Hiện tượng văn hóa đại chúng

Đêm concert 2 “Anh trai vượt ngàn chông gai” diễn ra tại Hưng Yên tối 14/12/2024 thu hút hàng chục ngàn khán giả đủ mọi lứa tuổi kéo về nơi tổ chức sự kiện. Bất chấp giá vé không hề rẻ (lên tới gần 10 triệu đồng), nhiều người sẵn sàng chịu chi đi ngắm các anh trai. Phổ công chúng của “Anh  trai vượt ngàn chông gai” trải dài nhiều độ tuổi, không chỉ giới trẻ mà có cả nhiều U40-U50.

Lý do là bởi dàn nghệ sĩ đa dạng với hơn 30 anh tài tụ họp trong một chương trình. Soobin, Duy Khánh, Binz,… là những ngôi sao giải trí đông fan với thứ âm nhạc sôi động. Ai thích những giai điệu ballad ngọt ngào đã có Quốc Thiên. NSND Tự Long đem đến hình ảnh mới mẻ khi quyện hòa nghệ thuật chèo truyền thống với những màn vũ đạo bắt mắt kết hợp âm thanh, ánh sáng nghệ thuật. Khán giả cũng tò mò muốn biết một cựu cầu thủ bóng đá như Hồng Sơn sẽ diễn live thế nào, có như những gì họ đã chứng kiến trên truyền hình 3 tháng qua…

Một khán giả tại Hà Nội cho biết, chị chọn sự kiện này để kỷ niệm 25 năm ngày cưới. “Tôi lên kế hoạch từ cách chương trình cả tháng: săn vé, đặt nhà hàng, thuê khách sạn gần nơi tổ chức concert, rủ cả con cái dâu rể cùng tham gia. Chúng tôi ăn trưa tổ chức kỷ niệm ngày cưới của vợ chồng tôi, sau đó thưởng thức âm nhạc, ngủ một đêm tại khách sạn, đến trưa hôm sau mới về Hà Nội”.

Trong khi đó, Hồng Nhung (sinh năm 1991 ở Hải Phòng), lên Hưng Yên từ 9h sáng để sẵn sàng cho một đêm đu hết mình cùng thần tượng. “Bạn bè em không ai săn được vé nên em đành đi một mình. Em thích nhất Soobin, rồi đến Quốc Thiên và Kay Trần. Chương trình đã không làm em thất vọng. Đêm nhạc kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại để cùng tôn nhau lên. Qua chương trình, giới trẻ thêm yêu nghệ thuật truyền thống dân tộc, còn lớp U50 như được hồi xuân với năng lượng tươi mới tích cực tỏa ra từ dàn nghệ sĩ trẻ” - Nhung chia sẻ

Tăng cường hợp tác công tư

Năm 2024, hai chương trình “Anh trai say hi” và “Anh  trai vượt ngàn chông gai” đã tạo nên cơn sốt với loạt concert thành công tại Hà Nội, TP.HCM và Hưng Yên. Lễ hội Âm nhạc quốc tế Hò Dô cũng thu hút hàng chục nghìn khán giả đến TP.HCM trong một tuần tổ chức chuỗi sự kiện. Không chỉ là sự kiện giải trí, các chương trình đó mở ra tiềm năng khai thác kinh tế từ ngành tổ chức biểu diễn tại Việt Nam.

Với riêng 2 đêm diễn “Anh trai”, nhiều khán giả chấp nhận bỏ ra cả chục triệu đến hàng trăm triệu đồng để trải nghiệm đêm diễn. Khán giả đến với concert “Anh trai” được chăm sóc “tận răng” với các dịch vụ ăn uống, du lịch, nghỉ dưỡng, chăm sóc sức khỏe… Gần như mọi nhu cầu đều có thể được đáp ứng, cho thấy tầm nhìn và một kế hoạch được chuẩn bị kỹ lưỡng từ phía đơn vị tổ chức.

Trong bối cảnh kinh tế khó khăn, việc nhà tổ chức tự tin triển khai kế hoạch này cho thấy họ đã có nghiên cứu kỹ lưỡng về thị trường và nhu cầu khán giả. Ít ai biết rằng, Yeah1đã nghiên cứu kỹ hiệu ứng từ sự kiện Chi Pu sang Trung Quốc tham dự gameshow “Chị gái đạp gió rẽ sóng” (cùng format và đơn vị tổ chức với “Anh trai vượt ngàn chông gai”, trước khi quyết định mua bản quyền Việt hóa 2 show nói trên.

Theo báo cáo tài chính quý III/2024 vừa công bố, Yeah1 (đơn vị sản xuất chương trình) ghi nhận doanh thu gấp 3 lần so với cùng kỳ năm ngoái: trên 345 tỷ đồng và là mức doanh thu cao nhất kể từ quý IV/2020. Thời điểm này trùng với thời điểm gameshow “Anh trai” phủ sóng truyền hình. Kết thúc quý III, đơn vị này báo lãi tăng gấp 11 lần (lên hơn 34 tỷ đồng), bất chấp chi phí bán hàng tăng gần gấp đôi và chi phí quản lý doanh nghiệp tăng 2,6 lần. Lũy kế 9 tháng, Yeah1 ghi nhận doanh thu thuần hơn 629 tỷ đồng, gấp 2,5 lần so với cùng kỳ.

Doanh thu không chỉ dừng ở việc bán vé, khai thác thương mại, các buổi biểu diễn này còn có thể mang về giá trị tăng cho các ngành kinh tế có liên quan, tạo ra chuỗi giá trị gia tăng cho các ngành hàng không, khách sạn, nhà hàng và dịch vụ vận chuyển.

Năm ngoái, hai đêm diễn của Blackpink tại Hà Nội đã thu hút hơn 70.000 khán giả, trong đó có hơn 3.000 khách quốc tế. Tổng doanh thu du lịch từ sự kiện này theo thống kê lên tới hơn 600 tỷ đồng, với số lượng vé máy bay đến Hà Nội tăng gấp 10 lần và số phòng khách sạn được đặt tăng gấp 2-3 lần.

Bên cạnh giá trị kinh tế từ đêm concert, cộng đồng mạng còn bị ngợp bởi những bài viết bán những món đồ lưu niệm như lightstick (gậy phát sáng), cốc uống nước, áo in hình hay mũ có in logo chương trình. Trên các sàn thương mại điện tử, những món đồ lưu niệm cũng được rao bán mạnh. Hàng loạt món đồ được cho là không thể thiếu khi đi concert được đăng tải như sạc dự phòng, quạt cầm tay… Chưa kể những dịch vụ chỉ Việt Nam mới có như săn vé hộ, thuê điện thoại. Một bạn trẻ chuyên săn hộ vé concert cho biết, mức phí mà một người muốn có vé các chương trình hot như “Anh trai” phải chi là từ 200.000 - 500.000 đồng (nếu không săn được vé thì tiền sẽ được hoàn trả cho người thuê).

Theo thạc sĩ Phạm Bình An, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM, Việt Nam có tiềm năng và có thể đạt đến tầm mức quy mô và doanh thu giống như đêm diễn Blackpink. ““Anh trai vượt ngàn chông gai” và “Anh trai say hi” đã tạo nên những cơn sốt vé, thu hút từ 50.000-70.000 khán giả, không kém gì những concert từ những quốc gia có công nghệ tổ chức biểu diễn chuyên nghiệp hàng đầu như Hàn Quốc. Chúng ta có tiềm năng, nhưng để tiềm năng biến thành lợi ích thì cần có thể chế đúng đắn và nhanh nhẹn hơn”, ông Phạm Bình An nêu quan điểm tại hội thảo khoa học hợp tác công - tư trong phát triển văn hóa diễn ra tại TP.HCM.

Để gỡ nút thắt thể chế, hợp tác công - tư là giải pháp đang được bàn đến tại các hội thảo khoa học và diễn đàn xã hội. Trong lĩnh vực văn hóa, hợp tác công - tư là sự kết hợp giữa các cơ quan nhà nước, doanh nghiệp tư nhân và các tổ chức xã hội để bảo tồn, phát triển và quảng bá văn hóa. Nhiều nước trong khu vực châu Á như: Hàn Quốc, Nhật Bản, Singapore, Thái Lan đang có sự liên kết, hợp tác hiệu quả giữa hai khu vực, đem đến những điểm sáng về doanh thu, tạo ra nhiều công ăn việc làm cho người dân.