NSND Bùi Đình Hạc qua đời vào lúc 18h30' tối ngày 1/7 tại Bệnh viện Hữu nghị Việt - Xô (Hà Nội), hưởng thọ 90 tuổi. Đạo diễn Bùi Trung Hải - con trai cố nghệ sĩ Bùi Đình Hạc đã xác nhận thông tin này. Sự ra đi của nghệ sĩ đã để lại niềm tiếc thương cho người thân, đồng nghiệp cũng như nền điện ảnh nước nhà.

Người mang giải vàng quốc tế đầu tiên về cho điện ảnh Việt Nam

NSND Bùi Đình Hạc là một trong những nghệ sĩ tiêu biểu thế hệ đầu của điện ảnh Việt Nam. Ông đã có những đóng góp to lớn cho sự phát triển của điện ảnh dân tộc, đặt nền móng vững chắc cho sự phát triển của điện ảnh Việt Nam ngày hôm nay. Trong lịch sử điện ảnh Việt Nam, hiếm có đạo diễn đạt được nhiều giải thưởng danh giá như NSND Bùi Đình Hạc với 3 giải nhất, 1 giải nhì tại các Liên hoan phim lớn quốc tế, 7 giải thưởng Bông sen vàng, 1 giải thưởng Bông sen bạc tại các Liên hoan phim Việt Nam.

Cụ thể, phim tài liệu "Nước về Bắc Hưng Hải" do ông biên kịch và đạo diễn khi mới 25 tuổi đã được tặng huy chương vàng tại Liên hoan phim quốc tế Matxcơva năm 1959 cho phim tài liệu hay nhất. Đây là giải vàng quốc tế đầu tiên của ngành điện ảnh Việt Nam và cũng là giải vàng quốc tế đầu tiên của nền văn học nghệ thuật nước nhà. Phim còn được tặng giải Bông sen vàng tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 2 năm 1973. Đó không chỉ là giải thưởng quốc tế đầu tiên cho điện ảnh Việt, mà còn được đánh giá là cột mốc quan trọng khích lệ sự phát triển của nhiều ngành nghệ thuật non trẻ nước nhà.

Cùng với đó, phim tài liệu "Anh Nguyễn Văn Trỗi sống mãi" của đạo diễn được trao huy chương bạc tại Liên hoan phim quốc tế Matxcơva năm 1965 và giải Bông sen vàng tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 1 năm 1970.

Trong hơn 50 năm sự nghiệp, đạo diễn Bùi Đình Hạc vừa làm phim tài liệu, vừa làm phim truyện. Bên cạnh "Nước về Bắc Hưng Hải", ông còn nổi tiếng với phim điện ảnh "Hà Nội 12 ngày đêm". Phim có đạo diễn Bùi Trung Hải - con trai của ông phụ trách quay chính. Đây cũng là tác phẩm điện ảnh đầu tiên của Việt Nam sử dụng nhiều kỹ xảo và công nghệ hiện đại của nước ngoài. Trong các năm từ 2002 - 2005, "Hà Nội 12 ngày đêm" là đại diện Việt Nam tham gia hàng loạt liên hoan phim quốc tế lớn như Locarno (Thụy Sỹ), Fukuoka (Nhật Bản) và ở Cairo (Ai Cập), Vesoul (Pháp), Fajr (Iran)...

Làm những bộ phim tài liệu quý về Chủ tịch Hồ Chí Minh

Chưa dừng lại ở đó, người đạo diễn, nghệ sĩ tài ba Bùi Đình Hạc còn sở hữu chùm phim tài liệu về cuộc đời hoạt động đấu tranh giành độc lập tự do và thống nhất đất nước của Chủ tịch Hồ Chí Minh rất thành công, gồm: "Nguyễn Ái Quốc đến với Lênin", "Đường về Tổ quốc" và "Hồ Chí Minh - Chân dung một con người" (Đạo diễn Bùi Đình Hạc - Lê Mạnh Thích). Trong đó phim tài liệu "Nguyễn Ái Quốc đến với Lênin" và "Đường về Tổ quốc" cùng được giải Bông sen vàng đặc biệt tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 4 năm 1980.

Phim tài liệu "Hồ Chí Minh - Chân dung một con người" được giải Bông sen vàng tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 9 năm 1990, giải vàng Liên hoan phim truyền hình toàn quốc năm 1990, giải phim hay nhất năm 1990 của Bộ Văn hóa - Thông tin và Thể thao trong dịp kỷ niệm 100 năm ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh và những ngày lễ lớn của dân tộc.

Điều đặc biệt khi làm phim "Nguyễn Ái Quốc đến với Lênin", NSND Bùi Đình Hạc và đoàn làm phim đã phải sang Matxcơva nửa năm. Ông vào các thư viện, bảo tàng, viện lưu trữ để tiếp cận với hàng vạn thước phim tài liệu. Từ đó, đạo diễn chắt lọc những hình ảnh quý giá về chủ tịch Hồ Chí Minh như tấm hộ chiếu mang tên Chen Vang (Trần Vương) in bằng ba thứ tiếng, các bài báo, ảnh chụp tư liệu về các hoạt động của Nguyễn Ái Quốc tại Đại hội Quốc tế Cộng sản.

Với những thành tựu đặc biệt xuất sắc trong lĩnh vực sáng tác điện ảnh, năm 1984 ông đã được nhà nước phong tặng danh hiệu NSND. Năm 2007, ông đã được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật cho 7 tác phẩm điện ảnh đặc sắc của mình. Ngoài ra ông còn là một nhà quản lý rất có nhiều đóng góp cho sự phát triển chung của ngành điện ảnh Việt Nam khi từng trải qua các cương vị: Giám đốc Hãng phim Thời sự Tài liệu Trung ương, Cục trưởng Cục Điện ảnh, Phó Tổng thư ký Hội Điện ảnh Việt Nam…

Kim Nhung/VOV.VN (tổng hợp)