năm nay, ở “thủ phủ” bưởi Diễn lại có nguồn thu mới: dịch vụ chụp ảnh check in. Dũng Thu là vườn bưởi hot nhất Hà Nội với khoảng 2.000 gốc bưởi gần 30 năm tuổi, mở cửa từ 7h đến 18h mỗi ngày. So với các vườn hoa xuân, vườn bưởi là địa điểm chụp ảnh khá mới mẻ. Dưới vòm bưởi trĩu quả, quả nào cũng căng mọng, vàng óng như những chiếc đèn lồng nhỏ treo trên cành, thu hút hàng trăm vị khách từ nhiều nơi đến làm dáng.

Giá vé vào cửa là 50.000 đồng/người. Du khách có thể chụp ảnh thoải mái, không giới hạn thời gian. Mọi người còn thích thú vì được nếm thử bưởi, tận tay hái những quả bưởi ưng ý nhất mang về ăn, làm quà cho bạn bè, người thân. Anh Nguyễn Gia Dũng - chủ vườn bưởi Dũng Thu - cho biết đã đầu tư hàng tỷ đồng để có một vườn bưởi đẹp và nhiều quả. Khoảng hai năm trở lại đây, khách du lịch biết tới vườn bưởi của anh nhiều hơn. “Đặc biệt, năm nay, lượng khách tăng đáng kể, mỗi ngày, vườn bưởi chúng tôi đón hàng trăm lượt khách. Vào cuối tuần, số lượng du khách có thể lên tới hàng nghìn” - anh Dũng chia sẻ.

Một vụ bưởi Diễn nếu vào mùa giúp người dân ở đây có nguồn thu lên đến hàng trăm triệu đồng, hộ nào ít cũng vài chục triệu đồng. Nhưng nếu mất mùa hoặc trải qua một, hai cơn bão thì coi như công sức đổ sông đổ bể, vì chăm bưởi là chăm cả năm mà chỉ có 1 vụ để thu hoạch./.