Việc rất nhiều chủ nhà chung cư tại Hạ Long đã biến căn hộ của mình thành khách sạn, khiến công tác quản lý chung cư gặp khó khăn và chất lượng dịch vụ cũng bị thả nổi.

“Homestay Hạ Long”

Là điểm du lịch hấp dẫn hàng đầu cả nước, đến với Hạ Long (tỉnh Quảng Ninh), du khách ngày càng ưa chuộng trải nghiệm các hình thức lưu trú khác nhau bên cạnh khách sạn truyền thống. Nắm bắt xu hướng này, rất nhiều chủ nhà chung cư tại Hạ Long đã biến căn hộ của mình thành khách sạn.

Truy cập vào các website dịch vụ đặt phòng trực tuyến như Agoda, Booking, Airbnb... đặc biệt là các nhóm, diễn đàn trên Facebook, du khách dễ dàng tìm thấy hàng loạt địa chỉ được quảng cáo là homestay ở Hạ Long. Những lời mời rất hấp dẫn như 2-3 phòng ngủ, trang bị đầy đủ nội thất của một căn hộ nghỉ dưỡng cao cấp và nhất là tầm nhìn hướng biển, ngắm toàn cảnh vịnh từ trên cao, gần công viên, chợ hải sản...

Chị Nguyễn Thị H, một du khách từng lựa chọn loại hình này cho biết, chị rất thích không gian hiện đại, thoải mái riêng tư lại sẵn các đồ dùng giống như gia đình, trong khi ở khách sạn bất tiện vì không được nấu ăn. Ngoài ra, ở dịch vụ này, khách du lịch còn thoải mái lựa chọn cảnh để “sống ảo”.

“Các homestay ở Hạ Long đặc biệt vì có view nhìn ra biển, cầu Bãi Cháy… rất hợp lý nếu đi theo nhóm đông. Giá cả do mình thỏa thuận với chủ nhà vì còn phụ thuộc vào mùa”, chị H nói.

Gọi là homestay (ở cùng chủ nhà) nhưng phần lớn trong số này thực chất là căn hộ trong các tòa chung cư tại khu vực "đất vàng", trung tâm TP. Hạ Long như Bãi Cháy, Hòn Gai có địa thế thuận lợi, đẹp mắt. Được du khách ưa chuộng, mô hình này trở thành xu hướng và nở rộ từ 1-2 năm gần đây với hàng trăm host (chủ nhà) là người dân Hạ Long cũng như từ nhiều tỉnh thành khác đến đầu tư.

Theo khảo sát, hiện có khoảng trên 300 căn hộ dạng này tại Hạ Long. Chủ nhà vừa sở hữu căn hộ để ở, vừa có thể cho khách thuê với giá thuê từ 1,2 - 4 triệu đồng/ngày đêm.

Anh Nguyễn Minh Đức, sở hữu một chuỗi homestay chung cư có tiếng tại Hạ Long cho biết, mùa hè năm trước nhiều thời điểm rất đắt khách, các căn hộ đặt kín cả tháng, nhưng tới tháng 6 năm nay, nhiều căn chỉ bán được 9-10 đêm/tháng.

“Việc kinh doanh cạnh tranh cao do bây giờ chung cư đua nhau nở rộ. Ngoài chất lượng dịch vụ, mình còn phải biết cách truyền thông, quảng bá, phải làm dịch vụ chuyên nghiệp… điều này nhiều chủ nhà còn thiếu”, anh Đức chia sẻ.

Khó khăn trong quản lý

Việc một số chủ còn gặp khó khăn trong kinh doanh dịch vụ này do phần lớn chủ nhà hoạt động tự phát nên thiếu kinh nghiệm trong lĩnh vực du lịch, nhất là quản lý, vận hành cơ sở lưu trú. Thêm vào đó, giá cả chủ yếu do chủ - khách tự thỏa thuận hoặc "đội giá" qua trung gian, chủ nhà có thể gặp rủi ro khi chưa vận hành trơn tru. Còn khách lưu trú cũng không biết khiếu nại với ai nếu có phàn nàn về dịch vụ, trong đó có nhiều du khách nước ngoài. Tuy nhiên, vấn đề lớn nhất là các căn chung cư dạng này đang hoạt động như một cơ sở lưu trú nhưng lại mang danh nghĩa căn hộ riêng, gây khó khăn cho công tác quản lý.

Anh Bùi Xuân Tùng, chủ một hệ thống lưu trú cho biết: “Các chủ nhà dạng homestay ở Hạ Long khi nhận được thông tin nhắc nhở từ phía cơ quan chính quyền thì cũng chủ động đi đăng ký kinh doanh, đăng ký tạm trú tạm vắng với khách du lịch. Tuy nhiên vẫn có những chủ nhà chưa làm việc ấy, dẫn đến nhiều rủi ro khác nhau. Hiện tại các hộ kinh doanh vẫn đang loay hoay trong việc đăng ký cơ sở của mình theo hình thức như thế nào.

Không đăng ký kinh doanh dẫn đến thất thu thuế, chất lượng dịch vụ cũng bị thả nổi theo. Không khai báo tạm trú khi có khách đến ở khiến việc kiểm soát nhân khẩu, đảm bảo an ninh trật tự ở các khu chung cư đông người ra vào cũng gặp khó. Ông Phạm Ngọc Thủy, Giám đốc Sở Du lịch Quảng Ninh cho rằng, loại hình lưu trú dạng homestay này đang trở thành trào lưu không chỉ tại Hạ Long mà còn tại nhiều điểm đến nổi tiếng như Đà Nẵng, Nha Trang. Tuy vậy, do cơ sở pháp lý trong hoạt động này chưa đầy đủ nên việc quản lý vẫn khó khăn, tiềm ẩn bất ổn cho hoạt động du lịch tại địa phương.

“Chúng tôi tạo điều kiện tối đa cho nhà đầu tư để có thêm những cơ sở lưu trú, đáp ứng tốt hơn cho du khách. Chúng tôi đã gửi công văn đến địa phương rà soát việc này nhưng cơ sở pháp lý chưa đầy đủ nên việc xử lý chưa thể triển khai. Tôi mong muốn Bộ Xây dựng có những thông tư đưa ra định hướng rõ ràng trong quản lý. Bên cạnh đó Bộ Xây dựng và Bộ VH-TT-DL phải thống nhất với nhau cách quản lý để tăng thêm nguồn cung tại các khu du lịch lớn, quản lý được chất lượng dịch vụ, an toàn cho khách”, ông Phạm Ngọc Thủy cho hay.

Trong khi loại hình căn hộ du lịch condotel cũng chưa có quy chuẩn và gặp khó về tính pháp lý, thì loại hình lưu trú tự phát như căn hộ chung cư "biến hóa" thành khách sạn càng khiến việc quản lý khó chồng khó.